Koksiks ağrısı (kuyruk sokumu ağrısı), oturma, kalkma veya merdiven inip çıkma gibi günlük aktiviteleri önemli ölçüde kısıtlayan yaygın bir şikayettir. Koksiks, omurganın en altında bulunan üçgen şeklindeki kemik yapıdır ve düşme, doğum travması gibi nedenlerle ağrıya yol açabilir.
Koksiks Ağrısının Başlıca Nedenleri
- Travmalar: Düşme, bisikletten kayma veya uzun süreli at binme gibi aktivitelerle koksiks kemiğinde zedelenme.
- Doğum Süreci: Özellikle iri bebek doğumlarında pelvik tabana aşırı baskı oluşması.
- Uzun Süreli Oturma: Ofis çalışanlarında sert yüzeylerde 4+ saat oturma sonucu basınç ağrısı.
- Enfeksiyon veya Tümörler: Nadiren koksiks bölgesinde gelişen kistler veya kemik enfeksiyonları.
- Postür Bozuklukları: Kronik bel çukuru artışı (hiperlordoz) nedeniyle koksikse binen yük artışı.
Belirtiler ve Tanı Süreci
Ağrı genellikle oturma pozisyonunda şiddetlenir ve kalçayı kaldırırken "çıtırtı" sesi eşlik edebilir. Tuvalet ihtiyacı sırasında ağrı artışı ve cinsel ilişkide rahatsızlık görülebilir. Tanı için fizik muayenede rektal yolla koksiks palpasyonu, dinamik röntgen (otururken ve ayaktayken) veya MR görüntüleme kullanılır.
Tedavi Yöntemleri
- Fizik Tedavi: Pelvik taban egzersizleri, ultrason terapisi ve manuel mobilizasyon.
- İlaç Tedavisi: NSAİİ’ler (ibuprofen), topikal lidokain jeller veya sinir blokajları.
- Oturma Düzenlemeleri: Koksiks yastıkları (doughnut yastık) veya ergonomik ofis koltukları.
- Cerrahi: 6 aylık konservatif tedaviye yanıt vermeyen vakalarda koksikektomi (kemiğin kısmi çıkarılması).
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Sıcak kompres: Günde 3 kez 15 dakika sıcak su torbası uygulaması.
- Oturma süresini 30 dakikayla sınırlama ve her saat başı 5 dakika yürüyüş.
- Pilates topu ile hafif pelvis hareketleri: Günde 2 set 10 tekrar.
Risk Faktörleri ve Korunma
Obezite, osteoporoz ve geçirilmiş pelvik cerrahi öyküsü riski artırır. Korunmak için:
- Yumuşak zeminde egzersiz yaparken koruyucu ekipman kullanımı.
- Uzun yolculuklarda molalarda esneme hareketleri.
- Yoga ile pelvik taban kas gücünün artırılması.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Ağrı 2 haftadan uzun sürerse, dışkılamada kan görülürse veya bacaklarda uyuşma eşlik ederse acil ortopedi konsültasyonu gerekir. Tedavi sürecinde fizyoterapist ve ağrı uzmanı multidisipliner yaklaşım önerilir.
