Gebelik sürecinde idrarda protein seviyelerinin takibi, hem anne hem de bebek sağlığı açısından kritik önem taşır. Özellikle 24 saatlik idrar toplama yöntemiyle ölçülen protein miktarı, preeklampsi gibi ciddi komplikasyonların erken teşhisinde rol oynar. İşte gebelikte proteinüri ile ilgili bilinmesi gerekenler:

Gebelikte Proteinüri Nedir?
Proteinüri, idrarda normalden fazla protein bulunması durumudur. Gebelikte böbreklerin filtrasyon hızı arttığı için eser miktarda protein görülebilir. Ancak değerlerin belirli bir seviyeyi aşması, altta yatan bir soruna işaret edebilir.

24 Saatlik İdrar Testi Nasıl Yapılır?
Bu test için sabah ilk idrar boşaltılır ve sonrasında 24 saat boyunca tüm idrar özel bir kapta toplanır. Laboratuvarda toplam protein miktarı ölçülür. Doğru sonuç için idrarın buzdolabında saklanması ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi gerekir.

Gebelikte Normal Protein Değerleri
Sağlıklı bir gebelikte 24 saatlik idrarda protein miktarı 150-300 mg/gün arasında kabul edilir. Üçüncü trimesterde hafif artış görülebilir, ancak 300 mg/gün’ü geçmesi patolojik kabul edilir.

Yüksek Protein Seviyelerinin Nedenleri

• Preeklampsi: Gebeliğin 20. haftasından sonra tansiyon yükselmesi ile birlikte proteinüri görülür.
• İdrar Yolu Enfeksiyonu: Sistit veya piyelonefrit geçici protein artışına neden olabilir.
• Kronik Böbrek Hastalığı: Gebelik öncesi var olan böbrek sorunları proteinüriyi tetikleyebilir.

Preeklampsi ile İlişkisi
24 saatlik idrarda 300 mg/gün üzeri protein + 140/90 mmHg’dan yüksek tansiyon, preeklampsi tanısı için kriterdir. Şiddetli vakalarda bu değer 5.000 mg/gün’e kadar çıkabilir. Karaciğer enzim yüksekliği ve trombosit düşüklüğü eşlik edebilir.

Teşhis ve Takip Süreci

• Düzenli Tarama: Her prenatal kontrolde idrar dipstick testi yapılır. Şüpheli sonuçlarda 24 saatlik idrar testi istenir.
• Ek Tetkikler: Kan basıncı takibi, böbrek fonksiyon testleri ve fetal ultrasonografi ile durum değerlendirilir.

Tedavi Yaklaşımları

• Hafif Vakalar: Yatak istirahati, tuz kısıtlaması ve düşük doz aspirin ile takip edilir.
• Şiddetli Preeklampsi: Hastanede yatış gereklidir. Antihipertansif ilaçlar ve magnezyum sülfat uygulanır. Doğum planlaması yapılır.

Korunma ve Öneriler

• Dengeli Beslenme: Yeterli protein alımı ve düşük sodyumlu diyet önerilir.
• Düzenli Kontroller: Özellikle riskli gebelerde sıkı takip şarttır.
• Sıvı Alımı: Günde en az 8-10 bardak su içilmesi böbrek sağlığını destekler.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
İdrarda köpüklenme, şişlik (ödem), baş ağrısı veya görme bozukluğu gibi belirtiler varsa acilen sağlık kuruluşuna gidilmelidir.