Gerilim tipi baş ağrısı, yetişkinlerde en sık görülen baş ağrısı türüdür. Genellikle hafif-orta şiddette, iki taraflı ve baskılayıcı karakterde bir ağrıyla kendini gösterir. Stres, uykusuzluk veya kas gerginliği gibi tetikleyicilerle ortaya çıkar ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
Gerilim Tipi Baş Ağrısı Belirtileri
- Ağrı Karakteri: Alın, şakaklar ve ense bölgesinde sıkıştırıcı tarzda (bant benzeri) ağrı
- Şiddet: Hafif-orta şiddette, günlük aktiviteleri engellemeyen ama rahatsız eden düzey
- Süre: 30 dakika ile 7 gün arasında değişen ataklar
- Eşlik Eden Semptomlar: Işık/ses hassasiyeti (hafif), bulantı olmaması, baş hareketiyle artmama
- Migrenden Farkı: Zonklayıcı değil, bulantı/kusma eşlik etmez ve aura görülmez
Nedenleri ve Tetikleyiciler
- Kas Gerilimi: Boyun, omuz ve çene kaslarının uzun süreli kasılması
- Stres: İş yoğunluğu, sınav dönemi veya duygusal gerginlikler
- Uyku Düzensizliği: Az uyku veya kalitesiz uyku
- Postür Bozuklukları: Bilgisayar başında uzun süreli kötü duruş
- Çevresel Faktörler: Parlak ışık, gürültü veya havasız ortamlar
Tanı Süreci
Teşhis klinik bulgulara dayanır:
- Fizik Muayene: Boyun-omuz kaslarında hassasiyet, tetik noktalar
- Nörolojik Muayene: Normal bulgular (güç kaybı, refleks anormalliği yok)
- Görüntüleme: Sadece atipik bulgular varsa MRI/BT gerekir
- Ağrı Günlüğü: Tetikleyicileri belirlemek için 2 haftalık kayıt
Etkili Tedavi Yöntemleri
- İlaç Tedavisi:
- Akut atakta: Parasetamol veya NSAİİ’ler (İbuprofen)
- Kronik formda: Amitriptilin (düşük doz) veya venlafaksin
- Fizik Tedavi:
- Boyun-omuz germe egzersizleri
- Sıcak-soğuk uygulamalar
- Masaj ve tetik nokta enjeksiyonları
- Davranışçı Terapiler:
- Biofeedback (kas gerginliği kontrolü)
- Bilişsel davranışçı terapi (stres yönetimi)
- Gevşeme teknikleri (progresif kas gevşetme)
Önleme Stratejileri
- Postür Düzenlemesi: Bilgisayar ekranının göz hizasında olması, ergonomik sandalye
- Egzersiz Planı: Haftada 3 kez 30 dakika yürüyüş veya yüzme
- Uyku Hijyeni: Düzenli uyku saatleri, yatak odasında teknoloji yasağı
- Stres Kontrolü: Nefes egzersizleri, mindfulness meditasyonu
- Tetkik Kaydı: Ağrı günlüğü ile tetikleyicilerin belirlenmesi
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Haftada 2’den fazla ağrı kesici kullanma ihtiyacı
- Ağrı şiddetinde ani artış veya karakter değişimi
- Görme bozukluğu, kusma veya nörolojik defisit eşlik etmesi
- 3 aydan uzun süren kronik ağrı
Yaşam Tarzı Önerileri
- Beslenme: Magnezyumdan zengin besinler (badem, ıspanak), yeterli su tüketimi
- Aktivite: Düzenli esneme hareketleri (günde 10 dakika)
- Teknoloji Kullanımı: Her 30 dakikada 5 dakika ekran molası
- Ağrı Yönetimi: Akupunktur veya klinik hipnoz seçenekleri
Gerilim tipi baş ağrılarının %80’i yaşam tarzı değişiklikleri ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir. İnatçı vakalarda nöroloji uzmanına başvurarak kişiselleştirilmiş tedavi planı oluşturulmalıdır.
