Kifoz (kamburluk), omurganın normalden fazla eğrilmesi sonucu sırt bölgesinde yuvarlaklaşma oluşmasıdır. Özellikle ergenlik dönemindeki büyüme atağı sırasında belirginleşir ve tedavi edilmezse solunum fonksiyonlarını bile etkileyebilir.
Kifoz Çeşitleri ve Nedenleri
- Postural Kifoz: Zayıf duruş alışkanlıkları, kas dengesizlikleri veya uzun süreli oturma nedeniyle gelişir. En yaygın tiptir.
- Scheuermann Kifozu: Ergenlikte ortaya çıkan ve omur gövdelerinin kamalaşmasıyla karakterize yapısal bir bozukluktur.
- Konjenital Kifoz: Doğuştan gelen omurga anomalileri kaynaklıdır.
- Dejeneratif Kifoz: Osteoporoz, osteoartrit veya omurga kırıklarına bağlı olarak ileri yaşlarda görülür.
Kifozun Yaygın Belirtileri
- Sırtta gözle görülür yuvarlaklaşma
- Dik durmada zorlanma ve çabuk yorulma
- Sırt veya bel ağrısı (özellikle gün sonunda artan)
- Omuzlarda öne doğru düşme
- Nefes darlığı (ileri vakalarda)
Teşhis Yöntemleri
Tanı için öncelikle fizik muayenede Adams testi uygulanır. Hasta öne eğildiğinde sırt çıkıntısı belirginleşiyorsa şüphe kuvvetlenir. Röntgenle Cobb açısı ölçülür:
- 40-50°: Hafif kifoz
- 50-75°: Orta derece
- 75° üstü: Şiddetli kifoz
MR ise omurilik basısı şüphesinde istenir.
Tedavi Yaklaşımları
- Fizik Tedavi: Postür egzersizleri, sırt ve karın kaslarını güçlendiren hareketler
- Korse Tedavisi: Cobb açısı 50-75° arasındaki çocuklarda özel korselerle ilerleme önlenir
- Medikal Tedavi: Ağrı kontrolü için NSAİİ’ler
- Cerrahi: 75° üstü eğrilerde spinal füzyon uygulanır
Etkili Egzersiz Programı
- Köprü Hareketi: Sırtüstü yatarken dizleri bükerek kalçayı yukarı kaldırma (karın kaslarını aktifleştirir)
- Süpermen Pozisyonu: Yüzüstü uzanıp kollar ve bacakları aynı anda yerden kaldırma
- Duvarda Duruş Düzeltme: Duvara temas ederek çenenin paralel durmasını sağlama
- Bandla Omuz Açma: Direnç bandıyla omuzları geriye çekme hareketi
Korunma Stratejileri
- Bilgisayar kullanırken monitörü göz hizasına ayarlama
- Her 30 dakikada bir ayağa kalkıp esneme
- Yüzme ve pilates gibi omurgayı destekleyen sporlar
- Sırt çantası ağırlığının vücut ağırlığının %10’unu geçmemesi
Risk Faktörleri
- Hızlı boy uzaması dönemleri
- Ailede kifoz öyküsü
- D vitamini eksikliği
- Jimnastik veya bale gibi esnekliği aşırı zorlayan sporlar
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Dik durmada belirgin zorluk
- Ağrının gece uyandırması
- Bacaklarda uyuşma veya güç kaybı
- Nefes almada güçlük
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları kifoz tedavisinde öncelikli başvurulacak hekimlerdir. Erken teşhis duruş egzersizleriyle cerrahi gereksinimini önemli ölçüde azaltır.
