Diş kisti, çene kemikleri veya diş kökü çevresinde oluşan içi sıvı dolu keseciklerdir. Genellikle ağrısız seyretse de zamanla büyüyerek çevre dokulara baskı yapabilir. Bu yazıda, diş kistlerinin kanserle ilişkisi, teşhis yöntemleri ve tedavi seçeneklerini detaylıca ele alacağız.
Diş Kisti Nedir?
Diş kistleri, enfeksiyon, travma veya gelişimsel anomaliler sonucu oluşan patolojik oluşumlardır. En yaygın türleri arasında radiküler kist (diş kökü kaynaklı), dentigeröz kist (gömülü diş etrafında) ve foliküler kist bulunur. Kistler yavaş büyüdüğü için uzun süre fark edilmeyebilir.
Diş Kisti ile Kanser Arasındaki İlişki
Diş kistleri çoğunlukla iyi huylu (benign) yapıdadır. Ancak nadiren ameloblastom veya kistik karsinom gibi malign tümörler kist görünümü alabilir. Kesin tanı için biyopsi şarttır. Kist içeriğinin patolojik incelemesi, hücrelerin davranışını belirleyerek kanser şüphesini ortadan kaldırır.
Diş Kistinin Belirtileri
- Çenede şişlik veya asimetri
- Dişlerde sallanma veya yer değiştirme
- Ağız açmada zorluk (büyük kistlerde)
- Basınca bağlı hafif ağrı (enfekte kistlerde)
- Radyografide şeffaf sınırlı lezyon görünümü
Teşhis Yöntemleri
- Panoramik Röntgen: Kistin boyutunu ve konumunu gösterir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik dokudaki erozyon derecesini değerlendirir.
- Biyopsi: Kist duvarından alınan örnekle patolojik tanı konulur.
Tedavi Seçenekleri
- Enükleasyon: Kistin tamamen çıkarılması (en yaygın yöntem).
- Marsupializasyon: Büyük kistlerde kist boşluğunun küçültülmesi.
- Apikektomi: Diş kökü ucundaki kistin temizlenmesi.
- Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon varlığında kullanılır.
Kanser Şüphesi Durumunda Ne Yapılır?
Patoloji raporunda atipik hücreler saptanırsa, çene cerrahisi ve onkoloji uzmanları multidisipliner bir yaklaşımla tedaviyi planlar. MR ve PET-CT gibi görüntüleme yöntemleriyle yayılım değerlendirilir.
Sık Sorulan Sorular
- Diş kisti tekrarlar mı? Tamamen çıkarılırsa nüksetme riski düşüktür.
- Kistler ağrı yapar mı? Enfekte olmadıkça genellikle ağrısızdır.
- Tedavi edilmezse ne olur? Kemik kaybına ve diş kaybına yol açabilir.
Diş kistlerinin kansere dönüşme olasılığı oldukça düşüktür. Ancak erken teşhis, olası komplikasyonları önlemek için kritik önem taşır. Düzenli diş hekimi kontrolleri ve şüpheli şişliklerde zaman kaybetmeden uzmana başvurmak en doğru yaklaşımdır.
