Nefrektomi, bir böbreğin tamamının veya bir kısmının cerrahi yolla çıkarılması işlemidir. Bu operasyon genellikle böbrek kanseri, ciddi böbrek hasarı veya donör nakli için gerekli olur. İşlem açık cerrahi, laparoskopik veya robotik yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Nefrektomi Türleri
- Radikal Nefrektomi: Böbreğin tamamı, adrenal bez, lenf düğümleri ve çevre yağ dokusuyla birlikte çıkarılır.
- Parsiyel Nefrektomi: Sadece tümörlü veya hasarlı bölüm alınır, sağlıklı doku korunur.
- Laparoskopik Nefrektomi: Küçük kesilerle kamera ve aletler yardımıyla yapılan minimal invaziv yöntem.
- Robotik Nefrektomi: Cerrahın hassas hareketlerini artıran özel bir sistemle uygulanır.
Hangi Durumlarda Gereklidir?
- Böbrek kanseri (renal hücreli karsinom)
- Polikistik böbrek hastalığında ağrı veya enfeksiyon
- Ciddi böbrek travmaları
- Kontrol edilemeyen hipertansiyon
- Böbrek fonksiyon kaybı (son dönem böbrek yetmezliği)
- Canlı böbrek bağışı için
Ameliyat Öncesi Hazırlık
Kan testleri, görüntüleme (BT/MR) ve böbrek fonksiyon testleri yapılır. Sigara kullanıyorsanız 6 hafta önceden bırakmanız önerilir. Kan sulandırıcı ilaçlar operasyondan 1 hafta önce kesilir. Ameliyat öncesi gece yemek yemeyi bırakmanız gerekir.
Ameliyat Süreci
Genel anestezi altında 2-4 saat sürer. Cerrah karın veya yan bölgeden kesi yapar. Laparoskopik yöntemde 3-4 küçük delikten kamera ve aletlerle çalışılır. Kanama kontrolü sonrası kesi kapatılır.
Riskler ve Olası Komplikasyonlar
- Kanama ve enfeksiyon
- İnce bağırsak veya dalak yaralanması
- Pnömotorax (akciğer sönmesi)
- Böbrek fonksiyonlarında kalıcı azalma
- Fistül oluşumu
- Anesteziye bağlı reaksiyonlar
İyileşme ve Sonrası
Hastanede kalış süresi yönteme göre 2-7 gündür. Ağrı kesiciler ve antibiyotikler reçete edilir. 4-6 hafta ağır kaldırmaktan kaçının. Kontrollerde böbrek fonksiyon testleri yapılır. Tek böbrek kaldığı için:
- Tuz alımını kısıtlayın
- Düzenli egzersiz yapın
- Yıllık böbrek ultrasonu ihmal etmeyin
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Kalan böbreği korumak için:
- Günde 2-3 litre su için
- NSAID ağrı kesicilerden uzak durun
- Tansiyon ve şeker kontrolü önemli
- Protein alımını dengeli tutun
Sık Sorulan Sorular
- Tek böbrekle yaşam mümkün mü? Evet, sağlıklı bireylerde kalan böbrek fonksiyonu %70’e çıkar.
- Spor yapabilir miyim? İyileşme sonrası yüzme ve yürüyüş önerilir.
- Hamile kalınabilir mi? Doktor onayıyla gebelik mümkündür.