Testosteron

Testosteron testisler tarafından salgılanmakta olan erkeklik hormonu olarak adlandırılır.

Testosteron Nedir?

Testosteron testisler tarafından salgılanmakta olan erkeklik hormonu olarak adlandırılır. Sperm üretiminde büyük katkısı olan testosteron hormonu kadınlarda da bir miktar üretilmektedir. Genel itibari ile cinsel gelişim üzerinde etkili olmakla birlikte erkeklerin kas ve kemik gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde oluşması için de gerekli olan bir hormondur.

Testosteron eksikliği sonucunda erkeklerde kas ve kemiklerin güçsüzlüğü şeklinde ortaya çıkabilir. Bunun yanı sıra ereksiyon sorunları, cinsel aktivite bozuklukları gibi birtakım sorunlara da sebep olabilir. Testosteron eksikliği tedavisi konusunda genellikle testosteron takviyesi tedavileri uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra yaşam standartlarının da düzenli ve dengeli bir hale getirilmesi, testesteron eksikliği için faydalı olabilir.

Testosteron Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Testosteron hormonu erkeklerin cinsel işlevlerini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmeleri ve kas ve kemik sağlıklarının düzgün bir şekilde çalışması için önemli bir erkeklik hormonudur. Yaşa göre total testosteron değerleri normal düzeyleri şu şekildedir;

  • Testosteron normal seviyeleri 300 – 1,200 ng/dl olmalıdır.
  • Eğer ölçülen değer bu aralıklarda ise, normal kabul edilmektedir.
  • 300 ng/dl seviyesinin altında çıkan ölçümler ise, düşük testosteron seviyesi olarak değerlendirilir.

Testosteron Nasıl Ölçülür?

Testosteron eksikliğinin anlaşılabilmesi için öncelikle kişide bazı belirtilerin ortaya çıkması gerekmektedir. Eğer kişinin cinsel isteğinde azalma, yüksek kolesterol, yorgunluk ve halsizlik, sinirlilik, depresyon, aşırı kilo, vücut yağ kütlesinin artması, konsantrasyon sorunları gibi birtakım belirtiler var ise testosteron eksikliğinden şüphelenmek gerekir.

Hamilelikte Testosteron Değerleri Nasıl Olmalı?

Hamilelikte testosteron değerleri bakımından incelemek gerekirse, yapılan araştırmalar sonucunda, rahim içi testosteron oranlarının anne karnındaki bebek için çok önemli sonuçlar oluşturduğu belirlenmiştir. Rahim içinde oluşan testosteron miktarının fazla olması ile erkek çocukların iki ve üç yaşlarında, yaşıtlarına göre çok daha fazla konuşma zorluğu yaşadıkları saptanmıştır. Fakat bu durum kız çocuklarında farklılık göstererek, kız çocuklarının konuşmalarında bir zorluk gözlemlenmemiştir. Kadınlarda testosteron değeri hamilelikte, 0.1 – 0.9 ng/Ml aralığında olması normal olarak belirlenmiştir.

Bebeklikte Testosteron Değerleri Nasıl Olmalı?

Testosteron değerlerinin gereğinden düşük veya yüksek olması birtakım sorunları da beraberinde getirebilir. Çocuklarda konuşma zorluğu, enerji düşüklüğü, sinirlilik, konsantrasyon problemleri gibi birçok olumsuz etkiye sebep olabilmektedir. Bunun önceden tespit edilmesi için, testosteron fazlalığı veya eksikliği gibi durumlar için bazı testler yapılması gerekmektedir.

Doğumdan sonraki erkek bebeklerin testosteron seviyeleri olması gerekenden yüksek olabilir. Bu gayet normal bir durumdur. Fakat 6 ay süre zarfında eğer bu seviye düşmez ise, hekim tarafından 20 ng/dl seviyesine kadar çekilir. Bebeklik döneminde testosteron seviyeleri bu değerde sabit kalmalıdır. 10-13 yaş sonrasında ise testosteron seviyeleri 1,000 ng/dl seviyesine kadar çıkması normal olarak kabul edilmektedir.

Testosteron Düşüklüğüne Neden Olan Hastalıklar ve Belirtileri Nelerdir?

Testosteron hormonu anne karnındaki bebekte 8. haftanın ardından beyinde bulunan Y kromozomlarının tetiklenmesiyle oluşmaya başlamaktadır. Testosteron erkeklik cinsel hormonu olarak, cinsel aktivitelerin düzgün ve sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesine olanak sağlamaktadır. Bunun yanı sıra fiziksel açıdan güçlülük ve enerjiyi de sağlama görevi yine testosteron hormonunun işlevlerindendir.

Fakat bazı durumlarda testosteron düşüklüğü görülebilmektedir. Bunun nedenleri olarak, yaşın ilerlemesine bağlı sorunlar, anne karnında yeterli seviyede testosteron miktarının bulunmaması sebebiyle oluşan sorunlar, hipofiz bezinin düzgün çalışmamasından kaynaklanan sorunlar, kullanılan bazı ilaçlar gibi etkenler sıralanmaktadır. Ayrıca testosteron sperm ilişkisi oldukça önemlidir. Sperm üretimini testosteron hormonu sağlamaktadır. Bu yüzden testosteron eksikliği durumunda sperm sayısı da azalacaktır.

Bu etkenlerin sonucunda düşük testosteron seviyesi bulunan kişilerde, kas ve kemik rahatsızlıkları, aşırı kilo alımı, yağ kütlesinin artışı, cinsel isteğin azalması, alyuvar üretiminin yavaşlaması, yorgunluk, sinirlilik, depresyon, egzersiz sonrası hemen yorulma gibi birtakım rahatsızlıklar ortaya çıkmaktadır. Erkeklerde testosteron kanseri yani testis kanseri de görülebilmektedir. Çok nadir bir hastalık olsa da genellikle 35 yaş altı erkeklerde görülmektedir. Testis kanseri kemoterapi tedavisi ve cerrahi müdahaleler yöntemiyle önlenebilir.

Testosteron Eksikliği Belirtileri

Testosteron eksikliği yaşayan kişilerde öncesinde birtakım belirtiler ortaya çıkabilir. Testosteron hormonu erkeklik cinsel hormonu olarak işlev görmektedir. Vücutta testosteron hormonu eksikliği yaşanırsa şu gibi belirtiler görülebilmektedir;

Testosteron Eksikliği Tedavisi

Testosteron eksikliği tedavisi yapılabilmesi için öncelikle kişinin testosteron testi işlemleri yapılması gerekir. Belirlenen eksiklik oranına göre üroloji uzmanı, hasta için en uygun olan tedaviyi başlatır. Tedavi kapsamında genel olarak testosteron takviyeleri doktor tarafından reçetelendirilerek, hasta için ilaç kullanım evreleri bildirilir.

Diğer bir tedavi şekli olarak testosteron iğnesi de tedavi yöntemleri arasındadır. Bu yöntem sayesinde testosteron eksikliğinin sebep olduğu rahatsızlıklar tedavi edilir ve kandaki testosteron miktarı arttırılmış olur. Testosteron arttırma işlemi enjeksiyon tedavisi yöntemiyle de yapılmaktadır. Yine bunların yanı sıra doktorun tavsiyesi üzerine, testosteron jel ve testosteron hapı da kullanılabilmektedir. Testosteron ilacı takviyesi ile yine testosteron düzeyi kontrol altına alınarak, normale döndürülebilmektedir.

Testosteron Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Testosteron eksikliği için ilaç ve enjeksiyon tedavilerinin yanı sıra beslenme düzeni ve yaşam kalitesi büyük önem taşır. Doktorun verdiği diyet programı ile birtakım sebze, meyve ve kuru yemişlerden orantılı şekilde tüketim sağlayarak, doğal yöntemlerle testosteron eksikliğini gidermek mümkündür. Doğal testosteron arttırıcı besinler yoluyla normal düzeylerde testosteron seviyelerine ulaşılabilir. Testosteron arttıran besinler şu şekildedir;

  • Kuruyemişler
  • Muz
  • Balık türleri
  • Brokoli
  • Ispanak
  • Tereyağı
  • Kırmızı et
  • Zeytinyağı
  • Karnabahar
  • Lahana

Bu şekilde testosteron eksikliği bitkisel tedavi hususunda doktor tavsiyesi üzerine bir tedavi şekli uygulanabilmektedir. Doktorun hazırlamış olduğu diyet programı üzerinden orantılı olarak tüketim yapılması, testosteron düşüklüğünü gideren ve arttırmaya yarayan yöntemlerdir. Bunun yanı sıra yine her gün düzenli yürüyüş yapmak, spor ve egzersiz yapmak, stresten uzak durmak, testosteron artışı sağlayan rutinler arasındadır.

Testosteron Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur? 

Testosteron hormonu cinsel fonksiyonların sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesini sağlayan erkeklik hormonudur. Kas ve kemik sağlığının da güçlü olması açısından büyük katkılar sağlaması ile kişi kendini çok daha dinç hissedebilmektedir. Testosteron düşüklüğü yaşayan erkeklerde, ereksiyon sorunları, sperm sayısının azlığı, depresyon, yorgunluk, halsizlik, aşırı kilo artışı gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Eğer gerekli tedaviler uygulanmaz ise bu sorunlar ileride çok ciddi boyutlara ulaşabilir ve kişinin psikolojik açıdan sağlığını etkileyebilir. Kadınlarda testosteron düşüklüğü çok aşırı bir sorun yaratmamakla birlikte kadınlarda testosteron hormonu fazlalığı daha önemli sorunlara yol açmaktadır. Buna örnek olarak saç dökülmesi, yoğun sivilce oluşumu ve kısırlık gibi etkenleri sayabiliriz.

Testosteron Fazlalığı Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Testosteron fazlalığı doğuştan oluşabileceği gibi sonradan kullanılan birtakım ilaçlar ve testosteron takviyelerinin yanlış kullanımı sonucunda fazlalaşabilir. Testosteron yüksekliği birçok sorunu da beraberinde getirir. Testosteronun artması, vücut kütle endeksinde aşırı büyümeye ve irileşmeye sebep olabilir. Özellikle çok fazla bir şekilde testosteron ilacı kullananlar üzerinde vücut kıllarında artış ve kasların aşırı şekilde büyümesi sorunları ortaya çıkabilir. Testosteron fazlalığı sivilce artışına da sebep olarak cilt hastalıklarına da zemin hazırlayabilir. Testosteron hapı zararları olarak da bu oluşumlar gerçekleşebilir ve ilaç kullanımı doktor gözetimi altında yapılmalıdır.

Testosteron Yüksekliği Belirtileri

Testosteron fazlalığı belirtileri kişide birtakım faktörlerle kendini göstermektedir. Testosteron etkileri yanlış ilaç kullanımı ve doğuştan gelen bazı nedenlerden dolayı ortaya çıkmaktadır. Serbest testosteron referans aralığı normalde 300 – 1,200 ng/dl olmalıdır. Fakat bu aralığın daha üstünde olan testosteron seviyesi oluşan kişilerin yüzlerinde ve vücutlarında aşırı derecede kıllanma, yoğun sivilce oluşumu, ses kalınlaşması ve kellik görülebilmektedir. Serbest testosteron değerleri normalden daha fazla olan kişilerde testosteron yan etkileri belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Testosteron Yüksekliği Tedavisi

Testosteron yüksekliği tedavisi konusunda ilk başta yapılması gereken, üroloji alanında uzman bir doktora başvuru yapmak yönünde olmalıdır. Doktor, tüm gerekli olan testosteron testleri ve eğer ihtiyaç varsa testosteron replasman tedavisi hususunda da işlemler yapabilir. Çıkan test sonuçlarının ardından eğer normalden daha yüksek bir testosteron seviyesi saptandığı takdirde, gerekli ilaç ve enjeksiyon tedavileri doktor tarafından uygulanır. Ayrıca testosteron iğnesi vücut geliştirme isteyen kişiler tarafından tercih edilse de kesinlikle kontrollü ve doktor gözetimi altında yapılması gerekmektedir. Testosteron testi fiyatı her kurumda farklılık gösterebilmektedir.

Testosteron Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

Testosteron yüksekliğini düşürmek için ilaç ve enjeksiyon tedavilerinin yanı sıra yine düzenli ve dengeli beslenmeyle de destek sağlanabilir. Testosteron faydaları açısından gayet olumlu faktörler bulunsa da fazlalığı hususunda da birtakım olumsuz etkenler ortaya çıkmaktadır. Testosteron azaltan yiyecekler şu şekildedir;

  • Soya ürünleri
  • Meyan kökü
  • Nane
  • Baklagiller
  • Tam tahıllı gıdalar
  • Soda

Doktor tarafından uygulanacak olan diyet programı ile gerekli olan besinlerden belirli miktarlarda tüketilerek testosteron fazlalığı azaltılabilir.

Testosteron Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Testosteron yüksekliği tedavi edilmediği takdirde birçok olumsuz etkiye sebep olabilir. Testosteron fazlalığından kaynaklanan, kıllanma sorunları, sivilce ve cilt problemleri, aşırı vücut iriliği, kas yoğunluğu, saç dökülmesi, kellik gibi birçok problemin daha da ilerlemesine sebebiyet verebilir. Testosteron ve sakal artışı birbirine bağlantılı olarak yükselmektedir. Erkeklerde ve kadınlarda ciddi derecede kıllanma ve sakal yoğunluğu oluşabilir. Bu yüzden sorunların çok daha ciddi bir duruma gelmemesi için, mutlaka bir üroloji doktoruna başvuru yapılarak, rahatsızlığın sona erdirilmesi gerekmektedir.

Makaleyi faydalı buldun mu?
6
1
Makeleyi Paylaşın

Testosteron ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Testosteron testi hangi bölümde yapılır?

Kişi herhangi bir sağlık kuruluşuna giderek gerekli olan testosteron testi ve kan tahlili işlemlerini yaptırarak, testosteron eksikliği durumunun olup olmadığı hakkında bilgi sahibi olabilir. Testosteron testi devlet hastanesi tarafından da yapılmaktadır. Size en yakın veya tercih ettiğiniz herhangi bir devlet hastanesindeki üroloji uzmanından bu konuda destek sağlayabilirsiniz.

Stj. Dr. Özlem Filiker

Testosteron tedavisi ne kadar sürer?

Testosteron tedavisine başladıktan 3 ila 6 ay içerisinde vücutta gözle görünür şekilde değişimler gözlemlenir. Bu süre zarfında vücut yağlanmasında ve hacminde olumlu yönde değişim ve cinsel işlevlerde iyileşme görülebilmektedir. Kemik yapısındaki düzelmeler ise 24 ayı bulabilmektedir.

Stj. Dr. Özlem Filiker

Testosteron saç döker mi?

Testosteron fazlalığı saç dökmenin yanı sıra vücutta aşırı kıllanmaya sebep olabilir. Testosteronun normal düzeyde olması vücut sağlığı, saç sağlığı ve cinsel fonksiyonlar için yararlı bir etkendir. Uzman doktor tarafından reçete edilmesi halinde güvenle kullanılabilir.

Stj. Dr. Özlem Filiker

Testosteron sakal çıkartır mı?

Testosteron hormonu eğer fazla ise kişide olması gerekenden daha fazla sakal çıkmasına sebebiyet verebilir. Bu durumun önlenmesi için, testosteron testi yaptırarak, gerekli ilaç tedavilerinin uygulanması gerekmektedir.

Stj. Dr. Özlem Filiker