Hamilelikte kan pıhtılaşması, anne ve bebek sağlığı açısından dikkatle izlenmesi gereken bir durumdur. Gebelik sırasında vücutta meydana gelen fizyolojik değişimler, kanın pıhtılaşma eğilimini artırabilir. Bu süreç genellikle hamileliğin ilk trimesterinde başlar ve doğum sonrası döneme kadar devam edebilir. Pıhtılaşma riski, özellikle gebeliğin son üç ayında ve sezaryen sonrasında daha yüksektir.
Hamilelikte Kan Pıhtılaşması Neden Olur?
Gebelikte artan östrojen hormonu, kan hacmindeki yükseliş ve rahimin damarlara baskı yapması, pıhtı oluşumunu tetikleyebilir. Vücut, doğum sırasında aşırı kan kaybını önlemek için pıhtılaşma faktörlerini doğal olarak artırır. Ancak bu durum, bacak toplardamarlarında (derin ven trombozu) veya akciğerlerde (pulmoner emboli) istenmeyen pıhtıların oluşmasına zemin hazırlayabilir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
- Daha önce pıhtı öyküsü veya ailede tromboz geçmişi,
- Obezite veya hareketsiz yaşam tarzı,
- Sigara kullanımı,
- Çoğul gebelik veya 35 yaş üstü hamilelik,
- Genetik pıhtılaşma bozuklukları (Faktör V Leiden mutasyonu gibi).
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Pıhtı belirtileri genellikle ani başlangıçlıdır ve gebeliğin herhangi bir döneminde görülebilir. Bacaklarda şişlik, ağrı, kızarıklık veya ısı artışı derin ven trombozunun tipik işaretleridir. Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya öksürükle kan gelmesi ise pulmoner emboli şüphesi uyandırabilir. Bu semptomlar acil tıbbi müdahale gerektirir.
Teşhis ve Tanı Yöntemleri
Şüpheli durumlarda D-dimer testi, renkli Doppler ultrason veya akciğer tomografisi kullanılır. Gebelikte radyasyon riski nedeniyle manyetik rezonans (MR) tercih edilebilir. Kan testleriyle pıhtılaşma faktörleri ve genetik mutasyonlar araştırılır.
Tedavi ve Yönetim
Kan sulandırıcı ilaçlar (heparin veya düşük molekül ağırlıklı heparin) gebelikte güvenle kullanılabilir. Warfarin gibi oral antikoagülanlar ise plasenta geçişi nedeniyle genellikle tercih edilmez. Tedavi süreci doğum sonrası 6 haftaya kadar uzayabilir.
Korunma Yöntemleri
- Düzenli egzersiz ve bacak hareketleri,
- Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınma,
- Kompresyon çorapları kullanma,
- Riskli gebelerde heparin profilaksisi.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Bacaklarda ani şişlik, nefes almada zorluk veya göğüs ağrısı gibi belirtilerde zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Erken müdahale, hem anne hem de bebek için hayati önem taşır.
