Su çiçeği, varisella zoster virüsünün neden olduğu, yüksek bulaşıcılığa sahip bir hastalıktır. Özellikle çocuklarda kaşıntılı döküntüler, ateş ve halsizlikle seyreder. Hastalığın ciddi komplikasyonlarından korunmak için geliştirilen su çiçeği aşısı, Türkiye’de belirli bir tarihten itibaren ulusal aşı takvimine dahil edilmiştir. İşte bu süreçle ilgili detaylar:
Su Çiçeği Aşısının Tarihsel Gelişimi
Su çiçeği aşısı ilk olarak 1974 yılında Japonya’da geliştirildi ve 1980’lerden itibaren birçok ülkede rutin aşılama programlarına eklendi. Türkiye’de ise 2013 yılına kadar aşı, yalnızca özel sağlık kuruluşlarında ücretli olarak uygulanıyordu.
Türkiye’de Aşı Takvimine Alınma Süreci
Sağlık Bakanlığı, su çiçeği aşısını 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren ulusal aşı takvimine dahil etti. Bu karar, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) önerileri ve hastalığın ülkedeki epidemiyolojik yükü dikkate alınarak alındı. Aşılama programı kapsamında:
- İlk doz: 12. ayda,
- Rapel (pekiştirme) doz: 4-6 yaş arasında uygulanır.
Aşının Takvime Eklenmesinin Etkileri
Takvim dahil edildikten sonra su çiçeği vakalarında belirgin bir düşüş gözlendi. 2013 öncesinde yılda yaklaşık 250.000 vaka bildirilirken, bu sayı 2020’de 50.000’in altına indi. Aşılamanın yaygınlaşması, hastaneye yatış ve komplikasyon oranlarını da azalttı.
Kimler Aşı Olmalı?
- 12 aylıktan büyük tüm çocuklar (geçmişte hastalığı geçirmemişse),
- Bağışıklık sistemi zayıf bireylerin yakın temaslıları,
- Sağlık çalışanları gibi yüksek risk grubundaki yetişkinler.
Aşı Uygulaması ve Yan Etkileri
Aşı, canlı zayıflatılmış virüs içerir ve cilt altına enjekte edilir. Yan etkiler genellikle hafiftir:
- Enjeksiyon bölgesinde kızarıklık,
- Hafif ateş,
- Nadiren döküntü görülebilir.
Neden Önemli?
Su çiçeği, nadiren de olsa ensefalit, pnömoni gibi ciddi tablolara yol açabilir. Aşı, bu riskleri %95 oranında azaltır. Ayrıca hastalığın toplumda yayılımını engelleyerek bağışıklığı düşük bireyleri de dolaylı yoldan korur.
Dünya Genelinde Durum
ABD, Kanada ve Avrupa ülkeleri gibi pek çok ülke su çiçeği aşısını 1990’lardan beri rutin takvimde uyguluyor. DSÖ, aşının iki doz halinde uygulanmasını ve tüm ülkelerin ulusal programlara eklemesini öneriyor.
Ebeveynler İçin Öneriler
Çocuğunuzun aşı takvimini düzenli olarak kontrol edin. Aşı zamanı geldiğinde geciktirmeden sağlık kuruluşuna başvurun. Aşı sonrası hafif yan etkilerde panik yapmayın, ancateş 38.5°C’yi aşarsa doktorunuza danışın.
