Beslenme Eğitimi Nedir?

Beslenme eğitimi, vücut sistemlerinin sağlıklı şekilde işlemeye devam etmesi için gereken beslenme adımlarının öğretilmesi anlamına gelmektedir. Her yaş grubundan ve her statüden insanın öğrenmesi gereken bu eğitim ile;

• Sağlıklı bir yaşamın sürülmesi,
• Düzenli ve dengeli beslenmenin alışkanlık haline getirilmesi,
• Kilo sorunları nedeniyle görülen sağlık sorunlarının engellenmesi,
• Kronik hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan semptomların kontrol altında tutulması,
• Cinsiyet ve yaşa uygun beslenme ilkelerinin öğrenilmesi,
• Büyüme ve gelişme dönemlerinin sağlıklı şekilde tamamlanması,
• Zararlı gıda tüketiminin bırakılması,
• Besin öğelerinin ve işlevlerinin öğrenilmesi,
• Uygun fiyatlı ve yeterli gıda alımının öğrenilmesi gibi kazanımların elde edilmesi amaçlanır.

Beslenme eğitimi ve danışmanlığı ile kişilerin diyet programlarını uygulamalarını değil; sağlıklı beslenme alışkanlıklarını yaşam tarzı haline getirmeleri amaçlanır. Bu nedenle eğitim sırasında öğrenilen bilgilerin hayata geçirilmesi, bunun kalıcı bir alışkanlık olarak kazandırılması önemlidir.   

Beslenme Eğitimi Hangi Hastalıklarda ve Durumlarda Yapılır?

Beslenme danışmanlığı, çocukluk döneminden itibaren tüm insanların faydalanması gereken bir eğitim konusudur. Ancak bazı hastalıklar ve durumlar karşısında bu eğitimin kesinlikle ihmal edilmemesi gerekir. Bu durumlar kısaca şu şekilde sıralanabilir:

• Gebelikte Beslenme Eğitimi: Gebelik döneminde anne adayının yeterli ve dengeli beslenmesi, bebeğin sağlığını doğrudan etkileyen bir faktördür. Doğuma kadar sürecin sağlıklı şekilde devam etmesi, erken doğum ve düşük gibi komplikasyonların önlenmesi, anne adayının sağlığının korunması, bebeğin gelişiminin desteklenmesi ve emzirme döneminin sorunsuz şekilde tamamlanması için gebelikte beslenme eğitiminin alınması önemlidir. Bu sayede artan kalori, vitamin, mineral ve diğer besin öğesi ihtiyaçlarını doğru şekilde tüketmek mümkün olur.
• Sağlıklı Beslenme Eğitimi: Sağlıklı beslenme eğitimi ile yaşam boyu devam etmesi hedeflenen dengeli ve yeterli beslenme alışkanlıklarının kazandırılması amaçlanır. Her yaş grubundan insana hitap eden bu eğitim ile organ fonksiyonlarının sağlıklı şekilde sürdürülmesi, hücre yenilenmesinin desteklenmesi, kronik hastalıklara karşı korunmak ve yaşlılık nedeniyle görülen sağlık sorunlarının geciktirilmesi mümkün hale gelir.
• Anemide Beslenme Eğitimi: Halk arasında kansızlık olarak da bilinen anemide en önemli etkenlerden biri de beslenmedir. Bu sorunu yaşayan kişilerin beslenme alışkanlıklarını düzenlemeleri, günlük yaşam konforunun artırılması açısından büyük bir önem taşır. Hastaların beslenme programlarında özellikle demire yer verilir. Kişilerin hangi gıdalardan, ne oranda besin ögesi alacaklarını hesaplamaları hastalık komplikasyonlarını azaltmaktadır. 
• Diyabette Beslenme Eğitimi: Halk arasında şeker hastalığı adıyla da bilinen diyabet, kanda bulunan glikoz seviyesinin düşük ya da yüksek olması sonucunda meydana gelen bir sağlık sorunudur. Bu nedenle hastaların düzenli ve yeterli beslenmeleri hayati önem taşır. Diyabette beslenme eğitimi ile hastaların uzak durmaları gereken gıdalar, günlük alınması gereken kalori miktarı, hangi sıklıkla yemek yenmesi gerektiği ve hangi gıdaların tercih edilmesi gerektiği gibi bilgiler aktarılır.
• Hipertansiyonda Beslenme Eğitimi: Hipertansiyon, kan basıncının sürekli olarak normal aralıktan daha yüksek değerlerde seyretmesi anlamına gelen bir sağlık sorunudur. Hastanın fazla kilolarının bulunması, gerekenden daha fazla tuz tüketmesi, sık sık alkol alınması ve kırmızı etin sık tercih edilmesi gibi yanlış beslenme alışkanlıkları tansiyonun daha fazla yükselmesine yol açar. Bu nedenle hipertansiyon hastaları için beslenme eğitiminin ihmal edilmemesi oldukça önemlidir. 
• Okul Öncesi Beslenme Eğitimi: Okul öncesi dönem, çocukların hem psikolojik hem de fizyolojik açıdan gelişimlerinin sürdüğü yaş aralığıdır. Bu nedenle beslenme, büyüme ve gelişimin sağlıklı şekilde sürmesindeki en önemli etkenler arasında yer alır. Aynı zamanda dengeli ve yeterli beslenme alışkanlıklarının küçük yaşta kazanılması, ileri dönemlerde sağlıklı bir hayat sürmeyi daha kolay hale getirmektedir.

Beslenme eğitimi almak için alanında uzman diyetisyenlere başvurmak gerekir. Bu sayede en ideal beslenme programının öğrenilmesi mümkün olmaktadır.

Beslenme Eğitimi Nasıl Yapılır?

Beslenme eğitimi sırasında kişilerin yeterli, dengeli, sağlıklı ve en ideal şekilde beslenmeleri için gereken tüm öğeler detaylı şekilde öğretilir. Eğitimler, beslenme eğitimi alanında uzmanlaşmış diyetisyenler ya da yeterlilik eğitimini tamamlamış uzmanlar tarafından verilir. Eğitim sırasında;

• Besin öğeleri ve grupları,
• Sindirim sistemi başta olmak üzere vücut sistemlerinin ve işleyişleri,
• Sağlıklı gıda seçimi,
• Uzak durulması gereken yiyecek ve içecekler,
• Sık tüketilmesi gereken yiyecek ve içecekler,
• Doğru çiğneme ve yemek yeme alışkanlıkları,
• İdeal yemek yeme sıklığı,
• Günlük ihtiyaç duyulan kalori miktarının hesaplanması,
• Hangi gıdalarda, hangi besin öğelerinin bulunduğu,
• Doğru pişirme yöntemleri,
• Yemek hazırlarken ve yerken tekrarlanan yanlış alışkanlıklar,
• Uygun fiyatlı beslenme programlarının hazırlanması,
• Gebelik, kronik hastalıkların bulunması, büyüme dönemi, gelişim çağı ya da ergenlik dönemi gibi süreçlerde dikkat edilmesi gerekenler,
• Dengeli ve yeterli beslenme gibi konularda detaylı bilgiler aktarılmaktadır.

Beslenme eğitimi, kişilerin yalnızca bilgi edinmesini değil; aynı zamanda edinilen bilgilerin hayata geçirilmesi ile tamamlanmış olur. Eğitim sırasında öğrenilen konuların günlük hayata aktarılması ve alışkanlık haline getirilmesi ile programın amacına ulaşılmış olur. 

Beslenme Eğitimi Sonrası

Beslenme eğitiminde en önemli süreçlerden biri de eğitim programının tamamlandığı dönemdir. Çünkü bu dönem, öğrenilen bilgilerin hayata geçirilmesi ve alışkanlıkların değiştirilmesi gereken sürecin başlangıcıdır. Eğitim sonrası dönemde izlenmesi gereken adımlar ise kısaca şu şekilde sıralanabilir:

• Eğitmen tarafından aktarılan bilgiler ve verilen tavsiyelerin dışına çıkılmaması,
• Kişide kronik hastalıklar varsa, beslenme programından çıkarılması gereken tüm yiyecek ve içecek maddelerinden (tuz, şeker, alkol vb.) uzak durulması,
• Büyüme çağı ya da gebelik gibi süreçlerde tavsiye edilen besin takviyelerinin alınması,
• Gıdaların gün içerisinde yeterli ve dengeli şekilde tüketilmesi,
• Alınan besin öğelerinin emilimini artırmak için yemeklerin doğru tekniklerle pişirilmesi,
• Yeterli sıvı tüketiminin ihmal edilmemesi,
• Kişilerin aklına takılan herhangi bir soru karşısında beslenme danışmanı ile irtibat kurması gerekir.

Beslenme eğitimi, Beslenme ve Diyet Bölümü bulunan tüm sağlık kuruluşlarından alınabilir. Ayrıca günümüzde online eğitimlere katılmak da mümkündür. Eğitim sırasında aktarılan bilgiler kişiye özel olup; cinsiyet, yaş, boy, kilo, genel sağlık durumu ve sosyolojik faktörlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Çocuklarda Beslenme Eğitimi

Çocuklarda beslenme eğitimi hem psikolojik hem de fizyolojik açılardan sağlıklı bireylerin yetiştirilmesi adına oldukça önemli bir uygulamadır. Çocukluk döneminde yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının edinilmesi ile;

• Kemik, kas ve iskelet gelişiminin desteklenmesi,
• Damak tadının sağlıklı besinlere uygun gelişmesi,
• Beyin ve sinir gelişiminin sağlıklı şekilde sürdürülmesi,
• Organ fonksiyonlarının işlevlerini koruması,
• Kronik hastalıkların görülme riskinin azaltılması,
• Kilo problemleri nedeniyle meydana gelen hastalıkların engellenmesi,
• Psikolojik açıdan sağlıklı ve bilinçli bireylerin yetişmesi,
• Yaşa bağlı sağlık sorunlarının daha ileri dönemlerde görülmesi gibi önemli kazanımlar elde edilmiş olur.

Çocuklarda beslenme eğitimi hem aile bireyleri hem de eğitim kurumları tarafından desteklenmelidir. Aksi halde çocukların sağlıklı beslenme alışkanlıklarını kazanmaları mümkün olmayacaktır.