Vertigo, kişinin kendisinin veya çevresinin döndüğü hissini yaşadığı bir denge bozukluğudur. Genellikle iç kulak problemleri, sinir sistemi hastalıkları veya psikolojik faktörlerden kaynaklanır. Tedavi süreci, altta yatan nedene bağlı olarak değişse de çoğu vakada etkili çözümlerle kontrol altına alınabilir. İşte vertigo tedavisinde kullanılan yöntemler ve dikkat edilmesi gerekenler:

Vertigo Tedavisinde İlaç Kullanımı
Akut vertigo ataklarında semptomları hafifletmek için doktorlar genellikle ilaç tedavisi önerir. Antihistaminikler (betahistin), bulantı önleyici ilaçlar (metoklopramid) ve vestibüler sistem fonksiyonlarını düzenleyen ilaçlar sıkça reçete edilir. İç kulak sıvı basıncını azaltmak için idrar söktürücüler de kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar geçici rahatlama sağlar ve altta yatan nedeni ortadan kaldırmaz.

Fiziksel Manevralar: Epley ve Semont Teknikleri
İç kulakta yer değiştiren kristaller (BPPV) vertigonun yaygın bir nedenidir. Bu durumda Epley manevrası gibi özel hareketler kristallerin doğru pozisyona getirilmesini sağlar. Manevralar, uzman bir fizyoterapist eşliğinde uygulanmalıdır. Semont manevrası da benzer şekilde etkili olabilir. Bu yöntemlerin başarı oranı %80’in üzerindedir ve genellikle birkaç seansla kalıcı sonuç verir.

Cerrahi Müdahale Ne Zaman Gerekli?
İlaç ve manevralara yanıt vermeyen kronik vakalarda cerrahi seçenekler değerlendirilir. Labirentektomi veya vestibüler sinir kesisi gibi operasyonlar, şiddetli Meniere hastalığı veya tümör kaynaklı vertigoda nadiren uygulanır. Cerrahi riskler içerdiğinden, bu karar kulak-burun-boğaz uzmanı ve nörolog ortak değerlendirmesiyle alınmalıdır.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Önlemler
Vertigo ataklarını önlemek için günlük rutinde bazı düzenlemeler yapılabilir:

• Ani Hareketlerden Kaçınmak: Yataktan hızla kalkmamak, baş pozisyonunu yavaşça değiştirmek.
• Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon veya nefes egzersizleriyle stres seviyesini azaltmak.
• Beslenme Düzeni: Tuz alımını kısıtlamak (özellikle Meniere hastaları için), kafein ve alkolden uzak durmak.
• Düzenli Uyku: Vestibüler sistemin dinlenmesi için kaliteli uyku şarttır.

Alternatif Tedavi Yöntemleri

• Akupunktur: Denge merkezini uyaran noktalara yapılan seanslar semptomları hafifletebilir.
• Zencefil ve Ginkgo Biloba: Kan dolaşımını artıran bu bitkiler, bazı hastalarda vertigo şiddetini azaltır.
• Vestibüler Rehabilitasyon: Denge egzersizleri ve göz hareketleriyle vestibüler sistemin adaptasyonu sağlanır.

Vertigo Atakları Sırasında Ne Yapılmalı?
Atak sırasında sabit bir noktaya odaklanmak, oturarak veya uzanarak hareket etmemek önemlidir. Loş bir ortamda dinlenmek ve baş pozisyonunu yüksek tutmak bulantıyı azaltabilir. Atak 24 saatten uzun sürerse veya konuşma bozukluğu, çift görme gibi nörolojik belirtiler eşlik ederse acilen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Vertigo tekrarlayan bir sorun haline geldiyse, işitme kaybı veya kulak çınlaması eşlik ediyorsa mutlaka uzmana danışılmalıdır. Manyetik rezonans (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri altta yatan ciddi nedenleri ekarte etmek için kullanılır.