Hamilelikte ayak ve bileklerde şişme (ödem), özellikle üçüncü trimesterde sık karşılaşılan bir durumdur. Vücudun artan kan hacmi ve rahmin damarlara baskısı gibi fizyolojik değişimler, bu şişliğin temel nedenleridir. Ancak ani başlayan veya şiddetli ödem, preeklampsi gibi ciddi durumların habercisi olabileceğinden dikkatli olunmalıdır.

Hamilelikte Ayak Şişmesi Gebelik Belirtisi Midir?
Ayak şişmesi tek başına gebelik belirtisi olarak kabul edilmez. Ancak gebeliğin ilerleyen haftalarında hormonal değişimler ve vücut sıvılarının artışına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Özellikle 20. haftadan sonra görülen hafif şişlikler normal kabul edilirken, yüzde veya elde ani şişme ile birlikte baş ağrısı varsa acilen doktora başvurulmalıdır.

Hamilelikte Ödemin Başlıca Nedenleri

• Kan Hacmi Artışı: Gebelikte kan hacmi %50’ye kadar artar, bu da damarlarda basınca yol açar.
• Rahim Basısı: Büyüyen rahim, bacaklardan kalbe dönen toplardamarlara baskı yaparak sıvı birikimini tetikler.
• Hormonal Değişimler: Progesteron hormonu, damar duvarlarını gevşeterek sıvı sızıntısını artırır.

Risk Faktörleri

• Çoğul gebelikler,
• Uzun süre ayakta durma veya hareketsizlik,
• Yüksek sodyum içeren beslenme alışkanlıkları,
• Sıcak hava koşulları.

Şişliği Azaltmak İçin Pratik Öneriler

1. Ayakları Yüksekte Tutma: Günde 3-4 kez 20 dakika boyunca ayakları kalp seviyesinin üzerine kaldırmak.
2. Kompresyon Çorapları: Doktor önerisiyle dereceli basınç çorapları kullanmak.
3. Tuz Tüketimini Sınırlama: Günlük tuz alımını 5 gramın altında tutmak.
4. Düzenli Yürüyüş: Kan dolaşımını hızlandırmak için günde 30 dakika tempolu yürüyüş.
5. Soğuk Uygulama: Şişen bölgelere 10-15 dakika buz kompresi yapmak.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Ani ve simetrik olmayan şişme,
• Görme bulanıklığı veya baş ağrısı eşlik ediyorsa,
• İdrarda köpüklenme veya az idrara çıkma,
• Nefes darlığı veya göğüs ağrısı geliştiğinde.

Beslenme İpuçları
Potasyumdan zengin muz, avokado ve ıspanak gibi besinler, sodyumun olumsuz etkilerini dengelemeye yardımcı olur. Ayrıca günde 8-10 bardak su içmek, vücuttaki ödemi azaltmada etkilidir.

Ayakkabı Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?

• Esnek ve hava alan materyaller tercih edilmeli,
• Topuksuz veya alçak topuklu modeller seçilmeli,
• Ayak numarasına tam uyum sağlayan geniş tabanlı ayakkabılar kullanılmalı.