Düz tabanlık (pes planus), ayağın iç kısmındaki kavisin azalması veya tamamen kaybolması durumudur. Bu durum, yürüyüş bozukluklarından ayak ağrısına kadar çeşitli şikayetlere yol açabilir. İşte düz tabanlıkla ilgili merak edilenler ve kendinizi nasıl değerlendirebileceğinize dair ipuçları:
Düz Tabanlık Nedir?
Ayak tabanının normalde iç kısmında bulunan kavisin düzleşmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Doğuştan olabileceği gibi sonradan kas zayıflığı, travma veya romatolojik hastalıklar nedeniyle de gelişebilir. Çocuklarda esnek düz tabanlık sık görülürken, yetişkinlerde genellikle sert tip daha yaygındır.
Düz Tabanlık Belirtileri Nelerdir?
Hafif vakalarda belirti görülmeyebilir, ancak şiddetli durumlarda şu şikayetler ortaya çıkabilir:
- Ayak iç kısmında belirgin düzleşme ve topukta dışa kayma.
- Uzun süre ayakta durunca ayak, bacak veya belde ağrı.
- Yürürken çabuk yorulma veya denge problemleri.
- Ayakkabıların iç kısmında anormal aşınma.
Evde Nasıl Değerlendirebilirim?
Basit bir test için ıslak ayak izinizi sert bir zeminde (fayans, kağıt) inceleyin. Normalde ayak izinizin iç kısmında bir boşluk olmalıdır. Eğer ayak iziniz tamamen görünüyorsa veya iç kavis belirsizse düz tabanlık şüphesi olabilir. Ancak bu yöntem kesin tanı için yeterli değildir.
Doktor Muayenesi Nasıl Yapılır?
Ortopedi uzmanı öncelikle ayakta duruşunuzu ve yürüyüşünüzü gözlemler. Ayak kavisini değerlendirmek için "Jack Testi" (parmak ucu yükseltilerek kavis kontrolü) uygulanır. Gerekirse ayak röntgeni veya pedobarografi (basınç analizi) ile kemik yapı ve yük dağılımı incelenir.
Kimler Risk Altında?
- Ailesinde düz tabanlık öyküsü olanlar.
- Obezite veya diyabet hastaları.
- Tibialis posterior tendon hasarı geçirenler.
- Romatoid artrit gibi eklem hastalıkları bulunanlar.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
- Esnek Düz Tabanlık: Çocuklarda genellikle özel tabanlık ve egzersizlerle takip edilir.
- Sert Düz Tabanlık: Erişkinlerde fizik tedavi, ortezler veya cerrahi (kemik düzeltici ameliyatlar) gerekebilir.
- Ağrıyı azaltmak için NSAİİ ilaçlar ve ayak kaslarını güçlendiren egzersizler önerilir.
Nelere Dikkat Etmeliyim?
- Dar veya topuklu ayakkabılar yerine destekli ortopedik ürünler tercih edin.
- Yüzme ve bisiklet gibi ayak yükünü azaltan sporları önceliklendirin.
- Ayakta uzun süre kalmaktan kaçının, molalarda ayakları yüksekte tutun.
