Hamilelikte yüksek tansiyon (hipertansiyon), hem anne hem de bebek sağlığı için ciddi riskler oluşturabilen önemli bir durumdur. Gebelik sürecinde kan basıncının kontrol altında tutulması, komplikasyonları önlemede kritik rol oynar. İşte bu konuda bilinmesi gereken tüm detaylar:

Hamilelikte Normal ve Yüksek Tansiyon Değerleri
Gebelikte normal kan basıncı, büyük tansiyonun (sistolik) 120 mmHg’nin, küçük tansiyonun (diyastolik) ise 80 mmHg’nin altında olmasıdır. Yüksek tansiyon ise şu şekilde tanımlanır:

• Büyük tansiyon ≥140 mmHg
• Küçük tansiyon ≥90 mmHg
  Bu değerlerin iki farklı ölçümde tespit edilmesi durumunda gebelik hipertansiyonu teşhisi konulur.

Hamilelikte Hipertansiyon Türleri

1. Kronik Hipertansiyon: Gebelik öncesinde veya gebeliğin 20. haftasından önce teşhis edilen yüksek tansiyon.
2. Gebelik Hipertansiyonu: 20. haftadan sonra ortaya çıkan ve doğum sonrası 12 hafta içinde düzelen tansiyon yüksekliği.
3. Preeklampsi: Yüksek tansiyona idrarda protein kaçağı veya organ hasarı eşlik etmesi.
4. Eklampsi: Preeklampsi nöbetlerle komplike hale gelirse.

Yüksek Tansiyonun Anne ve Bebek İçin Riskleri

• Anneye Etkileri:
  • Böbrek ve karaciğer fonksiyon bozukluğu.
  • Beyin kanaması veya inme riski.
  • Plasentanın erken ayrılması (abruptio plasenta).
• Bebekte Riskler:
  • Düşük doğum ağırlığı.
  • Erken doğum (prematürite).
  • Rahim içi gelişme geriliği.

Hamilelikte Hipertansiyon Belirtileri

• Baş ağrısı ve görme bozuklukları (bulanık görme, ışık hassasiyeti).
• Üst karın bölgesinde ağrı.
• Ani kilo artışı ve ellerde/yüzde şişme (ödem).
• Nefes darlığı.

Teşhis ve Takip Süreci
Gebelik takipleri sırasında düzenli tansiyon ölçümleri yapılır. Preeklampsi şüphesinde idrar testi (proteinüri), kan testleri (karaciğer enzimleri, trombosit) ve fetal ultrason ile değerlendirme yapılır. Bebekte gelişim geriliği veya amniyotik sıvı azlığı gibi bulgular araştırılır.

Tedavi ve Yönetim

• Hafif Hipertansiyon: Tuz kısıtlaması, düzenli istirahat ve kan basıncı takibi.
• Şiddetli Hipertansiyon: Labetalol veya Nifedipin gibi gebelikte güvenli ilaçlarla tansiyon kontrolü.
• Preeklampsi: Hastanede yatış, kortikosteroidlerle akciğer gelişiminin hızlandırılması ve zamanında doğum planlaması.

Doğum Zamanlaması
Preeklampsi veya şiddetli hipertansiyon durumunda, anne ve bebek sağlığı için doğum 37. haftadan önce planlanabilir. Erken doğum riskine karşı anneye steroid enjeksiyonu uygulanır.

Korunma ve Önlemler

• Gebelik öncesi ideal kiloya ulaşmak.
• Düşük doz aspirin (riskli gebelerde doktor önerisiyle).
• Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme (potasyum, magnezyum içeren gıdalar).
• Sigara ve alkolden uzak durmak.

Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?

• Görme kaybı veya şiddetli baş ağrısı.
• Nefes almada zorluk.
• Karnın üst bölgesinde şiddetli ağrı.
• Bebek hareketlerinde azalma.

Hamilelikte yüksek tansiyon yönetimi, kadın doğum uzmanı ve dahiliye iş birliği gerektirir. Erken teşhis ve tedavi, hem anne hem de bebek için hayati önem taşır.