Bebeklerde İşitme Testi

Dışarıdan yapılacak gözlemlerle yeni doğan bebeğin işitme sıkıntısı olup olmadığı anlaşılamayacağı için Sağlık Bakanlığı tarafından şart koşulan işitme testi, yeni doğan her bebeğe yapılmalıdır.

Bebeklerde İşitme Testi Nedir?

Erişkin bir kişinin işitme fonksiyonlarını test etmenin farklı yolları vardır. Fakat bebeklerde durum biraz farklıdır. Yeni doğan bir bebeğin işitme sorunu yaşayıp yaşamadığını dışarıdan gözlemleyerek anlamanız imkânsızdır. Dışarıdan yapılacak gözlemlerle yenidoğan bebeğin işitme sıkıntısı olup olmadığı anlaşılamayacağı için Sağlık Bakanlığı tarafından şart koşulan işitme testi, yeni doğan her bebeğe yapılmalıdır.

Yenidoğan bebeklerde işitme testi bebeğin işitme fonksiyonunun normal olup olmadığını anlamak için, kulağına belirli şiddetlerde sesler verilerek sonrasında beyin dalgalarını ölçüp bu sesleri duyup duymadığını tespit etmek suretiyle yapılan bir testtir.

Bebeklerde İşitme Süreci Nasıldır?

Bebeklerde işitme süreci aşağıdaki gibi yapılmaktadır:

  • Yeni doğan testi yapıldıktan sonra, bebeğin 3. aydan itibaren, bebek insan sesine duyarlı hale gelir. Bebek için insan sesi en önemli uyarandır.
  • Bebek 6 aylık olduktan sonra, 6 - 9 aylar arasında iken sesin yönünü ayırt etmeye başlar, bebeğe seslenildiğinde sesin geldiği yöne başını çevirir ve tepki verir.
  • Bebek 10. ayının doldurduktan sonra kendisini de tanımaya başlar. Kendi ismini bildiği gibi adıyla seslenildiğinde reaksiyon vermeye, gülmeye, başını çevirmeye başlar.
  • İşitme sorunu olmayan bebek 12. ayı bitirmeye geldiğinde yani 1 yaşını doldurduktan sonra bazı sözlü komutlara yanıt vermeye başlayacaktır.
  • İşitme sorunu olmayan bebek 18-24 aydan sonra ise kelime haznesi geliştiğinden, işitme sistemi sayesinde sözlü olarak kendisini ifade etmeye başlar. İşittiği kelimeleri, cümleleri tekrarlayıp kendisini ifade etmeye başlar.

Bebeklerde İşitme Testi Nasıl Yapılır?

Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan tarama protokollerine uygun olan 2 farklı işitme testi sıkça uygulanmaktadır. Bebeklerde işitme testine AOAE yani otomatik otoakustik emisyon testi denir.

Bebeklerde işitme testi aşağıdaki gibi yapılır:

  • 1 – 2 dakika içerisinde tamamlanan bu test güvenilir bir testtir.  
  • Bebeğin kulağına yumuşak uçlu bir kulaklık hafifçe yerleştirilir ve teste bu şekilde başlanır. 
  • Bebeğin kulağına belirli şiddetlerde sesler verilir. Yapılan ilk testte net cevap almak her zaman mümkün değildir. Yapılan ilk testte olumlu sonuç alınmaması korkup panik yapmayı gerektirmez ve bebeğin kalıcı bir işitme kaybı olduğunu göstermez.

İlk teste net bir sonuç alınamazsa uzman doktor ikinci bir test yapacaktır. Aynı veya farklı bir gün yapılabilecek olan bu testte ise ilk yöntem ile aynı yöntem uygulanabilir. Doktorun tercihine göre ikinci testte farklı bir yöntem olan ABR diye adlandırılan otomatik işitsel beyin sapı yanıtı testi de yapılabilir.

ABR testi aşağıdaki gibi yapılmaktadır:

  • Otomatik işitsel beyin sapı yanıtı testinde bebeğin başına ve boynuna 3 küçük sensör yerleştirilir.
  • Yumuşak kulaklıklar bebeğin kulaklarının üstüne yerleştirilip klik sesi gönderilir. 
  • Yapılan bu ikinci test yaklaşık olarak 5 – 10 dakika kadar sürer.

Bu testler ile bebeğin yalnızca doğumsal işitme kaybı riskleri belirlenir. Sonradan meydana gelebilecek işitme kaybı durumlarını ebeveynlerin takip etmesi gerekir.

Bebeklerde İşitme Testi Ne Zaman Yapılır?

Sağlık bakanlığının zorunlu tuttuğu işitme testi, yeni doğan bebeklerin ilk kontrollerinde mutlaka yapılmalıdır. Eğer yeni doğumda ilk kontrolde işitme testi yapılmadı ise ilk 3 ay içerisinde mutlaka yapılmalıdır.

Bebeklerde İşitme Testi Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir?

Yapılan ilk testte bebeğin gönderilen seslere verdiği dönütler normal düzeyde ise işitmesinin normal olduğu değerlendirilir. Testlere olumlu dönüt alınmaz ise sonraki tekrar testinde bebeğin işitme sorunu olup olmadığı netleştirilmeye çalışılır. İşitme testinden geçemeyen bebekler için işitme probleminin nereden kaynaklandığı öğrenilir ve tedavisine başlanır.

Bebeklerde İşitme Testi Nerelerde Yapılır?

Ülkemizde doğan bebekler bu konuda şanslıdırlar. Ülkemizde doğum yapılan her sağlık kuruluşunda, özel olsun, devlet kuruluşu olsun işitme testi yapılmaktadır. Yenidoğan İşitme Tarama Üniteleri bu hastanelerde bulunur, bu ünitelerde eğitimli sağlık personeli tarafından uygulaması çok kolay olan, basit ve ucuz testler ile yeni doğan bebeklere işitme testi yapılır. Bebek işitme testi hangi bölümde yapılır ebeveynler tarafından merak edilen sorulardan biridir. Yenidoğan İşitme Tarama Üniteleri doğum yapılan sağlık kuruluşlarının bünyesindedir ve testler bu alanda yapılmaktadır.

Bebeklerde İşitme Testi Yapılmazsa Ne Olur?

Her ebeveyn bebeklerinin sağlıklı olmasını ister. Sağlıklı bir yaşam sürmesi için düzenli olarak kontrollerini, aşılarını, testlerini yaptır. Yenidoğan bebekte işitme testi yapılmaz ise bebeğin işitmesinde sorun olduğu anlaşılamaz ve erken tedavi için ileride çok geç olabilir. Bu yüzden Sağlık Bakanlığı yeni doğan bebeklerde işitme testinin mutlaka yapılması gerektiğini belirtmektedir.

İşitme kaybı yenidoğan bebeklerde 1000’de 3 oranında görülmektedir, yani her 1000 bebekten 3’ünde görülen doğumsal anomaliler arasında en sık görülen doğumsal bir sorundur. Her hastalıkta olduğu gibi işitme kaybında da erken tanı konulmadığında bebeğin dil ve psikososyal gelişiminde sorunlar oluşacaktır. Ayrıca çevreye uyumda sorunlar ve iletişimde gecikmelerde ortaya çıkacaktır.

Bebeklerde doğumdan sonra işitsel gelişim süreci 4 yaşına gelene kadar devam etmektedir. İşitme taraması yapıldıktan sonra erken teşhis konması ve bebeğin erken rehabilite edilmesi bebeğin zihinsel sosyal ve ruhsal gelişimlerini olumlu etkilerken, bebeğin dil gelişimine çok büyük katkılar sunar.

Doğumundan sonra en geç altı ay içerisinde işitme engeli teşhisi koyulan bebek, işitme cihazı kullanılarak özel eğitime alınırsa bebeğin konuşma becerisi, normal yaşıtlarına benzer seviyede gelişebilmektedir. Her ebeveynin istediği bebeğinin yaşıtları ile benzer bir şekilde gelişmesidir. İşitme engeli ile doğan bebeğin, test yapılmadan bu engeli fark edilmez ise, bebeğin dil gelişimi durur ve bununla birlikte zihinsel, sosyal ve ruhsal gelişimi yavaşlar. İlerleyen yaşlarda ciddi sıkıntılara yol açar.

Bebeklerde İşitme Kaybına Yol Açabilecek Riskler Nelerdir?

Bebekte işitme kaybı olabilecek durumların başında, anne ya da babada genetik işitme kaybı hastalığı olması gerekir. Bunun dışında akraba evliliği de bebeğin işitme kaybı sorunu yaşamasına sebep olabilir.

Gebelik süreci bebeğin gelişimi açısından çok önemli bir süreçtir. Yenilen yiyecekler, içilen içecekler özenle seçilmelidir. Annenin gebelik sırasında geçirdiği ciddi rahatsızlıklar ya da gebelik süresince kullandığı ilaçlar bebeğin işitme kaybına sebep olmasına neden olabilir.

Düşük doğum ağırlığı, sarılık, yoğun bakım gerekliliği gibi etkenler de bebeğin işitme kaybına sebep olabileceği gibi özellikle 5 günden daha uzun süreyle gereken mekanik havalandırma gerekliliği de bebeğin işitme kaybı yaşamasına sebep olabilir.

Prematüre olan bebekler, yani erken doğmuş bebeklerde işitme kaybı riski olan bebeklerdir.

Makaleyi faydalı buldun mu?
0
0
Makeleyi Paylaşın

Bebeklerde İşitme Testi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Bebeklerde işitme testi ücreti ne kadardır?

Ülkemizde yeni doğan bebeklere yapılan işitme testi ücretsiz olarak yapılmaktadır. Bebeklerde işitme testi negatif çıkarsa mutlaka doktor kontrolünde tedavi sürecine başlanmalıdır. Böylece bebeğin ileriki yaşantısında kalıcı olabilecek işitme problemleri erkenden teşhis ve tedavi edilmiş olur.

Stj. Dr. Havva Küçük

Bebeklerde işitme testi ne kadar güvenilir?

Bebeklerde işitme testinin ne kadar güvenilir olduğu konusu tartışılmaktadır. Ancak resmi sağlık kuruluşlarında yapılan tüm işitme testleri istisnai bir durum olmadığı sürece tamamen güvenilirdir. Sürekli olarak işitme testi yapıldığı için bebeklerde işitme testi sonuçları da genel olarak doğrudur.

Stj. Dr. Havva Küçük