Meningosel

Meningosel, omurilik kanalının tamamen kapanmadığı, doğum kaynaklı, ameliyat ile düzeltilebilen bir rahatsızlıktır. En etkili yöntem cerrahi müdahaledir.

Meningosel Nedir?

Spina bifida türleri arasında yer alan Meningosel, omurilik kanalının tamamen kapanmadığı, doğum kaynaklı, ameliyat ile düzeltilebilen bir rahatsızlıktır. Nöral tüp defekti adıyla bilinen hastalık doğum öncesi dönemden başlayarak gebelik döneminde de devam etmektedir. Meningosel omurilik çevresindeki zarlar olan meninglerin sinirlere zarar vermeden çıkarılmasını ifade eder.

Meningosel hastalığı Avrupa ülkelerinde bilinçlenmeden dolayı ise çok az görülür. Omurilik ve beynin anormalliği durumudur. Genellikle hamileliğin ilk aylarında meydana gelen bu rahatsızlık, omurga ve omuriliğin kapanmaması ile kendini gösterip ileri zamanlarda oldukça ciddi sağlık problemlerine neden olur. Meningosel hastalığı beyaz tenlilerde daha yaygındır. Kadınlar erkeklere göre çok daha fazla etkilenir.

Meningosel Belirtileri Nelerdir?

Omurilik defekti genellikle doğum sırasında bel, sırt bölgesinin dışındaki kesenin varlığıyla fark edilmektedir. Genellikle kesede omurilikle ilgili yapılar yer alır. Defekt omurganın herhangi seviyesinde olabilir fakat en çok sırt bölgesinde yer alır. Meningosel belirtileri gözlendiği zaman gerekli tedavilere gecikmeden başlanmalıdır. Anne adayları hamilelik döneminde 16-18 haftalar arasında kan testi yaptırarak hastalığı önceden öğrenebilir.

Sık görülen belirtileri şu şekildedir; 

Gergin kord,

Tutulan bölgeye göre bacaklar ve kollarda güç kaybı,

Skolyoz,

Duyu kaybı,

Obezite,

Erken gebelik,

Depresyon sıklığı,

Yaralar,

Algısal becerilerde ciddi bozulmalar,

Seksüel disfonksiyonlar ve fertilite,

Spastik veya gevşek paralizi

Meningosel Nedenleri Nelerdir?

Hastalığın sebepleri kesin olarak bilinmemektedir. Hastalığa yakalananların folat ve folik asit eksikliği, nöral tüp defekti geçmişi olması en çok görülen çevresel, genetik risk faktörlerindendir.

Meningosel hastalığı nedenleri şu şekildedir;

●Ailede nöral tüp defekti öyküsü,

Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar,

Folat eksiklikleri,

Şeker hastalığı,

●Obezite,

●Hamilelik döneminde vücut ısısında yükseklik,

Vitamin B12 eksikliği,

●19 yaş altı ve 40 yaş üstü anneler,

●Genetik,

●Gebelik öncesinde 1 yıl, gebelik döneminde aşırı kahve tüketimi,

●Zirai ilaçlar başta olmak üzere toksik maddelere maruz kalma,

●Gebelikte vücut ısısı kullanımı,

●Hamilelik döneminde folik asit ihtiyacının yeteri kadar karşılanamaması,

●Pregestasyonel diyabetine sahip olunması.

Meningosel Teşhisi

Meningosel hastalığı spina bifida türlerinden olup bebek henüz dünyaya gelmeden önce teşhisi yapılabilmektedir. Hekimler hamileliğin erken dönemlerinde de anne karnında alfa fetoprotein adı verilen protein seviyelerinin yüksek olup olmamasını incelemektedir. Yapılan incelemeler sonucunda defekt bulunduktan sonra çeşitli özellikleri de belirlenir. Ağır şekillerde doktor muayenesinde saptanabilmektedir.

Gebeliğin ikinci üç aylık dönemi yani ikinci trimester döneminde yapılan tarama testleri, meningosel gibi ciddi rahatsızlıkların tanısında önemli yer tutmaktadır. Tarama testlerine ek olarak amniyosentez, ultrason ve kan testi tanı için kullanılan yöntemler arasındadır.

Doğum öncesinde meningosel teşhisinin konulması için kan testinin 16-17. Haftalarda yapılması gereklidir. Kan testinin ardından detaylı bir ultrason ile meningosel saptanabilir.

Herhangi bir anomaliden şüphelenilir ise kafatası ve vücudun geri kalanının detaylı incelenmesi gerekir. İncelemelerin ardından meningosel kolaylıkla tespit edilebilir.

Meningosel Tedavisi

Meningosel, gebelik sürecindeki anne adayına yapılan test ve tetkiklerin ardından tespit edilmektedir. Meningosel hastalığı bulunmasına rağmen doğumuna karar verilmiş olan bebeğin doğmasının hemen ardından ilk 36 saat içerisinde ameliyat ile tedavi edilmesi gerekmektedir. Ancak bu süre duruma göre bir miktar kısalıp uzanabilmektedir. Doğumun gerçekleşmesinden sonra çocuk cerrahisi ameliyatı gerçekleştirebilir.

Meningosel hastalığında kullanılan bir diğer tedavi yöntemi ise anne karnında cerrahidir. Tıbbi ve teknolojik gelişmelerin ardından meningosel bebekler anne karnında tedavi edilebilmektedir. Gebeliğin 26 haftasında gerçekleştirilen bu ameliyat ile rahme girilmekte ve bebeğin omuriliğinde bulunan açıklık kapatılmaktadır.

Anne karnında cerrahi işlemi bebek ve anne adayı için riskler barındırdığı için henüz tam anlamıyla yaygınlık kazanmamıştır.

Meningosel Tedavi Edilmezse

Spina bifida’nın bir türü olan meningosel, bazı bebeklerde hiçbir ciddi probleme yol açmazken bazı bebeklerde ise bağırsak ve mesane ile ilgili şikayetlerin oluşmasına neden olabilir. Bazı ağır durumlarda beyinde sıvı birikmesi ile karşılaşmak da mümkündür.

Meningosel Ameliyatı

Anne karnında cerrahi, doğumdan sonra cerrahi olmak üzere türleri vardır.

  • Anne karnında cerrahi: Günümüzde meningoseli olan bebekler anne karnında ameliyat edilmeye başlamıştır. Hamilelikte 26. haftadan itibaren bu ameliyat yapılmaktadır. Rahme girilmekte ve bebeğin omuriliği üzerindeki açıklıklar kapatılmaktadır. 
  • Doğum sonrası ameliyat: Doğumdan sonra ilk 36 saat içinde doktorlar omurilik çevresine zar yerleştirir. Omurilik çıktığı yerden geri konulmakta ve açıklık bu şekilde kapatılmaktadır.

Hamilelikte Meningosel

Gebelik döneminde bebeğe meningosel hastalığı tanısı konulması için kan testi yapılması gerekir. Hamilelik döneminde kesin bir belirtisi ise yoktur. Bu şekilde bir gebelik olduğu zaman ise perinatolog ya da kadın doğum uzmanı doktor ilgili çocuk cerrahisi bölümü ekibiyle iletişime geçmektedir. Doğumun hemen ardından bebeğin meningosel ameliyatına alınması gerekir.

Çocuklarda Meningosel

İlk olarak bebeklik döneminde tanısı konuşan meningosel çocukluk döneminde de devam edebilmektedir. Tedavi süreci hastanın ameliyatıyla bitmemektedir. Çocukların temel yaşam becerilerini yerine getirmesi için sürekli kontrol altında olması gerekir. Fizyoterapi ile yaşam kaliteleri artırılmaktadır.

Bebeklerde Meningosel

Meningosel bebeklik döneminde karşımıza çıkan bir hastalıktır. Spina bifidanın en az rastlanan türüdür. Omurilik çevresindeki zarlar omurganın açık bölümlerinden dışarı doğru çıkarak fıtık haline gelmektedir. Fıtık kesesi içinde omurilik ve beyni çevreleyen, koruyan sıvı bulunur. Çocuklar felç olmadan tedavi edilmektedir. Bu hastalığı olan çocuklar normal şekilde büyümektedir. Uzmanlar sinir ve beynin büyüdükçe daha fazla hasar görmesini önlemek için de ameliyatın erken dönemde yapılması gerektiğini düşünmektedir.

Meningosel için Hangi Doktora Gidilir?

Meningosel hastalığında gidilmesi gereken bölüm; beyin, omurilik ve sinir cerrahisi tıptaki adıyla Nöroşirurji bölümüdür. Meningosel teşhisi konulan çocuklar teşhis ve tedavilerinin yapılması için uzman bir ekibe yönlendirilmelidir. Meningosel hastalarının bağımsız şekilde hareket edebilmesi için fizyoterapi uzmanına gitmesi ve tedavi alması gerekir. Meningosel tedavisi anne karnında henüz bebek dünyaya gelmeden önce başlar ve hastaların bağımsız şekilde hayatlarını sürdürebilmeleri için ömür boyu devam eder.

Makaleyi faydalı buldun mu?
0
0
Makeleyi Paylaşın

Meningosel ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Kimlerin meningoselli çocuğu olabilir?

Spina bifida hastalığının belirli bir sebebi olmayıp herkes bu hastalığa yakalanabilir. Dünyada 10 milyon spina bifidalı hasta bulunmaktadır. Folat eksikliği durumunda bu rahatsızlığa daha sık rastlanmaktadır. Ailesinde nöral tüp defekti öyküsü olanlarda görülme sıklığı daha çoktur. Obezite de risk faktörlerinden biri durumundadır.

Int. Dr. Ahmet Kerim Demirbaş

Meningosel hastaları tedavi sonrası tamamen iyileşebilir mi?

Ameliyatlarla mevcut durumu korumak amaçlanmaktadır. Hastaların yaşamları mümkün oldukça normal hale getirilmeye çalışılır.  Hastaların bağımsız yaşayabilmeleri ve temel yaşam becerilerini gerçekleştirebilmeleri hedeflenmektedir.

Int. Dr. Ahmet Kerim Demirbaş

Meningosel hastaları yürüyebilir mi?

Uygun destekleme yöntemleri, yapılan cerrahi operasyonlarla hastalar yürüyebilir. Rehabilitasyon, ortezleme yöntemleri sık sık tercih edilmektedir. Fizik tedavi sonucunda şekil bozuklukları giderilmekte ve yürüme problemleri aşılmaktadır. Hastaların kas zayıflıkları azalmakta, desteksiz şekilde yürümeleri sağlanmaya çalışılmaktadır.

Int. Dr. Ahmet Kerim Demirbaş

Meningosel hastaları ne kadar yaşar?

Meningosel teşhisi konulduktan sonra doğum sonrasındaki ilk 24 ile 72 saat çok önemlidir. Teşhis ardından hemen ameliyat edilmeleri hayati önem taşımaktadır. Hastalarda beyin omurilik sıvısının artışı durumu meydana gelebilir. Bu durumda şant ameliyatı edilerek sorun hemen çözüme kavuşturulmalıdır. Hastalar düzenli kontrol edilmelidir. Yaşam süreleri hakkında net bir şey söylemek mümkün değildir.

Int. Dr. Ahmet Kerim Demirbaş

Meningosel ve meningomyelosel arasındaki fark nedir?

Spina bifida türlerinden olan rahatsızlıkta sırtta yer alan kesenin içi boş ise meningosel, içi sinirlerle dolu ise meningomiyolosel adını almaktadır. Miyolemeningosel en şiddetli meningosel tipidir. Meningosel tedavisinde zarları çıkarmak için ameliyat sıklıkla kullanılır.

Int. Dr. Ahmet Kerim Demirbaş