LDH (Laktat Dehidrogenaz), vücuttaki enerji üretiminde kritik rol oynayan bir enzimdir. Hücrelerde glikozun parçalanarak enerjiye dönüştürülmesi sürecinde görev alır. Özellikle kalp, karaciğer, böbrek, kas ve beyin dokularında yoğun olarak bulunur. Bu enzimin kandaki seviyeleri, dokularda hasar veya hücre ölümü olduğunda yükselir.

LDH Testi Neden İstenir?
LDH testi genellikle şu durumlarda talep edilir:

• Kalp krizi şüphesi (troponin testiyle birlikte)
• Karaciğer hastalıklarının değerlendirilmesi
• Kas yaralanmaları veya iltihaplı kas hastalıkları
• Kanser tedavisi sırasında doku hasarının izlenmesi
• Akciğer embolisi veya anemi gibi durumların teşhisi
• Enfeksiyon hastalıklarının şiddetinin belirlenmesi

LDH Testi Nasıl Yapılır?
Test, kol damarından alınan kan örneğiyle gerçekleştirilir. Özel bir hazırlık gerektirmez, ancak ağır egzersizin sonuçları etkileyebileceği için test öncesi fiziksel aktivite kısıtlanmalıdır. Kan alımı sonrası hafif morluk veya ağrı olağandır.

Normal LDH Değerleri

• Yetişkinlerde: 125-220 U/L
• Yenidoğanlarda: 290-775 U/L (yüksek metabolik aktivite nedeniyle)
• Çocuklarda: 180-435 U/L

Not: Laboratuvarların kullandığı yöntemlere göre referans aralıklarında farklılık olabilir.

LDH Yüksekliğinin Nedenleri

1. Kalp-Damar Sorunları:

   • Miyokard enfarktüsü (kalp krizi)
   • Kalp yetmezliği
   • Akciğer embolisi

2. Karaciğer Hastalıkları:

   • Hepatit (viral veya toksik)
   • Karaciğer sirozu
   • Safra yolu tıkanıklığı

3. Kas Hastalıkları:

   • Kas distrofileri
   • Rabdomiyoliz (ağır kas yıkımı)
   • Şiddetli egzersiz sonrası

4. Kan Hastalıkları:

   • Hemolitik anemi
   • Megaloblastik anemi
   • Lösemi ve lenfoma

5. Diğer Nedenler:

   • Pankreatit
   • Böbrek enfarktüsü
   • Kemik kırıkları
   • Şiddetli enfeksiyonlar (COVID-19 dahil)

LDH İzoenzimleri ve Tanıdaki Önemi
LDH’nin 5 alt tipi (izoenzim) vücuttaki hasarın kaynağını belirlemeye yardımcı olur:

• LDH-1: Kalp ve böbrek kaynaklı hasarlarda yükselir.
• LDH-2: Kalp, böbrek ve kırmızı kan hücrelerinde artar.
• LDH-3: Akciğer ve pankreas hastalıklarında öne çıkar.
• LDH-4: Karaciğer ve plasenta kaynaklı sorunlarda artış gösterir.
• LDH-5: Karaciğer ve iskelet kası hasarlarında yükselir.

LDH Yüksekliğinde Yapılması Gerekenler

1. Ek Testler:

   • Karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST)
   • CPK (kas hasarı belirteci)
   • Troponin (kalp krizi tanısı)
   • Tam kan sayımı

2. Görüntüleme Yöntemleri:

   • EKG ve ekokardiyografi (kalp değerlendirmesi)
   • Karaciğer ultrasonu
   • BT/MR (organ hasarı tespiti)

3. Yaşam Tarzı Düzenlemeleri:

   • Alkol ve sigara kullanımının kesilmesi
   • Hepatit aşılarının tamamlanması
   • Düzenli egzersiz (aşırı zorlayıcı olmayan)

Tedavi Yaklaşımları
LDH yüksekliği bir hastalık değil, altta yatan sorunun göstergesidir. Tedavi nedene yönelik planlanır:

• Kalp krizinde acil müdahale ve kan sulandırıcılar.
• Hepatitte antiviral ilaçlar veya kortikosteroidler.
• Hemolitik anemide immünsupresif tedavi.
• Kanser vakalarında kemoterapi veya radyoterapi.

Önemli Uyarılar

• LDH yüksekliği her zaman ciddi bir hastalığı işaret etmez; geçici enfeksiyonlarda da artabilir.
• Test sonuçları mutlaka doktor tarafından diğer bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.
• Tekrarlayan yüksekliklerde ileri tetkik şarttır.