Gebelik sürecinde yapılan üçlü tarama testi, bebekteki bazı kromozomal anomalilerin ve nöral tüp defektlerinin riskini değerlendirmek için uygulanan önemli bir tarama yöntemidir. Bu test, anne adayının kanındaki belirli biyokimyasal belirteçleri ölçerek Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) gibi durumların olasılığını hesaplar. İşte üçlü tarama testi hakkında bilinmesi gereken tüm detaylar:

Üçlü Tarama Testi Nedir?
Üçlü tarama testi, gebeliğin ikinci trimesterinde yapılan ve üç farklı hormonun (AFP, hCG, serbest estriol) kandaki seviyelerini analiz eden bir kan testidir. Bu hormon değerleri, anne yaşı, gebelik haftası ve diğer faktörlerle birlikte değerlendirilerek bebekteki anomali riski istatistiksel olarak hesaplanır. Test sonucu kesin tanı koydurmaz, yalnızca risk oranını gösterir.

Üçlü Tarama Testi Ne Zaman Yapılır?
Üçlü tarama testi için ideal zaman aralığı gebeliğin 15. ile 20. haftaları arasıdır. Ancak en doğru sonuçların alınması için 16-18. haftalar tercih edilir. Testin bu haftalarda yapılmasının nedeni, ölçülen hormon seviyelerinin gebelik ilerledikçe değişkenlik göstermesi ve bu haftalarda referans değerlerle uyumlu olmasıdır.

Test Nasıl Uygulanır?

• Kan Örneği Alımı: Anne adayından açlık-tokluk durumu fark etmeksizin kan örneği alınır.
• Hormon Analizi: Kandaki AFP (Alfa-fetoprotein), hCG (İnsan koryonik gonadotropin) ve serbest estriol (uE3) seviyeleri ölçülür.
• Veri Entegrasyonu: Anne yaşı, kilo, gebelik haftası, sigara kullanımı gibi faktörler özel bir yazılıma girilerek risk skoru hesaplanır.

Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir?
Test sonucunda her bir anomali için ayrı risk oranları belirlenir:

• Down Sendromu: 1/250’den yüksek risk (örneğin 1/100) ileri tetkik gerektirir.
• Nöral Tüp Defekti: AFP seviyesinin yüksek olması durumunda detaylı ultrason önerilir.
• Edwards Sendromu: hCG ve uE3 seviyelerindeki düşüklük bu sendromla ilişkilendirilir.

Testin Avantajları ve Sınırlamaları

• Avantajları: Non-invaziv (girişimsel olmayan) bir yöntemdir ve gebelik kaybı riski taşımaz.
• Sınırlamalar: Yalnızca risk tahmini yapar, kesin tanı için amniyosentez veya CVS gibi invaziv testler gerekebilir. Ayrıca yalancı pozitif oranı %5 civarındadır.

Kimlere Önerilir?

• 35 yaş üstü gebeliklerde,
• Ailede kromozomal anomali öyküsü varsa,
• Önceki gebeliklerde nöral tüp defekti varlığında mutlaka uygulanmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

• Test sonucu yüksek risk gösterirse ne yapılmalı?
  Detaylı ultrason ve amniyosentez gibi ileri tetkiklerle kesin tanı konulmalıdır.

• Üçlü tarama testi zorunlu mu?
  Hayır, ancak risk değerlendirmesi için önemle tavsiye edilir.

• Testin alternatifleri var mı?
  Dörtlü tarama testi, NIPT (Non-invaziv prenatal test) ve birinci trimester taraması alternatifler arasındadır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Gebelik haftasının doğru hesaplanması testin güvenilirliği için kritiktir.
• Çoğul gebeliklerde test sonuçları yanıltıcı olabilir.
• Sonuçlar mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yorumlanmalıdır.

Üçlü tarama testi, gebelikte olası riskleri erken dönemde fark etmek için değerli bir araçtır. Ancak sonuçların yorumlanmasında uzman görüşü almak ve gerektiğinde ek tetkiklerle desteklemek önem taşır.