Ürtiker (kurdeşen), ciltte kaşıntılı, kızarık ve kabarık döküntülerle kendini gösteren bir alerjik reaksiyondur. Bu durumun altında yatan alerjenin belirlenmesi için yapılan ürtiker alerji testi, tedavi sürecini yönlendirmede kritik rol oynar. İşte ürtiker alerji testi hakkında merak edilenler:
Ürtiker ve Alerji İlişkisi
Ürtiker, genellikle besin alerjileri, ilaçlar, polen veya böcek ısırıkları gibi tetikleyicilere bağlı olarak ortaya çıkar. Akut ürtiker genelde 6 haftadan kısa sürerken, kronik ürtiker aylarca devam edebilir. Alerji testi, bu tetikleyicileri belirlemek ve hastanın maruziyetini azaltmak için önemlidir.
Alerji Testi Türleri
Ürtiker şüphesi olan hastalarda kullanılan başlıca alerji testleri şunlardır:
- Deri Prick Testi: Kol veya sırt derisine küçük miktarlarda alerjen damlatılır ve cilt hafifçe çizilir. 15-20 dakika içinde oluşan kızarıklık veya kabarıklık pozitif reaksiyon olarak değerlendirilir.
- Kan Testi (IgE Ölçümü): Serumda spesifik IgE antikorlarının seviyesi ölçülerek alerjen duyarlılığı tespit edilir.
- Yama Testi: Özellikle temas alerjilerinde kullanılır. Alerjen içeren bantlar cilde yapıştırılır ve 48 saat sonra reaksiyon gözlemlenir.
Test Öncesi Hazırlık Süreci
- Testten 5-7 gün önce antihistaminik ilaçlar kesilmelidir.
- Kortizon içeren ilaçlar veya immünosupresif tedaviler test sonuçlarını etkileyebilir.
- Hamilelik veya ciddi egzama gibi durumlarda deri testi ertelenebilir.
Test Nasıl Uygulanır?
Deri prick testi en yaygın yöntemdir. İşlem sırasında:
- Ön kol iç yüzü alkolle temizlenir.
- Her bir alerjen damlası cilde damlatılır ve steril lansetle hafifçe çizilir.
- Histamin (pozitif kontrol) ve salin (negatif kontrol) damlaları referans için kullanılır.
- 15-20 dakika sonra kabarıklık çapı ölçülür. 3 mm’den büyük reaksiyonlar pozitif kabul edilir.
Test Sonuçlarının Yorumlanması
Pozitif sonuç, hastanın o maddeye duyarlı olduğunu gösterir ancak klinik belirtilerle uyumlu olması gerekir. Örneğin, polen testi pozitif olan bir hastada bahar aylarında ürtiker artışı beklenir. Yanlış pozitif veya negatif sonuçları önlemek için testler deneyimli alerji uzmanları tarafından yapılmalıdır.
Ürtiker Tedavisinde Testin Rolü
Alerji testi sonuçlarına göre:
- Tespit edilen alerjenden kaçınma stratejileri oluşturulur.
- Antihistaminikler, kortikosteroidler veya biyolojik tedaviler (Omalizumab) reçete edilir.
- Şiddetli vakalarda immünoterapi (alerji aşısı) önerilebilir.
Alerji Testi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Test bölgesinde kaşıntı veya şişme olabilir. Soğuk kompres uygulanabilir.
- Nadiren anafilaksi gelişirse acil epinefrin (adrenalin) müdahalesi gerekebilir.
- Sonuçlar alerji uzmanıyla detaylı değerlendirilmeli ve kişiye özel tedavi planı yapılmalıdır.
Ürtiker Yönetiminde Yaşam Tarzı Önerileri
- Alerjen içeren besinler (kabuklu deniz ürünleri, fıstık) diyetten çıkarılmalı.
- Stres yönetimi için yoga veya meditasyon gibi teknikler denenmeli.
- Cildi tahriş eden dar giysiler ve sıcak su yerine pamuklu kumaşlar ve ılık duş tercih edilmeli.
