Lenf bezleri, vücudun enfeksiyon ve hastalıklarla mücadele sisteminin önemli parçalarıdır. Boyun, koltuk altı ve kasık gibi bölgelerde gruplar halinde bulunan bu yapılar, zararlı mikroorganizmaları filtreleyerek bağışıklık tepkisini düzenler. Lenf bezlerinin şişmesi (lenfadenopati) çoğunlukla basit enfeksiyonlara bağlı gelişse de bazı durumlarda ciddi hastalıkların habercisi olabilir.
Lenf Bezi Şişmesi Nasıl Anlaşılır?
Normalde lenf bezleri bezelye büyüklüğündedir ve ele gelmez. Enfeksiyon durumunda ise 1-2 cm’ye kadar şişebilir, hafif ağrılı olabilir. Bu tür şişlikler genellikle 2-4 hafta içinde kendiliğinden küçülür. Ancak şişliklerin çapının 2,5 cm’yi aşması, sertleşmesi veya birkaç haftadan uzun sürmesi durumunda altta yatan nedenler araştırılmalıdır.
Tehlikeli Lenfadenopati Belirtileri
Bazı belirtiler lenf bezi şişmesinin ciddi bir nedene işaret edebileceğini gösterir. Şişliğin ağrısız olması, hızlı büyümesi veya birbirine yapışık kitleler halinde hissedilmesi önemli uyarıcılardır. Ateş, gece terlemeleri, sebepsiz kilo kaybı veya sürekli yorgunluk gibi sistemik belirtiler eşlik ediyorsa lenfoma, lösemi gibi hematolojik hastalıklar veya metastatik kanser şüphesi doğurabilir.
Lenf Bezi Şişmesinin Olası Nedenleri
Enfeksiyonlar (bakteriyel, viral, mantar), lenfadenopatinin en yaygın nedenidir. Streptokok boğaz enfeksiyonu, tüberküloz veya HIV gibi sistemik enfeksiyonlar lenf bezlerinde belirgin şişliğe yol açabilir. Otoimmün hastalıklar (romatoid artrit, lupus) ve bazı ilaçlar da lenf bezlerini büyütebilir. Nadiren lenfoma, lösemi veya meme kanseri gibi tümörler lenf nodlarına yayılım göstererek şişlik yapabilir.
Teşhis İçin Hangi Yöntemler Kullanılır?
Doktorunuz öncelikle şişliğin lokasyonunu, boyutunu ve kıvamını değerlendirir. Kan testleri (tam kan sayımı, CRP, enfeksiyon taramaları) enfeksiyon veya inflamasyon bulgularını ortaya çıkarabilir. Şüpheli durumlarda ultrason, BT veya PET-CT gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Kesin tanı için lenf bezinden iğne biyopsisi veya cerrahi olarak çıkarılan doku örneğinin patolojik incelemesi gerekebilir.
Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?
- Şişlik 4 haftadan uzun süredir devam ediyorsa,
- Çapı 2,5 cm’yi aşmış ve giderek büyüyorsa,
- Ciltte kızarıklık, ülserasyon veya sertlik eşlik ediyorsa,
- Ateş, gece terlemesi veya kilo kaybı varsa,
- Birden fazla bölgede lenf bezi şişmesi mevcutsa.
Tedavi ve İzlem Süreci
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır. Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotikler, viral enfeksiyonlarda ise semptomatik tedavi uygulanır. Otoimmün hastalıklarda immünsupresif ilaçlar, kanser vakalarında ise kemoterapi veya radyoterapi gerekebilir. Nedeni belirlenemeyen şişliklerde 3-6 aylık aralıklarla takip önerilir.
