Şeker hastalığı (diyabet), vücudun kan şekerini düzenleme yeteneğinin bozulduğu kronik bir metabolizma hastalığıdır. Tip 1 ve Tip 2 diyabet olmak üzere iki ana türü bulunan bu hastalıkta oruç tutma kararı, kişinin sağlık durumu ve tedavi şekline göre değişkenlik gösterir. Peki şeker hastaları oruç tutarken nelere dikkat etmeli?

Diyabet Türlerine Göre Oruç Riski
Tip 1 Diyabet: İnsülin üretiminin yetersiz olduğu bu türde, uzun süreli açlık hipoglisemi (düşük kan şekeri) riskini ciddi ölçüde artırır. Kan şekerinin 70 mg/dL altına düşmesi bilinç kaybına kadar varabilen sorunlara yol açabilir. Bu nedenle Tip 1 diyabet hastalarının oruç tutması genellikle önerilmez.

Tip 2 Diyabet: İnsülin direnciyle karakterize olan bu grupta, doktor kontrolünde ve ilaç düzenlemesi yapıldığında oruç tutulabilir. Ancak kan şekerinin sık sık ölçülmesi ve beslenme planının titizlikle uygulanması şarttır.

Oruç Tutmanın Potansiyel Riskleri

• Hipoglisemi: Özellikle insülin veya sulfonilüre grubu ilaç kullananlarda risk yüksektir.
• Hiperglisemi: İftarda aşırı karbonhidrat tüketimi kan şekerini tehlikeli seviyelere çıkarabilir.
• Dehidrasyon: Susuzluk, böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
• Kan Pıhtılaşması: Uzun süreli açlık, özellikle diyabetik nöropatisi olanlarda dolaşım sorunlarını tetikleyebilir.

Oruç Tutmak İsteyenler İçin Kritik Öneriler

1. Hekim Onayı: Oruç öncesi mutlaka endokrinoloji uzmanına danışılmalı. İlaç dozları ramazan ayına göre yeniden düzenlenmeli.
2. Kan Şekeri Takibi: Gün içinde 3-4 kez ölçüm yapılmalı. Hipoglisemi belirtileri (terleme, titreme) hissedilirse oruç sonlandırılmalı.
3. Beslenme Planı: İftarda kompleks karbonhidratlar (tam tahıllar), protein ve lifli gıdalar dengeli şekilde tüketilmeli. Sahurda yumurta, peynir gibi tok tutucu besinlere ağırlık verilmeli.
4. Sıvı Alımı: İftar ile sahur arasında en az 2 litre su içilmeli. Çay ve kahve tüketimi sınırlandırılmalı.

İnsülin Kullanan Hastalar Nelere Dikkat Etmeli?
Uzun etkili insülinlerin dozajı doktor tarafından ayarlanmalı. Hızlı etkili insülinler iftar ve sahur öğünlerine göre planlanmalı. Hipoglisemiyi önlemek için ara öğünler atlanmamalı.

Hangi Durumlarda Oruç Tutulmamalı?

• Son 3 ayda ciddi hipoglisemi yaşayanlar.
• Gebelik diyabeti olanlar.
• Böbrek yetmezliği veya kalp hastalığı gibi ek komplikasyonları bulunanlar.

Şeker hastaları için oruç tutma kararı kişiselleştirilmelidir. Ramazan öncesi detaylı bir sağlık kontrolü ve bireysel risk değerlendirmesi hayati önem taşır.