Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrekleşmesi veya dışkılama güçlüğü olarak tanımlanan yaygın bir sindirim sorunudur. Haftada üçten az bağırsak hareketi, dışkının sert ve kuru olması veya tam boşalamama hissi gibi belirtilerle kendini gösterir. Yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren bu durum, her yaş grubunda görülebilir.

Kabızlığın Yaygın Nedenleri

• Yetersiz Lif Tüketimi: Rafine gıdaların ağırlıklı olduğu beslenme düzeni.
• Sıvı Alımı Eksikliği: Günde 2 litreden az su tüketimi.
• Hareketsiz Yaşam: Düzenli egzersiz yapılmaması.
• İlaç Yan Etkileri: Antidepresanlar, ağrı kesiciler veya demir takviyeleri.
• Tıbbi Durumlar: Hipotiroidi, diyabet, irritabl bağırsak sendromu (IBS) veya nörolojik hastalıklar.

Belirtiler ve Alarm İşaretleri

• 3 günden uzun süren bağırsak hareketi eksikliği
• Karında şişkinlik ve ağrı
• Dışkılama sırasında aşırı ıkınma ihtiyacı
• Makatta çatlak oluşumu veya kanama
• İnatçı kabızlığa kilo kaybı veya kusmanın eşlik etmesi (acil tıbbi değerlendirme gerektirir)

Teşhis Yöntemleri
Doktorlar öncelikle hastanın öyküsünü alır ve fizik muayene yapar. Gerekirse:

• Kan Testleri: Tiroid fonksiyonlarını ve elektrolit dengesini kontrol eder.
• Kolonoskopi: Kalın bağırsak yapısını değerlendirir.
• Bilgisayarlı Tomografi: Bağırsak tıkanıklığını tespit eder.

Tedavi Yaklaşımları

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

   • Günde 25-30 gram lif alımı (kepekli tahıllar, kuru baklagiller)
   • Sabahları aç karnına 1 bardak ılık su içmek
   • Haftada 150 dakika tempolu yürüyüş

2. İlaç Tedavileri:

   • Lif takviyeleri (psyllium tozu)
   • Osmotik laksatifler (magnezyum hidroksit)
   • Reçeteli ilaçlar (prukaloprid)

3. Doğal Çözümler:

   • Kuru erik veya kayısı tüketimi
   • Keten tohumu + yoğurt karışımı
   • Zeytinyağı + limonlu su

Kronik Kabızlıkta Özel Tedaviler

• Biofeedback Terapisi: Pelvik taban kaslarının eğitimi.
• Sakral Sinir Stimülasyonu: Bağırsak hareketlerini düzenleyen elektrot uygulaması.

Önleme Stratejileri

• Her öğünde yeşil salata tüketmek
• Probiyotik zengini gıdaları (kefir, turşu) diyete eklemek
• Tuvalet ihtiyacını ertelememek
• Stres yönetimi için yoga veya nefes egzersizleri

Çocuklarda ve Yaşlılarda Kabızlık
Çocuklarda beslenme düzeni ayarlanırken, yaşlılarda hareketsizlik ve ilaç etkileşimleri dikkate alınmalıdır. Her iki grup için düzenli tuvalet alışkanlığı kazandırmak kritiktir.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

• Dışkıda kan görülmesi
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Şiddetli karın ağrısı
• 3 haftayı aşan dirençli kabızlık