Bağırsak polipleri, kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan anormal doku büyümeleridir. Genellikle iyi huylu olsalar da bazı türleri zamanla kansere dönüşebilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır.

Bağırsak Polipleri Nedir?
Polipler, bağırsak mukozasından gelişen çıkıntılardır. Boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir. En yaygın türleri arasında adenomatöz polipler (kanserleşme potansiyeli yüksek), hiperplastik polipler (genellikle zararsız) ve inflamatuar polipler (iltihaplı bağırsak hastalıklarında görülen) yer alır.

Kimler Risk Altındadır?

• 50 yaş üstü bireyler
• Ailesinde bağırsak polipi veya kanseri öyküsü olanlar
• Obezite veya diyabet hastaları
• Sigara kullananlar ve aşırı alkol tüketenler
• Yüksek kırmızı et, işlenmiş gıda tüketimi olanlar

Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Polipler genellikle sessiz seyreder. Büyüdükçe veya sayıca arttıkça şu semptomlar görülebilir:

• Makattan taze kırmızı kanama
• Dışkıda mukus (sümüksü yapı)
• İshal veya kabızlık gibi bağırsak alışkanlığı değişiklikleri
• Karın ağrısı veya gaz şikayetleri
• Demir eksikliği anemisi (gizli kan kaybına bağlı)

Teşhis Yöntemleri

• Kolonoskopi: Altın standart yöntemdir. Poliplerin görülmesi ve aynı anda alınmasını sağlar.
• Sanal Kolonoskopi (CT Kolonografi): Radyolojik inceleme ile büyük polipler tespit edilebilir.
• Dışkıda Gizli Kan Testi: Tarama amaçlı kullanılır, pozitif çıkarsa kolonoskopi gerektirir.
• Kapsül Endoskopi: İnce bağırsak poliplerinin değerlendirilmesinde kullanılır.

Tedavi Seçenekleri

1. Kolonoskopik Polipektomi: Çoğu polip, kolonoskopi sırasında özel aletlerle (loop, forseps) çıkarılır.
2. Endoskopik Mukozal Rezeksiyon (EMR): 2 cm’den büyük poliplerde tabakalı çıkarma işlemi.
3. Cerrahi: Çok büyük veya kanser şüphesi olan poliplerde bağırsak segmentinin çıkarılması.
   Alınan tüm polipler patolojik incelemeye gönderilerek kanser riski değerlendirilir.

Takip Programı

• Düşük riskli adenomlar: 5-10 yılda bir kolonoskopi
• 3’ten fazla polip veya 1 cm üzerinde adenom: 3 yılda bir kontrol
• Ailesel polipozis sendromları (FAP): Yıllık kolonoskopi

Önleme Stratejileri

• Diyet: Yüksek lifli gıdalar (sebze, tam tahıl), kalsiyum kaynakları (süt ürünleri) ve D vitamini
• Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz, sigara ve alkolden kaçınma, ideal kiloyu koruma
• İlaç Profilaksisi: Aspirin kullanımı (doktor kontrolünde) yüksek risklilerde polip oluşumunu %40 azaltabilir

Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?

• Makattan yoğun kanama
• Ani başlayan şiddetli karın ağrısı
• Dışkılama alışkanlığında 2 haftayı geçen değişiklikler
• Sebepsiz kilo kaybı ve kansızlık belirtileri (halsizlik, çarpıntı)

Bağırsak polipleri, düzenli taramalarla önlenebilen bir sağlık sorunudur. 50 yaş üstü her bireyin kolonoskopi yaptırması, aile öyküsü varsa bu yaşın 40’a çekilmesi önerilir. Erken müdahale, kolon kanserinden korunmanın en etkili yoludur.