Su çiçeği, Varicella-zoster virüsünün neden olduğu, kaşıntılı döküntüler ve ateşle seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle çocuklarda yaygın görülse de yetişkinlerde daha ağır seyredebilir. İşte su çiçeğinin bulaşma yolları, belirtileri ve korunma stratejileri:
Su Çiçeği Nasıl Bulaşır?
Su çiçeği son derece bulaşıcıdır ve üç temel yolla yayılır:
- Hava Yolu: Enfekte kişinin öksürük veya hapşırıkla yaydığı damlacıkların solunması.
- Direkt Temas: Döküntülere dokunmak veya hasta kişinin kullandığı eşyalarla temas etmek.
- Anneden Bebeğe: Hamilelikte plasenta yoluyla veya doğum sırasında bulaşabilir.
Virüs, döküntüler ortaya çıkmadan 1-2 gün önce bulaşıcı hale gelir ve tüm kabuklar düşene kadar (yaklaşık 5-7 gün) bulaştırıcılık devam eder.
Su Çiçeği Belirtileri Nelerdir?
- Ateş: Genellikle 38-39°C arasında seyreder.
- Döküntüler: Kırmızı lekeler şeklinde başlar, içi sıvı dolu kabarcıklara dönüşür ve kabuklanarak iyileşir.
- Kaşıntı: Döküntüler şiddetli kaşıntıya yol açar.
- Halsizlik: İştahsızlık ve yorgunluk eşlik edebilir.
Kimler Risk Altında?
- Aşısız çocuklar ve yetişkinler.
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlar (kanser hastaları, organ nakli geçirenler).
- Hamileler (özellikle gebeliğin son haftalarında).
Teşhis ve Tedavi Süreci
Tanı çoğunlukla klinik bulgularla konur. Şüpheli durumlarda kan testi veya döküntüden alınan örnekle virüs tespit edilebilir. Tedavide:
- Kaşıntı Önleyiciler: Antihistaminikler kaşıntıyı azaltır.
- Ateş Düşürücüler: Parasetamol kullanılabilir (aspirin kesinlikle verilmemeli).
- Antiviral İlaçlar: Şiddetli vakalarda asiklovir reçete edilir.
Su Çiçeğinden Korunma Yöntemleri
- Aşılama: 12-15 aylık bebeklere ve aşısız yetişkinlere iki doz aşı önerilir.
- Teması Sınırlama: Hasta kişilerle aynı ortamda bulunmamak.
- Hijyen: Elleri sık sık sabunla yıkamak ve hasta kişilerin eşyalarını paylaşmamak.
Hamilelikte Su Çiçeği Riski
Gebelikte virüse maruz kalmak, düşük veya konjenital varicella sendromuna yol açabilir. Hamilelerin su çiçeği geçirenlerle temastan kaçınması ve aşı olmadan önce gebe kalmaması kritik önem taşır.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Ateş 39°C’yi aştığında.
- Döküntülerde iltihap belirtisi (şişme, kızarıklık) varsa.
- Nefes almada zorluk veya bilinç bulanıklığı gelişirse.
Su çiçeği genellikle 7-10 günde iyileşir, ancak zatürre veya ensefalit gibi komplikasyonlar acil müdahale gerektirir.
