Hamilelikte basur (hemoroid), anne adaylarının yaklaşık %50’sini etkileyen yaygın bir sorundur. Rahmin büyümesiyle artan pelvik basınç ve hormonal değişimler, rektal bölgedeki damarların genişlemesine yol açar. Bu durum özellikle üçüncü trimesterde şiddetlenir ve doğum sonrası dönemde de devam edebilir.
Hamilelikte Basurun Başlıca Nedenleri
Progesteron hormonundaki artış damar duvarlarını gevşeterek hemoroid oluşumunu tetikler. Büyüyen rahim, alt ana toplardamara baskı yaparak rektal bölgede kan birikmesine neden olur. Kabızlık sorunu yaşayan gebelerde zorlu ıkınma, damarlarda hasara yol açar. Ayrıca doğum sırasındaki ıkınma eylemi, var olan hemoroidlerin büyümesine veya yeni oluşumlara zemin hazırlar.
Belirtiler ve Tanı
Hemoroidler iç ve dış olarak ikiye ayrılır. İç hemoroidler genellikle ağrısız kanamayla kendini gösterirken, dış hemoroidlerde şişlik, kaşıntı ve şiddetli ağrı görülür. Tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan, otururken rahatsızlık hissi ve makatta ele gelen yumrular tipik belirtilerdir. Tanı için doktorlar genellikle fizik muayene ile yetinir, ancak kanamanın diğer nedenlerini ekarte etmek için rektoskopi gerekebilir.
Etkili Önlemler
- Lifli Beslenme: Günde 25-30 gr lif alımı (kepekli tahıllar, armut, brokoli)
- Sıvı Tüketimi: En az 2.5 litre su/gün
- Düzenli Egzersiz: Yürüyüş ve kegel hareketleri
- Tuvalet Alışkanlığı: Ikınmadan kaçınma, dışkılama dürtüsünü ertelememe
- Oturma Pozisyonu: Bacakları yüksekte tutarak pelvis basıncını azaltma
Tedavi Yöntemleri
Evde Uygulanabilecek Çözümler:
- Ilık su ile günde 3 kez 15 dakikalık oturma banyoları
- Buz kompresi ve soğuk uygulamalar
- Reçetesiz hemoroid kremleri (doktor onayıyla)
Tıbbi Müdahaleler:
Doktor tarafından önerilen %100 doğal içerikli kremler, bariyer kremleri ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Şiddetli vakalarda lastik bant ligasyonu gibi minimal invaziv yöntemler uygulanır. Cerrahi işlemler doğum sonrasına ertelenir.
Doğum Sonrası Süreç
Basur şikayetleri genellikle doğumdan 6 hafta sonra azalır. Emzirme döneminde kullanılan ilaçların mutlaka hekim kontrolünde olması gerekir. Düzenli sıcak banyolar ve pelvik taban egzersizleri iyileşmeyi hızlandırır.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Makattan yoğun kanama, dayanılmaz ağrı, ateş veya dışkıda siyahlaşma durumlarında acil tıbbi yardım alınmalıdır. Ayrıca hemoroid memesinde morarma veya büyüme fark edildiğinde proktoloji uzmanına danışılmalıdır.
