Tiroid nodülleri, tiroid bezinde oluşan anormal doku büyümeleridir. Çoğunlukla iyi huylu olmakla birlikte, %5-15 oranında kanser riski taşıyabilirler. Erkeklere kıyasla kadınlarda 4 kat daha sık görülür ve yaşla birlikte insidans artar. İşte tiroid nodüllerine dair kapsamlı bilgiler:
Tiroid Nodülü Neden Oluşur?
Nodül gelişiminde iyot eksikliği, genetik yatkınlık ve otoimmün hastalıklar önemli rol oynar. Hashimoto tiroiditi gibi kronik inflamasyonlar, tiroid dokusunda nodüler değişiklikleri tetikleyebilir. Radyasyona maruziyet (özellikle çocukluk döneminde) ve ailede tiroid kanseri öyküsü risk faktörleri arasındadır.
Belirtiler ve Uyarıcı İşaretler
- Boynun ön kısmında ele gelen kitle veya şişlik
- Yutkunma güçlüğü ve boğazda sıkışma hissi
- Ses kısıklığı veya ses tonunda değişiklikler
- Nefes darlığı (trakeaya bası durumunda)
- Hipertiroidi belirtileri: Çarpıntı, kilo kaybı, terleme (fonksiyonel nodüllerde)
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Nodülün boyutu, sertliği ve hareketliliği değerlendirilir.
- Tiroid Fonksiyon Testleri: TSH, serbest T3 ve T4 ile hipotiroidi/hipertiroidi araştırılır.
- Ultrasonografi: Nodülün boyutu, sınırları, iç yapısı (solid/kistik) ve mikro-kalsifikasyonlar incelenir.
- İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB): USG eşliğinde alınan hücre örnekleri patolojik incelemeye gönderilir.
Risk Sınıflandırması (TI-RADS)
Ultrason bulgularına göre nodüller risk kategorilerine ayrılır:
- TI-RADS 1: Normal tiroid
- TI-RADS 2: İyi huylu (%0-3 malignite)
- TI-RADS 3: Düşük şüpheli (%5-10 malignite)
- TI-RADS 4: Orta şüpheli (%10-20 malignite)
- TI-RADS 5: Yüksek şüpheli (%50-90 malignite)
Tedavi Seçenekleri
- Takip: <1 cm, düşük riskli nodüller 6-12 aylık USG ile izlenir.
- Levotiroksin Tedavisi: Sadece iyot eksikliği ve hipotiroidi varlığında uygulanır.
- Radyofrekans Ablasyon (RFA): 2-4 cm boyutlu benign nodüllerde etkili minimal invaziv yöntem.
- Cerrahi: Şu durumlarda önerilir:
- Biyopside malignite şüphesi
- 4 cm’den büyük nodüller
- Bası semptomları (nefes darlığı, yutma güçlüğü)
- Kozmetik kaygılar
Kanser Riski ve Alarm Bulguları
Aşağıdaki özellikler malignite riskini artırır:
- Mikrokalsifikasyonlar
- Düzensiz sınırlar
- Boyuna enine oran >1
- Boyutun ani büyümesi
- Lenf nodu büyümesi
Yaşam Tarzı Önerileri
- İyotlu tuz tüketimi (aşırıya kaçmadan)
- Selenyumdan zengin besinler (ceviz, ay çekirdeği)
- Sigaradan kaçınma (tiroid fonksiyonlarını bozar)
- Stres yönetimi (hipotalamus-hipofiz-tiroid eksenini etkiler)
Sık Sorulan Sorular
Nodülüm var, kanser olma ihtimalim nedir?
Ultrason ve biyopsi sonuçlarına göre değişir. TI-RADS 3 nodüllerde risk %5-10 iken, TI-RADS 5’te %80’e çıkar.
Ameliyat sonrası tiroid hormonu kullanmak zorunda mıyım?
Tiroidin tamamı çıkarılırsa (total tiroidektomi) ömür boyu levotiroksin gerekir. Lobektomide ise %30-50 hastada hormon takviyesi gerekebilir.
Radyofrekans ablasyon kalıcı çözüm sağlar mı?
2 yıllık takiplerde nodül hacminde %70-80 azalma bildirilmiştir. Ancak yeni nodül oluşma riski vardır.
