Avuç içi yanması, elde batma, karıncalanma veya sıcaklık hissiyle karakterize yaygın bir şikayettir. Bu durum bazen hafif rahatsızlık verirken, bazı vakalarda günlük aktiviteleri kısıtlayacak kadar şiddetli olabilir. Yanma hissinin altında yatan nedenler basit bir cilt kuruluğundan diyabet gibi sistemik hastalıklara kadar uzanabilir.
Avuç İçi Yanmasının Yaygın Nedenleri
Yanma hissinin en sık karşılaşılan sebebi periferik nöropatidir. Sinir hasarına bağlı bu durum, diyabet hastalarında kan şekeri kontrolsüzlüğü nedeniyle gelişebilir. B12 vitamini eksikliği, sinirlerin sağlıklı işleyişini bozarak yanmaya yol açabilir. Karpal tünel sendromu, median sinirin bilekte sıkışması sonucu avuç içinde elektrik çarpması benzeri his oluşturur. Otoimmün hastalıklardan romatoid artrit, sinir iltihabına neden olabilir. Aşırı alkol tüketimi, sinir hücrelerinde toksik etki yaratırken, böbrek yetmezliği vücutta toksin birikimine yol açabilir.
Belirtiler ve Eşlik Eden Bulgular
Yanma hissi genellikle gece saatlerinde artış gösterir ve uyku bölünmesine neden olur. Hastalar sıklıkla ellerde karıncalanma, uyuşma veya iğne batması hissinden şikayet eder. Ciltte kuruluk, çatlama veya kızarıklık görülebilir. Şiddetli vakalarda el kavrama gücünde azalma ve ince motor becerilerde bozulma ortaya çıkabilir. Yanmaya ek olarak terleme artışı veya üşüme hissi gibi otonom sinir sistemi belirtileri eşlik edebilir.
Teşhis Yöntemleri
Tanı süreci detaylı hasta öyküsü ve fizik muayene ile başlar. Kan testleri ile şeker seviyeleri, tiroid fonksiyonları, vitamin düzeyleri ve böbrek değerleri kontrol edilir. EMG (elektromiyografi) sinir ileti hızını ölçerek sinir sıkışması veya hasarını tespit eder. Manyetik rezonans görüntüleme (MR), omurilik veya sinir köklerindeki patolojileri ortaya koyabilir. Alerji şüphesinde yama testleri uygulanırken, otoimmün nedenler için romatolojik panel istenir.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene yönelik planlanır. Diyabete bağlı nöropatide kan şekeri regülasyonu önceliklidir. B12 eksikliğinde yüksek doz enjeksiyon veya oral takviyeler kullanılır. Karpal tünel sendromunda fizik tedavi, atel kullanımı veya cerrahi müdahale gerekebilir. Topikal kortikosteroidli kremler egzema kaynaklı yanmalarda etkilidir. Sinir hasarında alfa-lipoik asit, gabapentin gibi nöropatik ağrı ilaçları reçete edilir. Akupunktur ve TENS tedavisi semptomları hafifletebilir.
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Soğuk kompres uygulaması (10 dakikayı geçmeyecek şekilde)
- Zerdeçal, zencefil içeren anti-inflamatuar beslenme
- Badem yağı veya aloe vera ile nemlendirme
- Elleri tahriş edici kimyasallardan koruma
- Stres yönetimi için nefes egzersizleri
Önleyici Tedbirler
Elleri aşırı sıcak su ve agresif sabunlardan korumak önemlidir. Diyabet hastaları düzenli kan şekeri takibi yapmalıdır. Tekrarlayan el hareketi gerektiren işlerde ergonomik araç kullanılmalıdır. Bilek esnetme egzersizleri karpal tünel riskini azaltır. Düzenli B vitamini içeren besinler (yumurta, kuru baklagiller) tüketilmelidir.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
Gece uykudan uyandıran şiddetli yanma, el kaslarında güç kaybı, yanma ile birlikte bacaklarda uyuşma veya idrar tutamama durumlarında zaman kaybedilmemelidir. Nöroloji veya fizik tedavi uzmanları bu süreçte tanı ve tedaviyi yönetir.
