Kardiyoloji, kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarının teşhis, tedavi ve önlenmesiyle ilgilenen tıp dalıdır. Günümüzde kalp-damar hastalıkları, dünya genelinde ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alır. Bu alanda koroner arter hastalıkları, kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve hipertansiyon gibi kritik sağlık sorunları ele alınır.
Kalp Hastalıklarının Yaygın Türleri
Koroner arter hastalığı, kalbi besleyen damarların daralması veya tıkanması sonucu ortaya çıkar. Kalp krizinin en yaygın nedenidir. Kalp yetmezliği, kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması durumudur. Hipertansiyon ise uzun vadede kalp, böbrek ve beyin damarlarında hasara yol açan sinsi bir hastalıktır. Aritmiler, kalbin elektriksel ileti sistemindeki bozukluklardan kaynaklanır ve ani ölüm riski taşıyabilir.
Kalp Hastalıklarının Belirtileri
- Göğüs ağrısı veya baskı hissi (özellikle fiziksel aktivite sırasında)
- Nefes darlığı ve dinlenirken bile ortaya çıkan solunum güçlüğü
- Bacaklarda, ayak bileklerinde şişlik
- Çarpıntı ve düzensiz kalp atışı hissi
- Ani baş dönmesi veya bayılma
- Aşırı yorgunluk ve sebepsiz enerji kaybı
Teşhis Yöntemleri
Kardiyolojide tanı süreci kapsamlı bir değerlendirme gerektirir. Elektrokardiyografi (EKG), kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder. Ekokardiyografi, ultrason teknolojisiyle kalp yapılarını ve pompa fonksiyonunu görüntüler. Efor testi, kalbin stres altındaki performansını ölçer. Koroner anjiyografi ise damarların doğrudan görüntülenmesini sağlayan altın standart yöntemdir.
Tedavi Seçenekleri
- İlaç Tedavileri: Kan sulandırıcılar (aspirin), beta blokerler, ACE inhibitörleri
- Girişimsel Prosedürler: Anjiyoplasti ve stent yerleştirme
- Cerrahi Müdahaleler: Koroner bypass ameliyatı, kapak tamiri veya değişimi
- Cihaz Tedavileri: Pacemaker (kalp pili) veya ICD (defibrilatör) implantasyonu
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Tuz kısıtlaması, Akdeniz diyeti, düzenli egzersiz
Risk Faktörleri ve Korunma
Sigara kullanımı, diyabet, obezite ve genetik yatkınlık önlenebilir risk faktörleridir. Düzenli kardiyo egzersizleri (haftada 150 dakika tempolu yürüyüş) kalp sağlığını korur. Trans yağlardan kaçınmak, omega-3 alımını artırmak ve tansiyon kontrolü kritik öneme sahiptir. Stres yönetimi için yoga veya meditasyon gibi teknikler önerilir.
İleri Teknolojiler ve Yenilikler
Kardiyolojide son dönemde TAVI (transkateter aort kapak implantasyonu) gibi minimal invaziv teknikler yaygınlaşmıştır. Kardiyak BT anjiyografi, non-invaziv koroner görüntüleme sağlar. Genetik testler, ailesel kalp hastalığı riski taşıyan bireylerde erken tanı imkanı sunar.
Hangi Durumlarda Kardiyoloğa Başvurulmalı?
Ailede 55 yaş altı ani kalp ölümü öyküsü varsa, eforla gelen göğüs ağrısı hissediliyorsa veya kontrolsüz hipertansiyon mevcutsa mutlaka kardiyoloji uzmanına danışılmalıdır. 40 yaş üstü bireylerin yıllık kardiyak check-up yaptırması önerilir.
