Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrek veya zorlu olması durumudur. Haftada üçten az dışkılama, sert dışkı veya tam boşalmama hissi gibi belirtilerle kendini gösterir. Yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları ve bazı sağlık sorunları kabızlığa yol açabilir. İşte kabızlıkla ilgili en çok merak edilen sorular ve etkili çözüm önerileri:
Kabızlık Neden Olur?
Kabızlık genellikle liften fakir beslenme, yetersiz sıvı alımı, hareketsiz yaşam veya stres kaynaklıdır. Bazı ilaçlar (ağrı kesiciler, antidepresanlar), hipotiroidi, diyabet gibi hastalıklar da kabızlığı tetikleyebilir. Bağırsak alışkanlıklarının değişmesi veya uzun süreli kabızlık durumunda altta yatan nedenler araştırılmalıdır.
Kabızlığı Önlemek İçin Nasıl Beslenmeli?
Lifli gıdalar bağırsak hareketlerini düzenler. Günde 25-30 gram lif almak için tam tahıllı ekmek, yulaf, brokoli ve kuru baklagiller tüketilebilir. Kuru erik, incir ve kayısı gibi meyveler doğal müshil etkisi yapar. Ayrıca günde en az 8 bardak su içmek dışkının yumuşamasını sağlar. Probiyotik yoğurt veya kefir, bağırsak florasını destekleyerek kabızlığı önler.
Hangi Yaşam Tarzı Değişiklikleri İşe Yarar?
Düzenli fiziksel aktivite bağırsak hareketlerini hızlandırır. Günde 30 dakika yürüyüş veya yoga yapmak sindirimi kolaylaştırır. Tuvalet ihtiyacı ertelenmemeli, her gün aynı saatte tuvalete gitmek alışkanlık haline getirilmelidir. Stres yönetimi için meditasyon veya nefes egzersizleri de bağırsak sağlığına olumlu katkıda bulunur.
Kabızlık İçin Hangi İlaçlar Kullanılabilir?
Lif takviyeleri (psyllium husk), dışkı hacmini artırarak etki eder. Osmotik laksatifler (magnezyum hidroksit), bağırsaklara su çekerek dışkıyı yumuşatır. Ancak ilaçlar doktor tavsiyesi olmadan uzun süre kullanılmamalıdır. Kronik kabızlıkta reçeteli ilaçlar (lubiproston) gerekebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
İki haftadan uzun süren kabızlık, dışkıda kan, şiddetli karın ağrısı veya açıklanamayan kilo kaybı varsa mutlaka doktora gidilmelidir. Bu belirtiler bağırsak tıkanıklığı, inflamatuar bağırsak hastalığı veya kanser gibi ciddi durumların işareti olabilir.
Doğal Çözümler Nelerdir?
Bir bardak ılık suya bir çay kaşığı elma sirkesi ekleyip sabahları içmek bağırsakları uyarır. Zeytinyağı veya keten tohumu yağı, yemeklere eklenerek dışkı kayganlığını artırır. Papatya çayı gibi bitkisel çaylar da sindirim sistemini rahatlatır.
Kabızlık ve Gebelik
Gebelikte hormon değişimleri ve rahmin bağırsaklara baskısı kabızlığı tetikler. Demir takviyeleri de kabızlık yapabilir. Gebeler lif alımını artırmalı, doktor onayıyla hafif egzersizler yapmalıdır. Güvenli laksatifler için mutlaka hekime danışılmalıdır.
Çocuklarda Kabızlık Nasıl Çözülür?
Çocuklarda kabızlık genellikle tuvalet eğitimi sırasında görülür. Erik suyu veya armut püresi gibi lifli gıdalarla beslenme düzenlenmeli. Tuvalet saatleri rutine bağlanmalı ve çocukların hareket etmesi teşvik edilmelidir.
Kabızlık çoğunlukla yaşam tarzı değişiklikleriyle çözülebilir. Ancak kronikleşen durumlarda altta yatan nedenlerin araştırılması için bir gastroenteroloji uzmanına başvurmak önemlidir.
