Bebeklerde süt alerjisi, inek sütü proteinlerine karşı gelişen bağışıklık sistemi reaksiyonudur. Genellikle yaşamın ilk aylarında ortaya çıkar ve sindirim sistemi olgunlaştıkça çoğu vakada kendiliğinden düzelir. Bu yazıda, süt alerjisinin belirtileri, teşhis süreci ve geçme zamanına dair detayları bulabilirsiniz.
Bebeklerde Süt Alerjisi Nedir?
İnek sütünde bulunan proteinler (kazein ve whey), bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu alerjik reaksiyona yol açar. Bu durum, bebeklerin %2-3’ünde görülür ve emziren annenin diyetindeki süt ürünleriyle de tetiklenebilir.
Süt Alerjisinin Belirtileri
Alerjik reaksiyonlar genellikle süt tüketiminden 2 saat sonra başlar. Hafiften şiddetliye değişen belirtiler şunlardır:
- Cilt Reaksiyonları: Kaşıntı, kurdeşen, egzama.
- Sindirim Sistemi: Kusma, ishal, karın ağrısı.
- Solunum Yolu: Hırıltılı nefes, burun tıkanıklığı.
- Anafilaksi: Nadir görülen ancak acil müdahale gerektiren nefes darlığı ve bilinç kaybı.
Teşhis Nasıl Konulur?
- Eliminasyon Diyeti: Anne sütü alan bebeklerde annenin süt ürünlerini kesmesiyle belirtilerin azalması tanıyı destekler.
- Deri Prick Testi: Cilt üzerine süt proteini damlatılarak reaksiyon gözlenir.
- Kan Testi: IgE antikor seviyeleri ölçülür.
- Oral Provokasyon Testi: Kontrollü ortamda süt verilerek reaksiyon izlenir.
Süt Alerjisi Ne Zaman Geçer?
Çoğu bebekte süt alerjisi, bağırsakların olgunlaşması ve tolerans gelişmesiyle 1-3 yaş arasında kaybolur. Araştırmalara göre:
- 1 Yaşında: Vakaların %50’si düzelir.
- 3 Yaşında: %75’i tolere etmeye başlar.
- 5 Yaşında: %90’ında alerji tamamen geçer.
Ancak kanda IgE seviyesi yüksek olan veya şiddetli reaksiyon öyküsü bulunan çocuklarda alerji daha uzun sürebilir.
Alerji Yönetimi ve Tedavi
- Diyet: İnek sütü ve türevlerinin diyetten çıkarılması esastır. Anne sütü alan bebeklerde annenin süt ürünlerini kesmesi gerekir.
- Hipoaflerjen Formüller: Amino asit bazlı veya hidrolize formüller tercih edilir.
- Besin Takibi: Etiket okuma alışkanlığı kazanılmalı, süt proteini içeren gizli kaynaklara (ekmek, bisküvi) dikkat edilmeli.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Tekrarlayan kusma veya kanlı dışkı varsa.
- Solunum sıkıntısı veya yüzde şişme gelişirse.
- Büyüme geriliği veya beslenme reddi gözlemlenirse.
Geçmeyen Alerjilerde Yaklaşım
İnatçı vakalarda immünoterapi (aşı tedavisi) veya probiyotik destekleri denenebilir. Ancak bu yöntemler henüz rutin klinik uygulamada yaygın değildir.
