Düz tabanlık (pes planus), ayak kavisinin azalması veya tamamen kaybolmasıyla karakterize bir ortopedik durumdur. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen bu sorun, yürüme bozukluklarından kronik ağrılara kadar çeşitli şikayetlere yol açabilir. İşte düz tabanlıkla ilgili merak edilenler:
Düz Tabanlık Kaç Yaşında Ortaya Çıkar?
Çocuklarda düz tabanlık genellikle 2-3 yaş civarında fark edilir. Bu dönemde ayak kasları ve bağları tam olarak gelişmediği için ayak kavisinin düz görünmesi normal kabul edilir. Çoğu çocukta 6-7 yaşına kadar ayak kavisi doğal olarak oluşur. Eğer 10 yaşına kadar düzelme olmazsa, bu durum "patolojik düz tabanlık" olarak değerlendirilir. Yetişkinlerde ise travma, obezite veya romatolojik hastalıklar sonucu sonradan gelişebilir.
Düz Tabanlık Türleri
- Esnek Düz Tabanlık: Ayak yere basmadığında kavis görülür, basınca kaybolur. Çocukluk çağında sık görülen bu tür genellikle ağrısızdır.
- Rijit Düz Tabanlık: Ayak kavisi hiçbir pozisyonda oluşmaz. Kemik veya eklem anomalileriyle ilişkili olabilir ve cerrahi gerektirebilir.
Belirtileri Nelerdir?
- Ayak iç kısmında belirgin düzlük
- Yürürken çabuk yorulma
- Baldır veya bel bölgesinde ağrı
- Ayakkabı tabanlarının iç kısmında aşınma
- Denge problemleri
Teşhis Yöntemleri
Fizik muayenede ayak kavisi ve yürüyüş analizi yapılır. Gerekirse ayak röntgeni veya MR ile kemik yapılar ve yumuşak dokular değerlendirilir. Çocuklarda esnek düz tabanlıkta genellikle ileri görüntüleme gerekmeyebilir.
Tedavi Seçenekleri
- Çocuklarda: Çoğu vakada özel tabanlık veya destekleyici ayakkabılar yeterlidir. Ağır vakalarda fizik tedavi veya cerrahi düşünülebilir.
- Yetişkinlerde: Kilo kontrolü, kas güçlendirici egzersizler ve ortopedik tabanlıklar önerilir. İleri evrelerde tendon onarımı veya kemik füzyon ameliyatları gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
- Düz Tabanlık Genetik Midir? Ailesel yatkınlık rol oynayabilir.
- Spor Yapılabilir Mi? Yüzme ve bisiklet gibi düşük etkili sporlar tercih edilmeli.
- Askerliğe Engel Olur Mu? Şiddetli ağrı ve fonksiyon kaybı varsa muafiyet söz konusu olabilir.
Korunma ve Öneriler
Çocuklarda ayak kaslarını güçlendirmek için yalınayak yürüme aktiviteleri önerilir. Yetişkinlerde ise uzun süreli ayakta durmaktan kaçınmak ve uygun ayakkabı seçimi önemlidir.
