Yumurtalık kistleri, kadınlarda üreme çağı boyunca sık görülen sıvı dolu keseciklerdir. Genellikle iyi huylu olmakla birlikte, bazı durumlarda ağrı, hormonal dengesizlik veya kısırlığa yol açabilir. İşte yumurtalık kistlerine dair kapsamlı bilgiler:
Yumurtalık Kisti Nedir?
Yumurtalıklarda oluşan içi sıvı dolu keselerdir. Fonksiyonel kistler (folikül ve korpus luteum kistleri) adet döngüsüyle ilişkiliyken, patolojik kistler (dermoid kist, endometrioma) tedavi gerektirebilir. Çoğu kist 1-3 ay içinde kendiliğinden kaybolur.
Yaygın Belirtiler
- Ağrı: Kasıkta tek taraflı batma veya künt ağrı
- Adet Düzensizliği: Gecikmeler veya anormal kanamalar
- Şişkinlik ve Bası Hissi: Mesane veya bağırsaklarda baskı
- Cinsel İlişkide Ağrı: Derin penetrasyonda rahatsızlık
- Bulantı-Kusma: Kist torsiyonu (dönmesi) durumunda
Teşhis Yöntemleri
- Ultrason: Transvajinal USG ile kist boyutu, içeriği ve duvar kalınlığı değerlendirilir.
- Kan Testleri: CA-125, HE4 gibi tümör belirteçleri (kanser şüphesinde).
- MR/BT: Komplike kistlerde detaylı görüntüleme.
Tedavi Yaklaşımları
- Takip: 5 cm’den küçük basit kistlerde 2-3 ay beklenir.
- İlaç Tedavisi: Hormonal denge için doğum kontrol hapları.
- Cerrahi:
- Laparoskopi: 5 cm üzeri kistler, endometrioma veya şiddetli ağrıda.
- Açık Ameliyat: Kanser şüphesi veya çok büyük kistlerde.
Risk Faktörleri
- Ailede yumurtalık kanseri öyküsü
- Endometriozis veya PCOS tanısı
- Geç menopoz (55 yaş sonrası)
- Sigara kullanımı
Doğal Tedavi Destekleri
- Beslenme: Brokoli, lahana gibi indol-3-karbinol içeren besinler.
- Bitkisel Takviyeler: Chasteberry (hayıt otu) hormon dengesini destekler.
- Sıcak Uygulama: Kasık bölgesine ılık kompres ağrıyı azaltır.
Acil Durum Sinyalleri
- Ani şiddetli karın ağrısı
- Ateş ve titreme
- Baş dönmesi veya bayılma
- Hızlı nefes alıp verme
Korunma Stratejileri
- Düzenli jinekolojik kontroller (yılda 1 kez)
- Obezite riskini azaltmak için haftada 150 dakika egzersiz
- Sigara ve aşırı alkol tüketiminden kaçınma
Hamilelikte Kistler
Gebelikte genellikle korpus luteum kistleri görülür. 10 cm’den küçük kistler takiple geriler. Torsiyon riski nedeniyle ani ağrıda acil müdahale gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
- "Kistler kısırlığa neden olur mu?" Endometrioma ve büyük kistler tüp tıkanıklığı yapabilir.
- "Menopoz sonrası kist tehlikeli mi?" Bu dönemdeki kistlerde kanser riski artar.
- "Ameliyat sonrası tekrarlar mı?" Endometriozis kistlerinde nüks oranı %30’dur.
