EKG (elektrokardiyogram), kalbin elektriksel aktivitesini kaydederek ritim ve hız analizi yapan temel bir tanı aracıdır. Ventrikül hızı, EKG’de kalbin karıncıklarının dakikadaki kasılma sayısını ifade eder. Bu değer, kalp sağlığının değerlendirilmesinde kritik bir parametredir.

Ventrikül Hızının Normal Değerleri
Yetişkinlerde dinlenme halinde normal ventrikül hızı dakikada 60-100 atım arasındadır. Bu aralık, sağlıklı bir kalbin istirahat sırasındaki tipik çalışma temposunu yansıtır. Çocuklarda ve bebeklerde ise yaşa bağlı olarak normal hızlar daha yüksektir. Örneğin yenidoğanlarda 110-150 atım normal kabul edilir.

Anormal Ventrikül Hızı Durumları

• Bradikardi: Dakikada 60 atımın altındaki değerlerdir. Atletlerde veya uyku sırasında fizyolojik olarak görülebilir. Ancak kalp bloğu veya hipotiroidi gibi patolojik nedenlerle de ortaya çıkabilir.
• Taşikardi: Dakikada 100 atımın üzerindeki değerlerdir. Egzersiz, stres veya ateş gibi durumlarda geçici olarak yükselebilir. Kalp yetmezliği, hipertiroidi veya aritmiler sürekli taşikardiye yol açabilir.

EKG’de Ventrikül Hızı Nasıl Hesaplanır?

1. Büyük Kare Sayma Yöntemi: EKG kağıdında iki büyük kare arası 0.2 saniyedir. 300 rakamı büyük kare sayısına bölünerek hız hesaplanır. Örneğin iki R dalgası arasında 5 büyük kare varsa: 300/5 = 60 atım/dk.
2. Küçük Karelerle Hesaplama: 1500 rakamı, iki R dalgası arasındaki küçük kare sayısına bölünür.

Ventrikül Hızını Etkileyen Faktörler

• İlaçlar: Beta blokerler bradikardiye, astım ilaçları taşikardiye neden olabilir.
• Elektrolit Dengesizlikleri: Potasyum ve magnezyum eksikliği ritim bozukluklarını tetikleyebilir.
• Kalp Hastalıkları: İskemik kalp hastalığı, kardiyomiyopati gibi durumlar hızı etkiler.
• Otonom Sinir Sistemi: Sempatik aktivite artışı (stres) hızı yükseltirken parasempatik aktivite (uyku) düşürür.

Klinik Önemi ve Tedavi Yaklaşımları

• Asemptomatik Bradikardi: Genellikle müdahale gerektirmez. Altta yatan neden (ilaç yan etkisi vb.) araştırılır.
• Semptomatik Bradikardi: Baş dönmesi veya bayılma varsa kalp pili implantasyonu gündeme gelebilir.
• Taşikardi: Nedene yönelik tedavi uygulanır. Örneğin atrial fibrilasyonda antikoagülanlar ve ritim düzenleyici ilaçlar kullanılır.

Sık Sorulan Sorular

• Ventrikül hızı ile atrial hız farkı nedir? Atrial hız kulakçıkların, ventrikül hızı karıncıkların kasılma sayısını gösterir. Aritmilerde bu değerler farklılaşabilir.
• Egzersiz sırasında ventrikül hızı kaç olmalı? Maksimum hedef hız genellikle "220 – yaş" formülüyle hesaplanır. 40 yaş için 220-40=180 atım/dk üst sınırdır.