Ortodontik tedavi, diş ve çene yapısındaki düzensizlikleri düzeltmek için uygulanan bir diş hekimliği dalıdır. Çapraşık dişler, açık kapanış veya çene uyumsuzlukları gibi sorunlar, yalnızca estetik kaygılar değil aynı zamanda çiğneme fonksiyonu ve ağız sağlığı açısından da önem taşır. Bu yazıda, ortodontik tedavinin kimler için uygun olduğunu, türlerini, avantajlarını ve tedavi sürecini detaylıca ele alacağız.

Ortodontik Tedaviye İhtiyaç Duyulan Durumlar

• Çapraşık Dişler: Dişlerin normalden sıkışık olması, temizlenmesi zor alanlar yaratarak çürük riskini artırır.
• Açık Kapanış (Open Bite): Üst ve alt dişlerin birbiriyle temas etmemesi, konuşma ve çiğnemede zorluk yaratır.
• Çapraz Kapanış: Alt dişlerin üst dişlerin önünde olması, çene ekleminde ağrıya yol açabilir.
• Derin Kapanış: Üst dişlerin alt dişleri aşırı örtmesi, diş eti problemlerine neden olabilir.

Ortodontik Tedavi Türleri

1. Sabit Ortodontik Tedavi (Diş Teli):

   • Metal Braketler: En yaygın kullanılan yöntemdir. Dişlere yapıştırılan braketler ve tellerle düzeltme sağlanır.
   • Seramik Braketler: Metal braketlere göre daha az görünür olan bu seçenek, estetik kaygısı olan hastalar için idealdir.
   • Lingual Braketler: Dişlerin arka yüzeyine yerleştirilerek tamamen gizli bir tedavi imkanı sunar.

2. Hareketli Ortodontik Aygıtlar:

   • Şeffaf Plaklar (Invisalign): Çıkarılabilir şeffaf plaklarla dişler kademeli olarak hareket ettirilir.
   • Yer Tutucular: Erken süt dişi kaybı durumunda kalıcı dişlerin yerini korumak için kullanılır.

3. Cerrahi Ortodonti:

   • Şiddetli çene uyumsuzluklarında ortodonti ve cerrahi işlem kombine edilir.

Ortodontik Tedavinin Avantajları

• Estetik Gelişim: Düzgün sıralanmış dişler, yüz hatlarını dengeleyerek özgüveni artırır.
• İşlevsel İyileşme: Doğru kapanış, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını optimize eder.
• Ağız Sağlığı: Temizlenmesi kolay dişler, çürük ve diş eti hastalığı riskini azaltır.

Teşhis ve Planlama Süreci
Ortodontik tedaviye başlamadan önce kapsamlı bir klinik muayene yapılır. Dişlerin ve çenelerin 3 boyutlu görüntülerini almak için dijital tarama veya panoramik röntgen kullanılır. Tedavi planı, hastanın yaşı, diş yapısı ve beklentileri dikkate alınarak oluşturulur.

Tedavi Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ağız Hijyeni: Braketlerin etrafında biriken yiyecek artıkları, düzenli fırçalama ve ara yüz fırçası kullanımıyla temizlenmelidir.
• Beslenme: Sert ve yapışkan gıdalar (leblebi, sakız) braketlerin kopmasına neden olabilir.
• Randevu Takibi: Tellerin ayarlanması için belirlenen kontrollere düzenli katılım önemlidir.

Tedavi Sonrası Pekiştirme
Aktif tedavi tamamlandığında, dişlerin eski pozisyonuna dönmesini önlemek için pekiştirme apareyleri (retainer) kullanılır. Bu apareyler ilk 6 ay full-time, sonrasında gece uykularında takılır.

Yetişkinlerde Ortodontik Tedavi
Ortodontik tedavi yaş sınırı olmaksızın her yaşta uygulanabilir. Yetişkinlerde sıklıkla şeffaf plaklar veya lingual braketler tercih edilerek sosyal yaşam etkilenmez.

Ortodontik Tedavi ve Teknoloji
Günümüzde dijital ortodonti sayesinde tedavi süreçleri kısalmıştır. 3D yazıcılarla üretilen şeffaf plaklar, hasta uyumunu artırırken tedavi öngörülebilirliğini sağlar.