Aşırı terleme (hiperhidroz), vücudun normal termoregülasyon ihtiyacının ötesinde fazla ter üretmesidir. Bu durum, günlük yaşamı etkileyebilen ve altta yatan ciddi sağlık sorunlarının sinyali olabilen bir belirtidir. İşte aşırı terlemenin olası nedenleri ve dikkat edilmesi gerekenler:
Aşırı Terleme Türleri
- Primer Hiperhidroz: Nedeni tam olarak bilinmeyen, genellikle genetik kökenli ve lokalize (avuç içi, ayak tabanı, koltuk altı) terleme artışıdır.
- Sekonder Hiperhidroz: Altta yatan tıbbi bir duruma bağlı olarak gelişen, vücut genelinde görülebilen terlemedir.
Aşırı Terlemeyi Tetikleyen Sağlık Sorunları
- Endokrin Bozukluklar: Hipertiroidi, diyabet ve menopoz dönemindeki hormonal dalgalanmalar.
- Enfeksiyonlar: Tüberküloz, HIV ve endokardit gibi sistemik enfeksiyonlar.
- Nörolojik Hastalıklar: Parkinson, omurilik yaralanmaları.
- Kardiyovasküler Sorunlar: Kalp yetmezliği ve hipertansiyon.
- Kanserler: Lösemi, lenfoma ve karsinoid sendrom.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Gece terlemeleri ile uyanma,
- Ani başlayan ve nedensiz terleme atakları,
- Terlemeye eşlik eden kilo kaybı, çarpıntı veya halsizlik,
- Göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi semptomlar varsa acilen uzmana danışılmalıdır.
Teşhis Yöntemleri
- Kan Testleri: Tiroid fonksiyon testleri, kan şekeri, enfeksiyon belirteçleri.
- Görüntüleme: Akciğer grafisi, BT/MR ile tümör veya enfeksiyon araştırması.
- Ter Testi: Lokal ter üretimini ölçen kantitatif testler.
Tedavi Seçenekleri
- Topikal Tedaviler: Alüminyum klorür içeren antiperspirantlar.
- İyontoforez: Elektrik akımı ile ter bezlerinin geçici olarak bloke edilmesi.
- Botoks Enjeksiyonları: Ter bezlerini kontrol eden sinirlerin geçici felci.
- Cerrahi: ETS (Endoskopik Torasik Sempatektomi) ile aşırı terleyen bölgelerin sinirlerinin kesilmesi.
Önlemler ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Pamuklu ve nefes alan kumaşlar tercih edilmeli.
- Baharatlı yiyecekler ve kafein tüketimi sınırlandırılmalı.
- Stres yönetimi için yoga veya meditasyon uygulanmalı.
Sık Sorulan Sorular
- Aşırı terleme kalıcı olarak tedavi edilebilir mi?
Primer hiperhidrozda cerrahi kalıcı çözüm sağlayabilir, ancak sekonder tipte altta yatan neden tedavi edilmelidir. - Gece terlemeleri hangi hastalıklarla ilişkili?
Tüberküloz, lenfoma ve hormonal dengesizlikler öncelikle araştırılmalıdır.
Aşırı terleme, yaşam kalitesini düşüren bir sorun olmanın yanı sıra ciddi hastalıkların erken belirtisi olabilir. Bu nedenle uzun süreli veya ani başlangıçlı vakalarda göğüs hastalıkları veya endokrinoloji uzmanına başvurmak hayati önem taşır.
