B12 Vitamini

B12 vitamini. sinir sisteminin doğru ve hızlı bir şekilde çalışmasını, bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlayan bir vitamindir.

B12 Vitamini Nedir?

İnsan sağlığı için önemli bir etkiye sahip olan vitaminler arasında bulunan B12 vitamini, suda çözünen ve ısıya duyarlı bir vitamin çeşididir. Sinir sisteminin doğru ve hızlı bir şekilde çalışmasını, bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlayan bu vitamin süt, yumurta, balık ve et gibi ürünlerde bol miktarda bulunur. Sağlıklı bir gelişim sürecinin sürdürülebilmesi için B12 vitamini ideal düzeyde tüketilmelidir.

Vücuttaki doku ve organların sağlıklı bir süreç geçirmeleri için pek çok faydayı içerisinde barındıran B12 vitamini, suda çözülebildiği için kısa süre içerisinde kanı karışmaktadır. Kırmızı kan hücrelerinin üretiminde rol almaktadır. B12 vitamini yeteri kadar alınmadığında kırmızı kan hücrelerinin miktarı azalır. Dolayısıyla anemi oluşumu görülür.

B12 vitamini vücut tarafından üretilmediği için tamamen dışarıdan besinler yoluyla alınır ancak yaklaşık 4 yıl boyunca böbrek ve karaciğerde depolanarak ihtiyaç duyulan anlarda kullanılır. İhtiyacın üstünde alınan B12 vitamini idrar yoluyla dışarı atılır.

Bir diğer ismi kobalamin olan B12 vitamini faydaları aşağıdaki gibidir:

  • Akciğer, prostat, kolon ve meme gibi kanserlere karşı koruma sağlar.
  • Cilt, saç ve tırnak sağlığı için gerekli vitaminlerdendir.
  • Felç riskini azaltır.
  • Kolesterolü düşürmeye ve tansiyonun düzenlemesine yardımcıdır.
  • Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruma sağlar.
  • Sindirim sisteminin işleyişi için gereklidir.
  • Depresyonu önler, var olan depresyonun etkilerini azaltır.
  • Sarı nokta göz hastalığı riskini azaltır.
  • Kemikleri destekleyerek güçlenmelerini sağlar.
  • Doğum kusurlarını önler.
  • Kansızlığı önleyicidir.
  • Demans hastalıklarının oluşumunu engeller.
  • Bağışıklık sistemini güçlendirir.
  • Sinir hücrelerini onararak merkezi sinir sistemini güçlendirir. 
  • Karbonhidratın glikoza çevrilmesini sağlar, enerjiyi artırır. 
  • Yeni hücre üretilmesini sağlayarak yaşlanmayı önler.
  • Protein sentezi sürecine katkı sağlar.
  • DNA’yı oluşturur.

B12 Vitamini Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Vücuttaki B12 vitamini değerlerinin 500-700 pg/ml aralığında olması gerekmektedir. B12 vitamin eksikliği tanısı konulabilmesi için B12 vitamini normal değerinin 200 pg/ml altına düşmesi beklenmektedir. 200-500 pg/ml aralığındaki değerlere rastlanılması durumunda takviye ilaçlara gerek duyulmazken beslenme düzeni değişiklikleri ile ideal seviyeye ulaşılabilir.

800 pg/ml üstünde bulunan değerlerde ise B12 vitamini yüksekliği tanısı konulur. Bu durum, eksikliğine kıyasla daha az rastlanmaktadır.

İnsanların günlük B12 vitamini ihtiyacı ise 2-3 mcg’dir.

B12 Vitamini Nasıl Ölçülür?

B12 vitamini ölçümü rutin kontroller sırasında yapılabileceği gibi sinir hasarı ve anemi gibi çeşitli hastalıklarının nedeninin öğrenilmesine yardımcı olmak ve beslenme düzeni durumunu sorgulamak amacıyla da yapılmaktadır. B12 vitamini testi ile eksiklik ve yükseklik tanısı konularak altta yatan sebepler sorgulanmaktadır. Anormal değerler ile karşılaşıldığında uzman doktor tarafından ek test ve tetkikler istenebilir.

B12 vitamini testi kol damarından alınan kan numunesi ile yapılmaktadır. Hastaların kan tahlilinden en az 6-8 saat önce yeme ve içmeyi kesmeleri gerekmektedir. Ek test ve tetkikler yapılacak ise başka kural ve önerilere de uyulması istenebilir.

Hamilelikte B12 Vitamini Değerleri Nasıl Olmalı?

Hamilelik dönemindeki anne adaylarının B12 vitamini ihtiyacı artmaktadır. Hamilelikte B12 vitamini eksikliği görülmesi, bebeğin nöral tüp defekti olarak bilinen doğum kusuru ile doğmasına neden olmaktadır. Vitamin eksikliği anemi, sarı nokta göz hastalığı, omurilik dejenerasyonu, psikiyatrik rahatsızlıklar ve kemik güçsüzlüğü gibi pek çok soruna neden olabilir.

Hamilelik döneminde B12 vitamininin aşırı derecede alınması durumunda ise bebeklerde otizm görülme riski artmaktadır. Bu tür durumların önüne geçmek amacıyla anne adaylarının rutin kontrollerini aksatmaması gereklidir. Hamilelikte vücudun ihtiyaç duyduğu B12 vitamini miktarı 2,6 mcg’dir.

Bebeklikte B12 Vitamini Değerleri Nasıl Olmalı?

Yenidoğan bebekler ilk beslenmelerini anne sütü ile gerçekleştirirler. Bu süreçte annenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi önemlidir. Emziren kadınların günlük tüketmesi gereken B12 vitamini miktarı 2,8 mcg’dir.

Anne adayı, hamilelik sürecinden itibaren ideal oranda B12 vitamini tüketmelidir. Anne adayında B12 fazlalığı bulunması durumunda otizm riski artmaktadır. Bebeklerde B12 vitamini eksikliği geç konuşma nedeni olarak sayılmakla birlikte gelişme ve büyüme geriliği de ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle, bebek ilk beslenmelerini anne sütüyle yapmalı ve anne adayı sağlıklı bir beslenme planı oluşturmalıdır. Çocukluk döneminde ise çocukların B12 vitamini barındıran yiyecekleri tüketmesine dikkat edilmelidir.

B12 Vitamini Eksikliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Kan testlerinin ardından sınır değerinin altında sonuçlarla karşılaşılması durumu B12 vitamin eksikliği olarak tanımlanmaktadır. B12 vitamin eksikliği emilim bozuklukları ve dengesiz beslenme nedenleriyle ortaya çıkmaktadır. Vitaminin emilmesini engelleyen sindirim sistemi hastalıkları, yeterli besinin vücuda alınmasına rağmen uygun miktarda emilememesini sağladığı için eksiklik meydana gelmektedir.

B12 vitamini ortalama 4 yıl boyunca vücutta depolanmaktadır. Bu nedenle, eksikliği probleminin yaşanması için uzun süreli hastalık veya yanlış beslenme durumlarının olması gereklidir. Nadiren de olsa yıllar sonra B12 vitamini eksikliği ortaya çıkabilir.

B12 vitamini eksikliği daha çok aşağıdaki durumlara sahip kişilerde görülür:

  • Yoğun alkol tüketimi
  • Uzun süreli ilaç kullanımı
  • Mide veya bağırsak gibi sindirim sistemi ameliyatı geçirmiş kişiler
  • HIV pozitif hastaları
  • Uzun süreli asit önleyici ilaçların kullanılması
  • Çölyak, Crohn ve diyabet hastaları
  • Vegan beslenme anlayışını uygulayanlar
  • Yaşlılar

B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri

B12 vitamini eksikliği, hastalıkların uzun süre devam etmesi veya kişilerin uzun süreli yanlış beslenmesi sonucunda oluşur. B12 vitamini uzun yıllar boyunca vücutta depolanabildiği için eksikliği durumları geç dönemlerde fark edilebilir.

B12 vitamini eksikliği belirtileri aşağıdaki gibidir:

B12 vitamini yararları düşünüldüğünde vücut için hayati öneme sahiptir. Bu nedenle, belirtilerin bir veya birkaçının görülmesi durumunda uzman doktorlardan yardım alınmalıdır.

B12 Vitamini Eksikliği Tedavisi

Ciddi düzeyde B12 vitamini eksikliği görülmesi durumunda B vitamini takviyelerinin kullanılması gereklidir. Eksikliği durumu ile karşılaşılması durumunda öncelikle altta yatan neden tespit edilir ve tedavi süreci bu nedene bağlı olarak şekillendirilir. Emilim bozukluğuna yol açan hastalıklar bulunuyor ise öncelikle hastalıkların iyileştirilmesi gereklidir.

B12 vitamini eksikliği için çeşitli formlarda ilaçlar uygulanır. Bunlar:

  • B12 vitamini hapı
  • B12 vitamini iğnesi
  • B12 vitamini ampul
  • B12 burun spreyi

Yaşlılar, vejetaryenler, hamileler, emziren kadınlar ve vücutta emilim bozukluğuna yol açan hastalığa sahip olanlar düzenli şekilde ilaç tedavisini devam ettirmelidirler. Özellikle vegan beslenme anlayışını benimseyen kişilerin düzenli olarak B12 vitamini ilaçlarını veya takviyelerini tüketmeleri gereklidir.

Eksikliğin nedeni emilim bozukluğundan kaynaklanıyor ise B12 vitamini iğnesi reçete edilmektedir. Eğer hastalık genetik nedenlerden dolayı ortaya çıkmışsa iğnenin hayat boyu kullanılması gerekebilir. İlaçların doz ayarlaması, hastanın ihtiyaçlarına ve sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir.

B12 eksikliğinin kalıcı olarak tedavi edilebilmesi için beslenme programı sağlıklı bir şekilde oluşturulmalıdır. Bu nedenle, uzman diyetisyen tarafından hastaya uygun şekilde diyet listesi hazırlanmaktadır. Hastadaki B12 vitamini eksikliği anemiye yol açmış ise kan nakli yapılması gerekebilir.

İlaçların uygun dozda ve önerilen şekilde uygulanması önemlidir. Aşırı doz B12 vitamini hapı tüketilmesi sonucunda şu zararlar ortaya çıkabilir:

  • Kusma
  • Mide bulantısı
  • Kaygı 
  • Baş ağrısı, baş dönmesi

B12 Vitamin Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Şiddetli B12 vitamini eksikliğinde takviyelere gerek duyulmaktadır ancak tedavinin kalıcı sonuçlar vermesi için beslenme düzenine B12 vitamini içeren besinlerin eklenmesi gereklidir.

B12 vitamini içeren besinler:

  • Yumurta
  • Kefir, yoğurt, peynir, süt
  • Böbrek ve karaciğer gibi koyun sakatatları
  • Koyun ve sığır gibi kırmızı et
  • Hindi, tavuk gibi kümes hayvanları
  • Somon, ton balığı, mezgit, hamsi, sardalye gibi yağ bakımından zengin balıklar
  • Mide ve ıstakoz gibi kabuklu deniz canlıları

B12 Vitamini Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

B12 vitamini eksikliği tedavi edilmezse kalıcı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle belirtiler hakkında bilgi sahibi olunmalı ve gözlemlenmelidir.

B12 vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar:

  • Bacak sinirlerinin zarar görmesi
  • Fiziksel koordinasyon kaybı
  • Uyuşma ve karıncalanma
  • Hafıza kaybı
  • Görüş problemleri
  • Kısırlık
  • Mide kanseri
  • Nöral tüp defekti
  • Pernisiyöz anemi
  • Makula dejenerasyonu
  • Kemik ve kas güçsüzlüğü
  • Duygudurum bozuklukları
  • Omurilik dejenerasyonu
  • Çocuklarda büyüme ve gelişme bozuklukları

B12 Vitamini Fazlalığı Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Kobalamin olarak da bilinen B12 vitaminin fazlalığı, idrar yoluyla dışarı atılmaktadır. Bu nedenle takviye ve beslenme yoluyla alınan fazla B12 vitaminin zararı yoktur. Ancak, hepatit, siroz, karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, kan kanserleri ve anemi gibi hastalıkların bulunması durumunda B12 vitamini fazlalığı ortaya çıkabilir.

B12 Vitamini Fazlalığı Belirtileri

Yüksek miktarda B12 vitaminin tüketilmesi veya karaciğer hastalıklarının yaşanması durumunda B12 vitamini zehirlenmesi yaşanabilir.

B12 vitamini fazlalığı yan etkileri sivilce, karın ağrısı, ishal, kusma, mide bulantısı, uyku düzeni bozuklukları, panik atak ve stres olarak görülmektedir.

B12 Vitamini Yüksekliği Tedavisi

B12 vitamini zararları ile karşılaşmamak adına yüksekliğe yol açan nedenin bulunması gereklidir. Tedavi planlaması yapılmadan önce hastada karaciğer hastalıklarının varlığı sorgulanır. Eğer bu tür bir hastalık bulunuyor ise ilk aşamada hastalığın tedavi edilmesi gereklidir.

Herhangi bir hastalık söz konusu değilse B12 ilaç kullanımı kesilmeli, dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni uygulanmalıdır.

B12 Vitamini Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

B12 vitamini yüksekliği stres, panik atak, uyku düzeni bozuklukları ve çeşitli psikolojik sorunlara neden olduğu için tedavi edilmediği durumlarda hastanın yaşantısını etkileyebilir. Sivilce ve akne gibi oluşumlarla estetik kaygıya neden olabilir.

B12 vitamini yüksekliğinin yan etkileri ve zararları:

  • Leber retina hastalığının şiddetini artırır.
  • Kalbinde stent bulunan hastalarda damarların daralmasına neden olabilir.
  • Gut ataklarına yol açabilir.
  • Tansiyon yüksekliğine neden olabilir.
  • Hamilelerde B12 vitamini yüksekliği, çocuğun otizmli olma ihtimali artırır.
Makaleyi faydalı buldun mu?
2
0
Makeleyi Paylaşın

B12 Vitamini ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

B12 vitamini emilimi nasıl arttırılır?

B12 vitamini emilim bozuklukları nedeniyle artmıyorsa öncelikle altta yatan sağlık problemlerinin tedavi edilmesi gereklidir. Özellikle karaciğerde yaşanan ve sindirim sistemini etkileyen hastalıkların emilim bozukluklarına yol açtığı bilinmektedir. Hastalıklarının tedavi edilmesinden sonra uygun besin ve ilaç takviyelerinin kullanılmasıyla emilim artmaktadır.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini ne kadar süre kullanılmalı? B12 vitamini tedavisi ne kadar sürer?

B12 vitamini eksikliği beslenmeden kaynaklanıyor ise takviye ilaçlar ve diyet programı ile kısa sürede sonuç alınmaktadır. Ancak altta yatan çeşitli neden ve hastalıklar bulunuyor ise ilk etapta bu nedenlerin ortadan kaldırılması gereklidir. Hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak B12 vitamini kullanım süresi değişmektedir. Bazı hastalıklarda B12 vitamin desteğinin yaşam boyu kullanılması gerekebilir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini kilo aldırır mı? B12 vitamini iştah açar mı?

B12 vitamini tüketiminin kilo aldıracağına yönelik oluşan algı yanlıştır. B12 vitamini kullananlar üzerinde yapılan araştırmalara göre takviye kullanan kişilerin kilo almak yerine kilo kaybettikleri gözlemlenmiştir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini hapı reçetesiz alınır mı?

B12 vitamini takviyeleri reçetesiz olarak satın alınabilmektedir ancak bazı durumlarda hastalığın tedavisi ve boyutu incelenerek farklı içeriğe sahip ilaçların kullanılması gerekebilir. Bu tür durumlarda ilaçların reçete ile alınması gereklidir. Örneğin bazı hastalıklarda folik asit ve B12 vitamini içeren ilaçların tüketilmesi gerekebilir. B12 vitamini fiyatı ise ilaç ve takviyelerin içeriğine ve markasına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yine de doktor kontrolünde satın alınıp kullanılması daha doğru olacaktır.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini hangi sebze ve meyvelerde bulunur?

B12 vitamini genellikle hayvansal gıdalarda bulunur. Bazı sebze ve meyvelerde de bulunur ancak içerik bakımından zengin değildir. B12 vitamininin bulunduğu sebze ve meyveler: mantar, maydanoz, taze fasulye, bezelye, barbunya, ıspanak, brokoli, pancar ve mercimektir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini tansiyonu yükseltir mi?

Tansiyon hastası olan kişilerin B12 vitamini takviye ve besinlerini aşırı derecede tüketmesi durumunda tansiyonun da yükseldiği görülmektedir. Bu nedenle, tansiyon hastalarının düzenli ve dengeli beslenmeleri gereklidir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini saç çıkarır mı? B12 vitamini eksikliği saç dökülmesi yapar mı?

B12 vitamini, vücut yenilenmesi ve fonksiyonların devam ettirebilmesi için önemli bir vitamin çeşididir. B12 vitamininin uygun dozda kullanılması durumunda saç kökleri güçlenir ve dökülmeler yavaşlar. Yeni saç köklerinin çıkmasını destekler.

Stj. Dr. Havva Küçük

Emziren anne B12 vitamini kullanabilir mi?

Hamilelik ve emzirme döneminde olan annelerin B12 vitamini ihtiyacı artmaktadır. Bu nedenle beslenme ve takviye yöntemleri kullanılarak vitaminin ideal seviyede olması sağlanmaktadır. Emziren anneler, vücut ihtiyacını karşılamak için B12 vitamini kullanabilmektedir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini sivilce yapar mı?

B12 vitaminin aşırı derecede tüketilmesi sonucunda fazlalık durumu oluşmaktadır. B12 vitamini fazlalığı belirtilerinden biri de sivilce ve akne oluşumudur. Fazla derecede tüketilen B12 vitamini, cilt dengesini bozarak sivilce ve akne oluşumuna yol açabilir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini uykusuzluk yapar mı?

B12 vitamini eksikliği ve fazlalığı, uyku düzeni üzerinde etkiye sahiptir. Fazla derecede B12 vitamini tüketilmesi durumunda uyku düzeni bozukluklarının yanı sıra psikolojik etkiler de görülebilir. Bu durum, kişinin uykusuzluk yaşamasına neden olabilir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini nasıl kullanılır, ne zaman alınmalı? B12 vitamini etkisini ne zaman gösterir?

B12 vitamini ilaçlarının farklı formları bulunmaktadır. Bu formlar kapsül, hap, iğne ve ampul olarak sıralanmaktadır. Oral yolla tüketilmesi gereken ilaçların sabah kahvaltıdan sonra tüketilmesi önerilmektedir. Kullanım talimatları, hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini adet düzensizliği yapar mı? B12 vitamini adeti geciktirir mi?

B12 vitamini eksikliği adet düzensizliği sorunlarına yol açmaktadır. Adet sorunlarının yanı sıra çeşitli kanama bozuklukları da görülebilir. Değerlerin tekrar normal seviyelere ulaştırılması durumunda adet düzensizliği rahatsızlığı çözümlenebilir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini cinsel gücü artırır mı?

B12 eksikliği cinsel gücün düşmesine yol açmaktadır. Bu nedenle dışarıdan alınan besin ve takviyelerin düzenli kullanılması durumunda cinsel güçte artış görülmektedir. Ayrıca stres gibi psikolojik sorunları ortadan kaldırmaya yardımcı olduğu için dolaylı yoldan cinsel hayata da etki göstermektedir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini ishal yapar mı? B12 vitamini kabızlık yapar mı?

B12 vitaminin fazla tüketilmesi sonucu ishal gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Özellikle B12 vitamin takviyelerinin yanlış dozda kullanılması durumunda bu tür yan etkiler ile karşılaşılmaktadır. Kabızlık ise daha çok B12 vitamin eksikliği durumlarında görülmektedir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini eksikliği hamile kalmaya engel mi?

Hamilelik sürecinde anne adaylarının ihtiyaç duyduğu B12 vitamini miktarı artmaktadır. B12 vitamininin yeterince karşılanamaması durumunda ise bebeğin doğum kusurları ile dünyaya gelme riski artmaktadır. B12 vitamin eksikliği hamile kalmaya engel değildir ancak anne ve bebek sağlığı için risk barındırmaktadır.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini yüze sürülür mü? B12 vitamini cilde iyi gelir mi?

B12 vitamini eksikliği ve fazlalığı durumlarında cilt üzerinde çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Krem formunda reçete edilen B12 vitamin içeriğine sahip ilaçlar yüze sürülebilir. Ciltteki B12 vitamin dengesini normalleştirdiği için iyileşme görülür.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini iğnesi nereden yapılır?

B12 vitamin iğnesi kas içine enjekte edilerek uygulanır. Ayda bir defa olmak üzere aksatılmadan kullanılması gereklidir. Bazı hastalıklara sahip kişilerin ömür boyu B12 vitamini iğnesi kullanması gerekebilir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini eksikliği baş ağrısı yapar mı?

B12 vitamini eksikliği çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Baş ağrısı da bu belirtiler arasındadır. Baş ağrısının yanı sıra şiddetli kabızlık ve konsantrasyon kaybı da en sık görülen belirtilerdendir.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini eksikliği unutkanlık yapar mı?

B12 vitamini demans ve Alzheimer gibi hastalıkların gelişme riskini düşürmektedir. Eksiklik durumlarında ise demans hastalığının gelişme riski artmaktadır. Bu durumu önlemek için düzenli aralıklarla kontrol sağlanmalıdır.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini sinirlere iyi gelir mi?

B12 vitamini sinir tahribatını önlemenin yanı sıra hücre oluşumunu destekler, sinir uçlarının normal düzeyde gelişmesini kolaylaştırır, hafızayı güçlendirir ve sağlıklı bir öğrenmenin gerçekleşmesine yardımcı olur.

Stj. Dr. Havva Küçük

B12 vitamini alerji yapar mı?

B12 vitamini alerji yapacak etkilere sahip değildir ancak hastanın vücudu B12 takviyelerine karşı alerjik reaksiyonlar gösterebilir. Bu durumun önüne geçmek için hastalık geçmişi uzman doktora bildirilmelidir. Gerek duyulması halinde hastaya alerji testi de yapılabilir.

Stj. Dr. Havva Küçük