Hamilelik döneminde kalça ve leğen kemiği bölgesinde ağrı, özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde sık karşılaşılan bir şikayettir. Bu ağrılar genellikle vücudun doğuma hazırlanma sürecindeki fizyolojik değişimlerden kaynaklanır. İşte gebelikte kalça ağrısının detaylı analizi:
Hormonal Değişimlerin Rolü
Gebelikte artan relaksin hormonu, pelvis kemiklerini birbirine bağlayan bağları gevşeterek doğum kanalının genişlemesini sağlar. Bu gevşeme, kalça eklemlerinde stabilite kaybına ve ağrıya yol açabilir. Hormonal etki özellikle 14. haftadan sonra belirginleşir.
Mekanik Yük Artışı
Büyüyen rahim, vücut ağırlık merkezini öne kaydırır. Bu durum:
- Bel çukurunun derinleşmesi,
- Kalça çevresi kaslarda gerilme,
- Siyatik sinir basısı (siyatalji) ile sonuçlanır.
Ağrı özellikle merdiven çıkarken, uzun süre ayakta durunca veya gece dönüşlerde şiddetlenir.
Symphysis Pubis Disfonksiyonu (SPD)
Pelvis ön kısmında yer alan symphysis pubis ekleminin aşırı genişlemesi (10 mm’den fazla) ciddi ağrıya neden olur. SPD’de:
- Kasık bölgesinde bıçak saplanır tarzda ağrı,
- Bacakları açarken zorlanma,
- Yürüme sırasında "çıtırtı" hissi görülür.
Risk Faktörleri
- Çoğul gebelik,
- Önceki gebelikte pelvik ağrı öyküsü,
- Obezite,
- Duruş bozuklukları,
- Hızlı kilo alımı.
Ağrıyı Azaltan Pratik Çözümler
- Destek Kemerleri: Pelvik kuşaklar, eklem stabilitesini artırır.
- Yatış Pozisyonu: Sol yana yatarak dizler arasına yastık koymak.
- Isı-Uygulama: Ilık havlu ile 15 dakikalık kompres kas spazmını çözer.
- Su Terapisi: Yüzme veya su içi egzersizler eklem yükünü azaltır.
Egzersiz Önerileri
- Kegel Hareketleri: Pelvik taban kaslarını güçlendirir.
- Pelvik Tilt: Dizler bükülü sırtüstü pozisyonda beli yere bastırma.
- Piriformis Germe: Otururken ayağı diğer dize koyup hafifçe itme.
Tıbbi Tedavi Seçenekleri
- Fizyoterapi: Manuel terapi ve özel egzersiz protokolleri.
- İlaç Tedavisi: Parasetamol (doktor kontrolünde), kas gevşeticiler.
- Enjeksiyonlar: SPD’de lokal anestezik + steroid uygulamaları.
Ne Zaman Acil Başvurulmalı?
- Ağrının dinlenmeyle geçmemesi,
- Yürüyememe veya bacakta güç kaybı,
- İdrar tutamama,
- Vaginal kanama varlığında.
Doğum Sonrası İyileşme
Çoğu vakada ağrılar doğumdan 6-8 hafta sonra kaybolur. SPD’li annelerde iyileşme 6 aya uzayabilir. Sezaryen sonrası pelvik taban rehabilitasyonu önerilir.