Hepatit B, karaciğeri hedef alan ve virüs kaynaklı bir enfeksiyondur. Hastalığın seyrini anlamak için düzenli olarak karaciğer enzimleri (ALT, AST) ve viral yük (HBV DNA) testleri yapılır. Bu değerlerdeki artış, virüsün aktivitesi veya karaciğer hasarına işaret edebilir. İşte Hepatit B değerlerinin yükselmesine yol açan temel nedenler:
Virüsün Aktif Hale Gelmesi
Hepatit B virüsü (HBV), bağışıklık sisteminin zayıfladığı dönemlerde çoğalmaya başlar. Bu durumda kandaki HBV DNA seviyesi artar ve karaciğer hücrelerinde hasara yol açarak ALT/AST değerlerini yükseltir. Kronik Hepatit B hastalarında viral yükteki dalgalanmalar sık görülür.
İlaç Direnci veya Tedavi Uyumsuzluğu
Antiviral ilaç kullanan hastalarda tedaviye ara vermek veya düzensiz kullanım, virüsün direnç geliştirmesine neden olabilir. Bu durumda ilaç etkinliği azalır, viral yük ve enzim seviyeleri yükselir.
Alkol ve Toksin Maruziyeti
Alkol tüketimi, Hepatit B’li bireylerde karaciğer hücrelerinin yıkımını hızlandırır. Ağır metaller, bazı bitkisel takviyeler veya kontrolsüz ağrı kesici kullanımı da enzim yüksekliğini tetikleyebilir.
Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
Kanser tedavisi, kortizon kullanımı veya HIV gibi durumlar bağışıklığı baskılar. Bu da Hepatit B virüsünün yeniden aktifleşmesine ve karaciğer enzimlerinin artmasına yol açar.
Diğer Enfeksiyonların Eklenmesi
Hepatit D (delta) veya Hepatit C gibi ek viral enfeksiyonlar, karaciğer hasarını şiddetlendirerek ALT/AST değerlerini yükseltebilir. Ayrıca bakteriyel enfeksiyonlar da enzimleri geçici olarak artırabilir.
Otoimmün Reaksiyonlar
Nadir durumlarda, bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırması (otoimmün hepatit) Hepatit B ile birleşerek enzim yüksekliğine neden olur.
Ne Yapılmalı?
- Düzenli Takip: ALT/AST ve HBV DNA testleri 3-6 ayda bir tekrarlanmalı.
- Alkolden Kaçınma: Karaciğer yükünü azaltmak için alkol tamamen bırakılmalı.
- İlaç Uyumu: Antiviral tedaviler doktor talimatına göre düzenli kullanılmalı.
- Beslenme: Antioksidan içeren sebze-meyveler ve tam tahıllı gıdalar tüketilmeli.
Hepatit B değerlerindeki yükseliş, mutlaka uzman bir hepatolog veya enfeksiyon hastalıkları doktoru tarafından değerlendirilmelidir. Erken müdahale, karaciğer sirozu veya kanser gibi komplikasyonları önlemede kritik rol oynar.