Bilek kırıkları, özellikle düşme veya travma sonrası sık görülen ortopedik yaralanmalardan biridir. Radius ve ulna kemiklerinin distal uçlarında meydana gelen bu kırıklar, iyileşme süreci açısından hastaların en çok merak ettiği konuların başında gelir. İşte bilek kırıklarının iyileşme dinamikleri ve dikkat edilmesi gerekenler:
Bilek Kırığı Türleri ve İyileşme Süreleri
Bilek kırıkları, kırık hattının konumuna ve şiddetine göre sınıflandırılır. Basit bir çatlak (hairline fracture) genellikle 4-6 hafta içinde kaynarken, yer değiştirmiş (displase) kırıklarda iyileşme 6-12 haftayı bulabilir. Açık kırıklar veya komplike vakalarda ise bu süre 3-6 aya kadar uzayabilir.
İyileşmeyi Etkileyen Faktörler
- Yaş: Çocuklarda kemik yenilenmesi hızlı olduğundan iyileşme 3-4 hafta gibi kısa sürede gerçekleşir. Yetişkinlerde bu süre ortalama 6-8 haftadır.
- Beslenme: Kalsiyum, D vitamini ve protein açısından zengin beslenme kemik onarımını hızlandırır.
- Sigara Kullanımı: Nikotin, kemik kaynamasını geciktiren en önemli faktörlerden biridir.
- Eşlik Eden Hastalıklar: Diyabet veya osteoporoz gibi durumlar iyileşme sürecini uzatabilir.
Tedavi Yöntemleri ve Süreç Yönetimi
- Alçı veya Atel Uygulaması: Basit kırıklarda bilek 4-6 hafta boyunca sabitlenir. Bu süreçte parmak hareketleri önerilirken, ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
- Kapalı Redüksiyon: Yer değiştirmiş kırıklarda kemikler manuel olarak eski pozisyona getirilir ve alçıya alınır. Kontrol röntgenleriyle kaynama takip edilir.
- Cerrahi Müdahale: Plak-vida veya eksternal fiksatörlerle kemik stabil hale getirilir. Ameliyat sonrası fizik tedavi 6-12 hafta sürebilir.
Rehabilitasyon ve Egzersiz Programı
Alçı çıkarıldıktan sonra bilek hareket açıklığını geri kazandırmak için fizyoterapi şarttır. İlk 2 hafta pasif egzersizlerle başlanır, ardından dirençli hareketlere geçilir. Tam fonksiyonelliğin kazanılması 3-6 ayı bulabilir.
İyileşme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ağrı kesici kullanımında doktor tavsiyesine uyulmalı.
- Alçılı bölge kuru tutulmalı ve kaşınmamalı.
- Kontrol randevuları aksatılmamalı.
Komplikasyonlar ve Geç İyileşme
Kemik kaynamaması (nonunion) veya yanlış kaynama (malunion) gibi durumlarda ikinci cerrahi müdahale gerekebilir. Ayrıca, karpal tünel sendromu veya sertlik (stiffness) gibi sorunlar fizik tedaviyle çözülebilir.
