Küçük tansiyon (diyastolik tansiyon), kalbin dinlenme anında damarlara uyguladığı basıncı gösterir. Normal değerleri 80 mmHg altındayken, 90 mmHg üzeri yüksek, 60 mmHg altı düşük kabul edilir. Bu yazıda, küçük tansiyonun nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini detaylıca ele alıyoruz.

Küçük Tansiyon Nedir?
Kalp kası gevşediğinde damarlardaki minimum basınç diyastolik tansiyon olarak adlandırılır. Büyük tansiyon (sistolik) kadar önemli olan bu değer, organlara kan akışının sürekliliğini sağlar.

Küçük Tansiyon Yüksekliği Nedenleri

• Böbrek Hastalıkları: Renal arter darlığı veya kronik böbrek yetmezliği.
• Endokrin Bozukluklar: Tiroid fonksiyon bozuklukları veya Cushing sendromu.
• İlaç Etkileri: NSAİİ’ler, doğum kontrol hapları veya dekonjestanlar.
• Yaşam Tarzı: Aşırı tuz tüketimi, stres, obezite ve hareketsizlik.

Küçük Tansiyon Düşüklüğü Nedenleri

• Dehidrasyon: Yetersiz sıvı alımı veya aşırı terleme.
• Kalp Sorunları: Bradikardi, kalp kapak hastalıkları.
• Kan Kaybı: Travma veya iç kanamalar.
• Endokrin Problemler: Addison hastalığı veya hipotiroidi.

Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?

• Yüksek Diyastolik Tansiyon: Baş ağrısı (özellikle ense), burun kanaması, görme bulanıklığı, nefes darlığı.
• Düşük Diyastolik Tansiyon: Halsizlik, baş dönmesi, bayılma, konsantrasyon güçlüğü.

Teşhis Yöntemleri

• 24 Saatlik Tansiyon Holter: Gün içindeki değişimleri kaydeder.
• Kan Testleri: Böbrek fonksiyonları (kreatinin, BUN), elektrolit düzeyleri.
• EKG ve Ekokardiyografi: Kalp ritmini ve yapısını değerlendirir.

Tedavi Yaklaşımları

• Yüksek Tansiyon İçin:
  • İlaçlar: ACE inhibitörleri (Ramipril), kalsiyum kanal blokerleri (Amlodipin).
  • Yaşam Değişiklikleri: DASH diyeti, haftada 150 dakika egzersiz.
• Düşük Tansiyon İçin:
  • Sıvı ve Tuz Dengesi: Günde 2-3 litre su, tuz kısıtlaması olmayanlarda ayran/turşu.
  • Kompresyon Çorapları: Bacaklardaki kanın kalbe dönüşünü artırır.

Kritik Durumlar ve Acil Müdahale

• Hipotansif Şok: Tansiyon 50/30 mmHg altındaysa, intravenöz sıvı ve vazopresörler gerekir.
• Hipertansif Kriz: 120 mmHg üzeri diyastolik değerlerde dil altı Nifedipin uygulanır.

Korunma Stratejileri

• Tuz alımını günde 5 gramla sınırlayın.
• Düzenli yürüyüş veya yüzme gibi aerobik egzersizler yapın.
• Stres yönetimi için yoga veya nefes egzersizleri uygulayın.

Özel Durumlar

• Hamilelik: Preeklampside küçük tansiyon >90 mmHg ise acil müdahale gerekir.
• Yaşlılarda: Ortostatik hipotansiyon riskine karşı ani hareketlerden kaçının.