Ayaklarda uyuşma, his kaybı veya karıncalanma şeklinde kendini gösteren yaygın bir şikayettir. Geçici olabileceği gibi altta yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. İşte ayak uyuşmasının nedenleri ve bu durumla başa çıkma yolları:

Diyabetik Nöropati
Kontrolsüz şeker hastalığı, sinirlerde hasara (nöropati) yol açarak ayaklarda uyuşma, yanma veya iğnelenme hissi oluşturabilir. Özellikle uzun süreli diyabeti olanlarda görülür. Kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesi ve B vitamini takviyeleri semptomları hafifletebilir.

Bel Fıtığı ve Sinir Sıkışması
Omurilikten çıkan sinirlerin sıkışması (siyatik), ayaklara kadar uzanan uyuşukluğa neden olabilir. Bel fıtığı veya spinal stenoz gibi durumlarda fizik tedavi, egzersiz veya cerrahi müdahale gerekebilir. MR görüntüleme ile tanı konulur.

Vitamin Eksiklikleri
B12 ve folat eksikliği, sinir fonksiyonlarını bozarak uyuşmaya yol açar. Vejetaryenlerde veya emilim bozukluğu olanlarda sık görülür. Kan testleriyle teşhis edilir ve takviyelerle tedavi sağlanır.

Periferik Arter Hastalığı
Bacak damarlarında daralma veya tıkanıklık, ayaklara yetersiz kan akışına bağlı uyuşukluk ve soğukluk yapar. Sigara kullanımı ve yüksek kolesterol başlıca risk faktörleridir. Doppler ultrason ile değerlendirilir.

Multipl Skleroz (MS)
MS gibi otoimmün hastalıklar, sinir kılıflarını etkileyerek ayaklarda uyuşma, denge kaybı veya kas güçsüzlüğüne neden olabilir. Beyin omurilik sıvısı analizi ve MR ile tanı konulur.

Tarsal Tünel Sendromu
Ayak bileğindeki sinir sıkışması, ayak tabanında şiddetli uyuşuklukla kendini gösterir. Özel egzersizler veya cerrahi ile tedavi edilebilir.

Alkol Kullanımı
Kronik alkol tüketimi, sinir hasarına (alkolik nöropati) bağlı ayak uyuşması yapabilir. Alkolün bırakılması ve beslenme düzenlenmesi önerilir.

Kimyasal Maruziyet
Kurşun veya civa gibi ağır metallerle temas, sinir sistemini etkileyerek uyuşukluğa yol açabilir. Mesleki riski olanlar düzenli taramalardan geçmelidir.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

• Uyuşukluk 3 günden uzun sürerse,
• Bacaklarda güçsüzlük veya yürüme zorluğu eşlik ediyorsa,
• İdrar kaçırma gibi ek şikayetler varsa acilen başvurulmalıdır.

Teşhis Yöntemleri

• EMG: Sinir ileti hızını ölçer.
• Kan Testleri: Vitamin seviyeleri ve enfeksiyon belirteçlerini kontrol eder.
• Görüntüleme: MR veya BT ile yapısal anomaliler araştırılır.

Tedavi Seçenekleri

• İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, antiepileptikler veya antidepresanlar.
• Fizik Tedavi: Sinir mobilizasyonu ve kas güçlendirme egzersizleri.
• Cerrahi: Sinir sıkışması veya damar tıkanıklığı durumlarında uygulanır.

Önleyici Tedbirler

• Düzenli egzersiz yaparak dolaşımı artırmak,
• Sigara ve alkolden uzak durmak,
• Diyabet ve hipertansiyonu kontrol altında tutmak.