Skolyoz, omurganın üç boyutlu deformasyonuyla karakterize bir ortopedik durumdur. Genellikle ergenlik döneminde fark edilen bu rahatsızlık, omurgada 10 dereceden fazla yana eğrilik olarak tanımlanır. İlerleyici yapısı nedeniyle erken teşhis ve doğru yönetim büyük önem taşır.

Skolyoz Türleri ve Nedenleri
Skolyoz temel olarak üç kategoriye ayrılır. İdiyopatik skolyoz, vakaların %80’ini oluşturur ve nedeni bilinmemektedir. Genellikle 10-18 yaş arası kızlarda görülür. Konjenital skolyoz, anne karnında omurga gelişim anomalileri sonucu oluşur. Nöromüsküler skolyoz ise serebral palsi veya kas distrofisi gibi altta yatan nörolojik hastalıklara bağlı gelişir.

Belirtiler ve Tanı Yöntemleri

• Omuz seviyelerinde asimetri
• Kalçaların aynı hizada olmaması
• Kürek kemiklerinden birinin daha belirgin çıkıntı yapması
• Bel kıvrımlarında eşitsizlik
• İleri evrelerde nefes darlığı ve yorgunluk
  Tanıda fizik muayenede "öne eğilme testi" ile kaburgada çıkıntı tespit edilir. Radyolojik incelemede Cobb açısı ölçümü eğriliğin derecesini belirler. 25-40 derece arası orta, 40+ derece şiddetli skolyoz olarak sınıflandırılır.

Tedavi Yaklaşımları
1. Gözlem ve Takip: 20 derecenin altındaki eğriliklerde 4-6 aylık aralıklarla kontrol.
2. Korse Tedavisi: Büyüme çağındaki çocuklarda 25-40 derece eğriliği olanlara önerilir. Özel tasarımlı dinamik korseler günde 18-23 saat kullanılır.
3. Cerrahi Müdahale:

• 45+ derece eğriliklerde spinal füzyon uygulanır
• Vida ve çubuklarla omurga stabilizasyonu
• Son dönemde vertebral korpus tethering (VBT) gibi hareketi koruyan yöntemler geliştirilmiştir

Fizik Tedavi ve Egzersiz Programları
Schroth metodu, skolyoza özel geliştirilen en etkili egzersiz sistemidir. Üç boyutlu nefes teknikleri ve postür düzeltmeyi hedefler. Temel uygulamalar:

• Rotasyonel solunum egzersizleri
• Ayna karşısında postür farkındalığı çalışmaları
• Pelvik taban ve çekirdek kas güçlendirme
• Yoga ve pilatesin kontrollü uygulamaları

Günlük Yaşam İpuçları

• Sırt çantası asimetrik taşınmamalı
• Yüzme ve nordic walking gibi simetrik sporlar tercih edilmeli
• Çalışma sandalyesinde bel desteği kullanılmalı
• Yatak seçiminde ortopedik ürünler tercih edilmeli

Skolyozda Beslenme
Kemik sağlığı için D vitamini, kalsiyum ve magnezyumdan zengin beslenme önemlidir. Somon, badem, ıspanak ve kefir gibi besinler tedaviye destek sağlar. Obezite, omurgaya binen yükü artırdığından kilo kontrolü önerilir.

Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?

• Ani sırt ağrısı ve uyuşma
• İdrar/büyük abdest kaçırma
• Bacaklarda güç kaybı
• Eğrilikte hızlı artış

Ergenlik döneminde düzenli omurga taramaları, ilerleyici eğriliklerin erken yakalanmasında hayati rol oynar. Fizik tedavi uzmanı ve ortopedi cerrahı işbirliğiyle hazırlanan kişiselleştirilmiş tedavi planları, yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır.