ROM egzersizleri, eklemlerin doğal hareket kapasitesini korumak veya iyileştirmek için tasarlanan fiziksel aktivitelerdir. "ROM" kısaltması, İngilizce "Range of Motion" (Hareket Açıklığı) ifadesini temsil eder. Bu egzersizler, kas-iskelet sistemi sağlığını desteklemek ve hareket kısıtlılığını önlemek amacıyla uygulanır.

ROM Egzersizlerinin Türleri
ROM egzersizleri üç temel kategoride incelenir:

1. Pasif ROM: Eklem hareketleri terapist veya ekipman yardımıyla yaptırılır. Hasta aktif kas gücü kullanmaz. Felçli hastalar veya ameliyat sonrası erken dönemde tercih edilir.
2. Aktif ROM: Hasta eklemi kendi kas gücüyle hareket ettirir. Kas kuvvetini artırmaya yönelik temel egzersizlerdir.
3. Aktif Yardımlı ROM: Hem hasta hem de terapistin birlikte çalıştığı hibrit bir yöntemdir. Hareketin bir kısmı hasta tarafından, kalanı dış destekle gerçekleştirilir.

Kimler ROM Egzersizlerine İhtiyaç Duyar?

• Eklem sertliği yaşayanlar (artrit, kireçlenme)
• Ortopedik ameliyat sonrası iyileşme dönemindeki hastalar
• Felç veya nörolojik hastalıklara bağlı hareket kısıtlılığı olanlar
• Yaşlı bireylerde mobiliteyi korumak isteyenler
• Sporcuların esnekliğini artırmak için

ROM Egzersizlerinin Faydaları

• Eklemlerdeki sertliği azaltarak ağrıyı hafifletir.
• Kas atrofisini önler ve dolaşımı iyileştirir.
• Postür bozukluklarının düzeltilmesine yardımcı olur.
• Yaralanma sonrası fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırır.

Temel ROM Egzersiz Örnekleri

• Omuz Hareketleri: Kolları yavaşça yukarı kaldırıp indirme.
• Diz Bükme: Sırtüstü pozisyonda dizleri göğse doğru çekme.
• Bilek Çevirme: Bilekleri saat yönünde ve tersine döndürme.
• Boyun Esnetme: Başı yavaşça sağa-sola ve öne-arkaya eğme.

Uygulama Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Egzersizler ağrı sınırını zorlamadan yapılmalıdır.
• Hareketler yavaş ve kontrollü şekilde tekrarlanmalıdır.
• Isınma sonrası uygulama yapılarak sakatlık riski azaltılmalıdır.
• Kronik hastalığı olanlar doktor onayı almalıdır.

Sık Sorulan Sorular

• ROM egzersizleri ne sıklıkla yapılmalı? Günde 1-2 kez, 10-15 tekrarlı setler halinde uygulanabilir.
• Egzersiz sırasında ağrı olursa ne yapmalı? Ağrı hissedildiğinde hareket durdurulmalı ve fizyoterapiste danışılmalıdır.
• Evde tek başıma yapabilir miyim? Temel egzersizler evde yapılabilir, ancak kompleks durumlarda profesyonel destek alınmalıdır.

ROM egzersizleri, hareket kabiliyetini korumanın en etkili yollarından biridir. Düzenli uygulandığında yaşam kalitesini belirgin şekilde artırır.