Kortizon iğnesi, vücutta iltihabı baskılayarak şiddetli ağrı ve ödemi azaltan etkili bir tedavi yöntemidir. Ancak uzun süreli kullanımda ciddi yan etkiler ortaya çıkabileceğinden, doktor kontrolünde ve belirli protokollere uygun şekilde uygulanmalıdır. İşte kortizon iğnesi hakkında merak edilen tüm detaylar:
Kortizon İğnesinin Kullanıldığı Hastalıklar
Kortizon iğnesi, özellikle iltihaplı romatizmal hastalıklar ve otoimmün bozukluklarda tercih edilir. Romatoid artrit, ankilozan spondilit gibi eklem iltihaplarında ağrıyı hızla kontrol altına alır. Alerjik reaksiyonların şiddetli olduğu durumlarda (arı sokması, ilaç alerjisi) hayat kurtarıcı olabilir. Sedef hastalığı, lupus ve multipl skleroz gibi kronik hastalıklarda atakların şiddetini azaltmak için kullanılır. Tendinit, bursit veya bel fıtığına bağlı sinir sıkışmalarında lokal enjeksiyonlar ile etki gösterir.
Tedavi Süresi ve Doz Ayarlaması
Kortizon iğnesinin kullanım süresi, hastalığın tipine ve şiddetine göre değişir. Akut durumlarda (alerjik şok, astım krizi) tek doz yeterli olabilir. Kronik hastalıklarda ise enjeksiyonlar 2-4 hafta aralıklarla yapılabilir, ancak toplam dozun 3-4 enjeksiyonu geçmemesi önerilir. Uzun süreli kullanım kemik erimesi, kan şekeri yükselmesi veya bağışıklık baskılanması gibi riskleri artırır.
Yan Etkiler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Metabolik Etkiler: İştah artışı, kan şekerinde yükselme ve kilo alımı sık görülür.
- Kemik Sağlığı: Uzun süreli kullanım osteoporoza yol açabilir. Kalsiyum ve D vitamini takviyesi önerilir.
- Enfeksiyon Riski: Bağışıklık sistemini baskıladığı için zatürre veya idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık artar.
- Psikolojik Etkiler: Anksiyete, uykusuzluk veya duygusal dalgalanmalar görülebilir.
Özel Durumlarda Kortizon Kullanımı
Hamilelikte kortizon iğnesi, ancak hayati risk varsa ve kadın doğum uzmanı onayıyla uygulanır. Emzirme döneminde ise düşük dozlar tercih edilir. Çocuklarda büyüme geriliği riski nedeniyle kısa süreli tedaviler planlanır. Diyabet hastalarında kan şekeri takibi sıklaştırılmalıdır.
Alternatif Tedaviler Ne Zaman Düşünülmeli?
Kortizon iğnesinin yan etkilerinden kaçınmak için fizik tedavi, hyaluronik asit enjeksiyonları veya PRP (plateletten zengin plazma) gibi yöntemler değerlendirilebilir. Otoimmün hastalıklarda biyolojik ajanlar veya immünsupresif ilaçlar uzun vadeli çözüm sunabilir.
Sonuç
Kortizon iğnesi, doğru hastalıkta ve uygun dozda kullanıldığında yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır. Ancak tedavi süresince düzenli doktor kontrolleri ve yan etki izlemi şarttır. Kalıcı çözüm için altta yatan hastalığın nedeni araştırılmalıdır.
