Nikotin zehirlenmesi, sigara, elektronik sigara sıvıları veya tütün ürünlerinin aşırı tüketimi sonucu ortaya çıkan hayati tehlike taşıyan bir durumdur. Özellikle çocuklarda yutma yoluyla, yetişkinlerde ise yüksek doz nikotin replasman tedavileri (bant, sakız) nedeniyle görülebilir.
Nikotin Zehirlenmesinin Nedenleri
- Yutma: Çocukların sigara veya e-sigara likitlerini yutması (1-2 mg/kg öldürücü doz).
- Deri Emilimi: Nikotin bantlarının uzun süreli kullanımı veya kırık cilde temas.
- Solunum: Yoğun dumanlı ortamlarda uzun süre kalma veya e-sigara buharının aşırı solunması.
- İlaç Etkileşimleri: MAO inhibitörleri gibi antidepresanlarla birlikte kullanım.
Belirtiler ve Klinik Tablo
- Hafif Zehirlenme: Bulantı, tükürük artışı, baş dönmesi, terleme.
- Orta Zehirlenme: Kusma, karın krampları, ishal, görme bulanıklığı.
- Şiddetli Zehirlenme: Nöbetler, solunum durması, hipotansiyon, koma.
Kritik Not: Belirtiler 30 dakika-4 saat içinde maksimuma ulaşır.
Teşhis Yöntemleri
- Klinik Öykü: Tütün maruziyeti sorgulaması.
- Fizik Muayene: Kalp hızı (taşikardi/bradikardi), tansiyon, nörolojik durum.
- Laboratuvar: Kan nikotin düzeyi (normal: <5 ng/mL; zehirlenme: >50 ng/mL).
Acil Tedavi Protokolleri
- Havayolu Güvenliği: Bilinç kaybında yan pozisyona alma.
- Deaktivasyon: Deri temasında bölgeyi sabunlu suyla yıkama.
- Mide Boşaltma: Yutma sonrası ilk 1 saatte aktif kömür uygulaması.
- Semptomatik Tedavi:
- Nöbetler için diazepam
- Bradikardide atropin
- Hipoksi durumunda oksijen desteği
- Yoğun Bakım: Solunum yetmezliğinde mekanik ventilasyon.
Risk Grupları
- Çocuklar: Tek sigara >1 mg nikotin içeriğiyle ölümcül olabilir.
- Hamileler: Plasenta yoluyla fetüste kalp ritim bozuklukları.
- Yaşlılar: Karaciğer ve böbrek fonksiyonları azaldığı için toksisite riski yüksek.
Korunma Stratejileri
- Tütün ürünlerini çocukların ulaşamayacağı kilitli dolaplarda saklayın
- E-sigara likitlerini orijinal ambalajında tutun
- Nikotin bantlarını 16 saatten fazla kullanmayın
- Zehirlenme şüphesinde 114 Ulusal Zehir Danışma Hattı’nı arayın
Uzun Dönem Komplikasyonlar
- Kalıcı nörolojik hasar (hipoksiye bağlı)
- Kardiyak aritmiler
- Gastrointestinal sistem motilite bozuklukları
