Mide Spazmı

Mide Spazmı Nedir?

Mide spazmı, midede kasılmalara bağlı olarak gelişen, kişiye ağrılı bir rahatsızlık veren durumdur. Ağrılar, karnın sol üst kısmında hissedilir. Midede şiddetli kasılmaları tetikleyerek spazm oluşumuna neden olan birçok etken vardır. Bu ağrılar, zaman zaman şiddetli kasılan midenin çevre dokulara basısı sonucu bel ve sırt kısımlarına vurabilir.

Mide spazmına ağır yemekler sonucu gelişen ve geçici olan basit nedenler dışında peptik ülser, reflü, oniki parmak bağırsağı ülseri, mide kanseri gibi ciddi nedenler de sebep olabilir. Mide spazmı, altta yatan nedene göre 1-2 saat içerisinde geçebilir veya 1-2 gün sürebilir.

Mide spazmına neden olan herhangi bir hastalık etkeninin bulunmaması mide spazmının psikolojik stres kaynaklı olduğuna işaret eder. Yoğun ve tempolu bir iş hayatı, stres mide spazmına ve sindirim problemlerine neden olabilir.

Mide Spazmı Belirtileri Nelerdir?

Mide spazmları, midenin normal kasılmalarının dışında anormal şekilde fazla ve uzun süreli kasılmasıyla ortaya çıkan ağrılardır. Ağrılar karın kısmının sol üst bölümünde hissedilir. Mide spazmları, şiddetli olduğu takdirde çevre dokuları da etkileyerek bel ve sırt ağrılarına yol açabilir. Mide spazmları, ağır yemekler sonrası olabileceği gibi mide kanseri gibi ciddi hastalıklar sonucu da ortaya çıkabilir. 

Mide spazmlarına bulantı, kusma, halsizlik, iştahsızlık eşlik edebilir. Bağırsak hastalıklarından kaynaklanan mide spazmlarına kabızlık, ishal atakları eşlik eder. Yemekle ağrılar azalır, yemeklerden sonra spazmlar oluşmaya başlar. Reflüye bağlı mide spazmlarında yemek borusunda yanma, göğüs bölgesinde yanma, midede yanıcı ağrı, ağızda acı tat eşlik eder.

• Karnın sol üst kısmında ağrı hissi
• Bulantı-kusma eşliğinde karın ağrıları
• İshal-kabızlık ataklarına eşlik eden karın ağrıları
• Göğüste yanma hissiyle birlikte mide ağrıları

Mide Spazmı Nedenleri Nelerdir?

Mide spazmı, midenin kasılmalarının artması ve uzun sürmesi nedeniyle ortaya çıkan ve kişide karnın üst kısmında ağrı hissi oluşmasına neden olan bir hastalık belirtisidir. Mide spazmı sıklıkla ağır akşam yemeklerinden sonra görülür. Yağlı, asitli ve baharatlı gıdaların sık tüketilmesi mide spazmını tetikler. Reflü, ülser, gastrit, mide kanseri gibi hastalıklar da mide spazmına neden olabilir. 

Mide spazmı rahatsızlığına sahip kişilerde altta yatan etken mide-bağırsak hastalığından ziyade stres olabilir. Psikolojik bozukluklar, stresli ve yoğun yaşam mide spazmını tetikler. Kafeinli ve alkollü içeceklerin sık tüketilmesi de midenin normalden fazla kasılmasına neden olarak mide spazmı yaratır.

Bağırsak hastalıkları sindirim sistemini olumsuz etkileyerek midenin fizyolojik kasılmalarını bozar. Yani mide spazmı, mide kaynaklı değil bağırsak kaynaklı da olabilir. Oniki parmak bağırsağında bulunan ülserler, bağırsak kanseri gibi çeşitli bağırsak hastalıkları mideyi etkiler ve mide spazmlarına neden olurlar.

• Beslenme Tarzı: Yağlı, asitli ve baharatlı gıdaların sık tüketimi mide salgılarını bozar, mide fonksiyonlarında aksaklıklara neden olarak mide spazmına yol açar. Alkol kullanımının sık olması da benzer şekilde tahrişe neden olduğu için mide spazmı yaratır. Genellikle akşam yemeklerinden sonra görülür. Uzun süren açlığın ardından aniden ve ağır yemeklerin yenmesi de mide ağrılarına yol açabilir.
• Reflü: Midedeki asit, pepsin ve bazen safra içeriğinin yemek borusuna doğru kaçışı fizyolojik bir olaydır. Fakat bu durum kişide çok sık oluyor ve rahatsızlık veriyor ve yemek borusunu tahriş ediyorsa reflü olarak adlandırılır ve ciddi bir durumdur. Mide spazmlarına eşlik eden, göğüs bölgesinde yanma, midede yanma hissi ve mide ekşimesi görülür.
• Gastrit: İlaçlar (aspirin, ağrı kesiciler, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar), alkol kullanımı mide mukozasını tahriş ederek gastrit tablosunu oluşturur. İlaç ve alkol kullanımı midenin mukus salgısını bozarak midenin içerisindeki savunma bariyerini ortadan kaldırır. Savunmasız kalan mide mukozası, midedeki asitten dolayı tahriş olur, aşınır ve yaralar oluşur. Stres ülserleri de bu duruma neden olur. Karnın sol üst bölgesinde ağrılar oluşabilir. Enfeksiyonlar da gastrit tablosuna neden olur ve benzer şekilde ağrı oluşturabilir. Yemeklerle birlikte ağrı şiddetlenir, mide ağrılarının yanında iştahsızlık ve kilo kaybı da görülür.
• Mide kanseri: Mide kanseri genellikle geç belirti veren ciddi bir kanser türüdür. Mide kanserinin belirtileri, özgün belirtiler değildir. Halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık ve mide ağrıları ile kendini belli eder. Geçmeyen, uzun süren mide spazmlarında mide kanseri düşünülmelidir. Ailede mide kanseri varlığı, kronik sigara kullanımı, geçirilmiş helicobacter enfeksiyonu, obezite, beslenme bozukluğu mide kanseri için risk faktörüdür.
• Bağırsak Ülseri: Helicobacter pilori enfeksiyonu sonucu meydana gelen inflamasyon ve bağırsak ülseri, mide ağrılarına neden olur. Genellikle yemeklerden sonra 90 dakika ile 3 saat arasında süren ve yemek ile azalan yanıcı ağrılara neden olur.
  
• Travma: Karın bölgesine alınan darbeler ile midenin kendini koruma amacıyla kasılması ve kasılı kalması sonucu mide spazmları oluşur. Birkaç gün sürebilir. Yapılan ağır sporlar, ağırlık kaldırma gibi işlemler karın bölgesinde ağrı yaratarak mide spazmını taklit edebilir.
  
• Stres: Stres vücutta birçok sistemi olumsuz etkilediği gibi sindirim sistemini de olumsuz yönde etkiler. Stres kaynaklı mide spazmlarına, şişkinlik, hazımsızlık, iştahsızlık, bulantı ve kusma eşlik eder. Kaynağı bulunamayan mide ağrılarında stres etkeni düşünülmelidir.

Mide Spazmı Teşhisi

Mide spazmı, konumu nedeniyle ağrının mide kaynaklı olduğu herkes tarafından fark edilen ve tanısı kolayca konabilen bir rahatsızlıktır. Altta yatan hastalığı tespit etmek amacıyla mide spazmlarına sahip kişilere ek tetkikler yapılır.

• Hastanın Öyküsü: Mide spazmı şikayeti olan hastalarda hasta öyküsü çok önemlidir. Hastanın ailesinde mide kanseri varlığı, kronik sigara içimi, daha önce geçirilmiş H. Pilori enfeksiyonları sorgulanmalıdır. Bununla birlikte hastanın beslenme alışkanlıkları, alkol kullanımı mide spazmlarına neden olan hastalığın teşhisi açısından önemlidir.
• Fizik Muayene: Karın bölgesine yapılan fizik muayene ile karın içerisinde kitle varlığına bakılabilir.
• Endoskopi: Ucunda kameraya sahip bir cihaz olan endoskop yardımı ile ağız içerisinden mideye inilir ve midenin içerisi incelenir. Mide spazmlarına neden olan peptik ülser, polip, kanser varlığı araştırılır.
• Laboratuvar Testleri: İlerleyen mide ülseri veya mide kanseri durumlarında anemi, dışkıda gizli kan pozitifliği, kan kalsiyum düzeylerinde artış görülebileceği için şiddetli ve geçmeyen mide spazmlarına sahip hastalarda biyokimyasal testler uygulanır.

Mide Spazmı Tedavisi

Karın bölgesinde sol üst kısımda ağrı şeklinde kendini belli eden mide spazmlarına birçok hastalık neden olmaktadır. En doğru tedavi için mide spazmlarına neden olan hastalığın teşhis edilmesi ve bu hastalığa yönelik tedavi başlatılması gerekir.

• Medikal Tedavi: Mide spazmı ağır yemekler sonrası oluşursa genellikle ağrı kesiciler tercih edilir. Reflü kaynaklı oluşan mide spazmlarında, mide asidinin ve etkisinin azaltılmasına ve yemek borusu tahribatını önlemeye yönelik proton pompa inhibitörleri kullanılır. Omeprazol, lansoprazol, pantoprazol gibi ilaçlar proton pompa inhibitörü grubu ilaçlardır ve mide asidini azaltarak reflüyü ve mide spazmlarını ortadan kaldırır. H.pilori enfeksiyonu kaynaklı mide ülserlerinde amaç enfeksiyonu tedavi etmektir. H. Pilori enfeksiyonu tedavisinde 4’lü kombinasyon tedavisi tercih edilir. Omeprazol, bizmut, metronidazol ve tetrasiklinden oluşan kombinasyon peptik ülser tedavisinde etkilidir ve mide spazmı şikayetlerini de ortadan kaldırmaya yardımcıdır.
• Beslenme Programı: Yağlı, baharatlı gıdaların sık ve çok miktarda tüketimi ve alkollü, kafeinli içeceklerin sık tüketimi mide spazmlarına neden olur. Aynı zamanda uzun süren açlığın ardından ani ve hızlı bir şekilde yemek yenmesi, ağır akşam yemekleri mide spazmlarını tetikler. Mide spazmına neden olan bu kötü beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi hastanın sağlığı için oldukça önemlidir. Düzenli ve dengeli bir beslenme programı ile mide spazmlarının önüne geçilebilir.
• Cerrahi Tedavi: Mide spazmları genellikle basit nedenlerle ortaya çıkar. Fakat uzun süren ve geçmeyen, mide spazmlarına ek olarak kilo kaybı, iştahsızlık gibi ek belirtilere neden olan mide kanseri, polip gibi durumlarda veya peptik ülserin medikal tedaviye yanıt vermemesi durumunda midenin sorunlu kısmı ameliyat ile uzaklaştırılır.

Mide Spazmı Tedavi Edilmezse

Mide spazmları genellikle kişinin, ağır yemekler yemesi, düzensiz beslenmesi ve kötü gıdalarla beslenmesi sonucu görülür. Alkollü, kafeinli, yağlı ve baharatlı gıdaların fazla tüketimi mide spazmlarını tetikleyebileceği gibi peptik ülser, gastrit, reflü gibi durumlardan kaynaklı mide spazmları da görülebilir. Tedavi edilmeyen reflü, mide asidine maruz kalan yemek borusuna bir süre sonra geri döndürülemeyecek şekilde hasar verir. Aynı şekilde gastrit, peptik ülser gibi hastalıklar müdahale edilmediği takdirde ciddileşir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.

Mide spazmları, mide kanserinin de spesifik olmayan bir belirtisidir. Bu nedenle mide tekrarlayan mide spazmları hafife alınmamalı ve ertelenmemelidir. Ailede geçirilmiş mide kanseri varlığı, kronik sigara içimi gibi etkenler var ise mide kanseri riski artar. Risk faktörlerine sahip kişiler, bu şikayetler başladığı anda iç hastalıkları uzmanına başvurmalı ve düzenli olarak takip edilmelidir. Tedavi edilmeyen mide kanseri, diğer organlara metastaz yapabilir ve ölümcüldür.

Çocuklarda Mide Spazmı

Çocuklarda mide spazmı sıklıkla mide-bağırsak enfeksiyonlarından kaynaklı gelişir. Helicobacter Pilori isimli bakterinin mide duvarına veya bağırsak duvarına penetre olmasıyla ülserler gelişir. Bu da çocuklarda yemeklerden sonra gelişen ve 90 dakika ile 3 saat arası değişen yanıcı mide ağrısına neden olur. Peptik ülserin tedavisi yetişkinlerde uygulanan tedavi protokolüdür. 3’lü veya 4’lü ilaç kombinasyonu ile enfeksiyon ortadan kaldırılır.

Çocuklarda beslenme bozuklukları, düşük sosyoekonomik düzey, sindirim problemleri, ilaç kullanımı gibi nedenlerle de mide spazmları ortaya çıkabilir. Dengeli ve düzenli beslenme, çocuğun gelişimi açısından önemli olmasının yanında mide-bağırsak şikayetleri açısından da önemlidir. Yağlı, baharatlı ve asitli gıdalardan uzak durulması önemlidir. 

Ergenlik çağında görülen mide spazmları, genellikle psikolojik stres kaynaklıdır. Ergenlik çağında meydana gelen hormonal değişimler, çocuğun psikolojisini ve psikolojik gelişimini etkiler. Bu dönemde duygu değişimleri, kişilik arayışları çocuğun psikolojisini etkiler. Bu da sindirim sisteminde bazı problemlere yol açar. Mide spazmlarının altında yatan herhangi bir hastalık bulunamıyorsa psikolojik nedenler düşünülmelidir.

Gebelerde Mide Spazmı

Gebelerde mide spazmı çok sık rastlanan bir durumdur. Anne karnında bebeğin gelişimi ile büyüyen rahim çevre dokulara bası yapar ve organları iter. Büyüyen rahmin alttan sıkıştırması ile bası altında kalan mide sıkışır ve mide spazmları görülür. Bu durum fizyolojiktir. Beslenme alışkanlıkları da gebelerde mide spazmını tetikleyebilir. Bu dönemde kafeinli, içeceklerin kısıtlanması, yağlı ve baharatlı gıdalardan uzak durulması gerekebilir. Hamilelik döneminde görülen hormonal değişimler de mide spazmlarını tetikler, sindirim problemlerine neden olabilir. 

Mide Spazmı için Hangi Doktora Gidilir?

Mide spazmlarının süresi kişiden kişiye ve altta yatan etkenin tipine göre değişkendir. Bazı ağrılar 1-2 saat içerisinde geçerken bazıları günlerce sürebilir. Altta yatan etkenler değişkendir. Sıklıkla yemek sonrası görülür fakat mide kanseri gibi ciddi hastalıklar mide spazmı gibi spesifik olmayan semptomlarla kendini gösterirler. 

Uzun süren mide spazmlarında veya mide spazmına eşlik eden bulantı-kusma veya ishal, kabızlık, göğüs bölgesinde yanma gibi ek belirtiler görülmesi durumunda İç Hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. İç hastalıkları bölümü dışında yan dal olarak mide spazmı şikayetlerine Gastroenteroloji bölümü de bakmaktadır.

Mide spazmları genelde basit bir rahatsızlık gibi görülse de altta ciddi nedenler yatabilir. Bu nedenle mide spazmları hafife alınmamalı ve ertelenmemelidir.