Kortizon, vücuttaki inflamasyonu ve bağışıklık tepkilerini kontrol etmek için kullanılan bir steroid hormondur. Ancak uzun süreli kullanımda kilo alımı gibi yan etkileri nedeniyle hastalar tarafından sıklıkla endişe kaynağı olur. Bu yazıda kortizonun kilo üzerindeki etkilerini ve iğne formunun risklerini detaylandıracağız.
Kortizon Nedir ve Nasıl Çalışır?
Kortizon, böbrek üstü bezleri tarafından üretilen bir hormondur. Sentetik formları (kortikosteroidler) alerji, romatizma, astım gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. İnflamasyonu baskılayarak bağışıklık sistemini düzenler. Ancak metabolizma üzerinde önemli etkileri vardır.
Kortizon Neden Kilo Aldırır?
Kortizon kullanımının kilo alımına yol açmasının üç temel nedeni vardır:
- İştah Artışı: Kortizon, beyindeki açlık merkezini uyarak aşırı yeme isteği oluşturabilir.
- Su ve Tuz Tutulumu: Vücutta su birikmesine bağlı ödem ve geçici kilo artışı görülebilir.
- Yağ Dağılımındaki Değişim: Yağ dokusu karın ve yüz bölgesinde yoğunlaşabilir (Cushing sendromu benzeri görünüm).
Kortizon İğnesi Kilo Yapar mı?
Kortizon iğneleri genellikle lokal etki göstermek için eklem veya kas içine uygulanır. Sistemik dolaşıma daha az karıştığından tablet formuna göre kilo alma riski daha düşüktür. Ancak yüksek dozda veya sık uygulanırsa vücut yağ dağılımını etkileyebilir.
Kortizonla Kilo Kontrolü Nasıl Sağlanır?
- Düşük Tuzlu Beslenme: Ödemi azaltmak için tuz alımı sınırlandırılmalı.
- Protein Ağırlıklı Diyet: Kas kaybını önlemek için yeterli protein tüketilmeli.
- Düzenli Egzersiz: Metabolizmayı hızlandırmak için haftada 150 dakika orta tempolu aktivite yapılmalı.
- Doktor Kontrolü: Kortizon dozu mümkün olan en düşük seviyede tutulmalı ve alternatif tedaviler değerlendirilmeli.
Kortizon Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ani Kesilmemeli: Uzun süreli kullanım sonrası doktor gözetiminde doz azaltılmalı.
- Kemik Sağlığı: Kalsiyum ve D vitamini takviyesi kemik erimesi riskini azaltır.
- Kan Şekeri Takibi: Kortizon insülin direncini artırabileceğinden diyabet hastaları dikkatli olmalı.
Sık Sorulan Sorular
Soru: "Kortizon kullandıktan sonra alınan kilolar kalıcı mı?"
Cevap: Tedavi sonrası dengeli beslenme ve egzersizle ödem ve yağ birikimi geri çevrilebilir. Ancak uzun süreli kullanımda yağ dağılımı değişiklikleri kalıcı olabilir.
Soru: "Kortizon iğnesi aç mı tok mu yapılır?"
Cevap: İğne formu genellikle aç veya tok fark etmez. Ancak mide hassasiyeti varsa doktor önerisine göre hareket edilmeli.
Kortizon, doğru kullanıldığında hayat kurtarıcı bir tedavidir. Ancak kilo alımı gibi yan etkileri önlemek için hasta-doktor iş birliği şarttır.
