Laboratuvar testleri, hastalıkların teşhisi, tedavi takibi ve genel sağlık durumunun değerlendirilmesinde kritik rol oynar. Ancak bu testlerin sonuçlarını doğru yorumlayabilmek için "normal değer aralıkları"nı bilmek önemlidir. Bu yazıda, yaygın laboratuvar testlerinin referans değerlerini ve bu değerlerin klinik anlamını pratik bir şekilde ele alacağız.

Kan Sayımı (Hemogram) Normal Değerleri
Tam kan sayımı, kırmızı ve beyaz kan hücreleri ile trombositleri değerlendirir. Yetişkinler için referans aralıkları şöyledir:

• Hemoglobin: Erkeklerde 13.5-17.5 g/dL, kadınlarda 12-15.5 g/dL.
• Lökosit (WBC): 4,000-10,000 hücre/μL.
• Trombosit: 150,000-450,000/μL.
  Düşük hemoglobin anemi, yüksek lökosit ise enfeksiyon veya inflamasyon işareti olabilir.

Biyokimyasal Testler ve Referans Aralıkları
Kan şekeri, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını ölçen testlerin normal değerleri:

• Açlık Kan Şekeri: 70-100 mg/dL.
• ALT (Karaciğer Enzimi): Erkeklerde 10-40 U/L, kadınlarda 7-35 U/L.
• Kreatinin (Böbrek Fonksiyonu): Erkeklerde 0.7-1.3 mg/dL, kadınlarda 0.6-1.1 mg/dL.
  Bu değerlerin üst sınırı aşması diyabet, hepatit veya böbrek yetmezliği riskine işaret edebilir.

Tiroid Fonksiyon Testleri
Tiroid hormonları metabolizma düzenlemesinde anahtar rol oynar. Referans aralıkları:

• TSH: 0.4-4.0 mIU/L.
• Serbest T4: 0.8-1.8 ng/dL.
  TSH’ın yüksekliği hipotiroidi, düşüklüğü ise hipertiroidi ile ilişkilidir.

Lipid Profili ve Kalp Sağlığı
Kolesterol ve trigliserid düzeyleri kalp-damar hastalıkları riskini belirler:

• Total Kolesterol: <200 mg/dL.
• LDL ("Kötü" Kolesterol): <100 mg/dL (ideal).
• HDL ("İyi" Kolesterol): >40 mg/dL (erkek), >50 mg/dL (kadın).
• Trigliserid: <150 mg/dL.
  Yüksek LDL ve trigliserid, ateroskleroz riskini artırır.

İdrar Tahlili Parametreleri
İdrar analizi, böbrek fonksiyonları ve enfeksiyonları değerlendirmek için kullanılır:

• pH: 4.5-8.0.
• Protein: <150 mg/gün (negatif olmalı).
• Lökosit: <5 hücre/alan (yüksekliği idrar yolu enfeksiyonu gösterir).

Enfeksiyon Markerları

• CRP (Enflamasyon): <10 mg/L.
• Sedimantasyon: Erkeklerde <15 mm/saat, kadınlarda <20 mm/saat.
• Ferritin (Demir Deposu): Erkeklerde 20-500 ng/mL, kadınlarda 20-200 ng/mL.

Önemli Uyarılar

• Laboratuvar sonuçları, cinsiyet, yaş, hamilelik veya kullanılan ilaçlara göre değişebilir.
• Referans aralıklar laboratuvarlar arasında küçük farklılıklar gösterebilir.
• Anormal sonuçlar her zaman hastalık anlamına gelmez; doktorunuz klinik bulgularla birlikte değerlendirmelidir.

Düzenli check-up yaptırmak ve test sonuçlarınızı kaydetmek, olası sağlık sorunlarını erken teşhis etmede hayati önem taşır. Unutmayın, laboratuvar verileri sadece bir araçtır; nihai teşhis ve tedavi planı için uzman görüşü şarttır.