Hepatit B aşısı, karaciğeri hedef alan bu virüse karşı en güçlü korunma yöntemlerinden biridir. Günümüzde yenidoğanlardan yetişkinlere kadar geniş bir popülasyonda uygulanan aşı, hepatit B virüsünün (HBV) bulaşma riskini %95’e varan oranlarda azaltır. İşte bu aşının etkinliği, koruyuculuk süresi ve dikkat edilmesi gerekenler:
Hepatit B Aşısı Nasıl Etki Gösterir?
Aşı, hepatit B virüsünün yüzey antijeni (HBsAg) kullanılarak üretilir. Vücuda enjekte edilen bu antijen, bağışıklık sisteminin anti-HBs antikorları üretmesini sağlar. Bu antikorlar, virüsle karşılaşıldığında hızla devreye girerek enfeksiyonu önler.
Aşı Etkinlik Oranları
- Yetişkinlerde: Sağlıklı bireylerde 3 doz sonrası %90-95 oranında koruyuculuk sağlanır.
- Yenidoğan ve Çocuklarda: İlk 6 ayda tamamlanan aşı şemasıyla %98 etkinlik elde edilir.
- İmmün Yetmezliği Olanlarda: Diyabet veya HIV hastalarında koruyuculuk %60-80’e düşebilir.
Standart Aşı Şeması
- 1. Doz: Seçilen herhangi bir tarihte,
- 2. Doz: İlk dozdan 1 ay sonra,
- 3. Doz: İlk dozdan 6 ay sonra uygulanır.
Hızlandırılmış şemada ise dozlar 0, 1 ve 2. aylarda yapılabilir.
Koruyuculuk Süresi ve Rapel Doz İhtiyacı
Aşı sonrası oluşan antikor seviyeleri (anti-HBs) genellikle 20 yıl boyunca koruyucu kabul edilir. Ancak yüksek risk gruplarında (sağlık çalışanları, hemodiyaliz hastaları) 5 yılda bir antikor titresi ölçülmeli ve 10 IU/mL’nin altındaysa rapel doz yapılmalıdır.
Kimler Aşı Olmalı?
- Tüm yenidoğanlar (doğumdan 24 saat içinde),
- Sağlık sektörü çalışanları,
- Kronik karaciğer hastaları,
- Çok eşli cinsel yaşamı olanlar,
- HBV taşıyıcılarıyla aynı evde yaşayanlar.
Anti-HBe ve Aşı İlişkisi
Anti-HBe, hepatit B enfeksiyonunun iyileşme döneminde pozitifleşen bir antikordur. Aşıyla direkt ilişkisi olmasa da, enfeksiyon geçirenlerde aşıya gerek olmadığını gösterir.
Sık Sorulan Sorular
- Aşı Yan Etkileri: Enjeksiyon bölgesinde ağrı, hafif ateş (%1-5 oranında).
- Hamilelikte Güvenli mi? Evet, tüm gebelik trimesterlarında uygulanabilir.
- Aşıya Rağmen Enfeksiyon Olur mu? Nadiren görülür, genellikle immün yetmezlik durumlarında.
Hepatit B aşısı, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği en güvenilir aşılar arasındadır. Aşılamayla birlikte dünya genelinde kronik hepatit B vakaları %90 azalmıştır.
