Gebelikte vajinal varis, genital bölgedeki toplardamarların genişlemesi ve şişmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Hormonal değişimler ve artan kan hacmi nedeniyle hamilelik sırasında sık görülür. Çoğunlukla tehlikeli olmasa da bazı durumlarda dikkat gerektirebilir.

Gebelikte Vajinal Varis Neden Oluşur?
Vücuttaki progesteron hormonu artışı damar duvarlarını gevşeterek genişlemeye yol açar. Büyüyen rahim, pelvik bölgedeki toplardamarlara baskı yaparak kanın geri dönüşünü zorlaştırır. Ayrıca hamilelikte kan hacminin %50 artması damarlarda ekstra yük oluşturur. Bu faktörler birleştiğinde vulva ve vajinal bölgede varisler gelişebilir.

Belirtileri Nasıl Anlaşılır?

• Genital bölgede morarmış şişlikler veya kıvrımlı damar yapıları
• Özellikle uzun süre ayakta kalınca artan ağrı veya baskı hissi
• Kaşıntı veya hassasiyet
• Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık
• Nadiren kanama (varislerin yırtılması durumunda)

Tehlikeli Midir?
Çoğu vajinal varis hamilelik sonrası kendiliğinde iyileşir ve ciddi sorunlara yol açmaz. Ancak şu durumlarda risk artabilir:

• Tromboz: Genişleyen damarlarda pıhtı oluşumu (nadir).
• Kanama: Travma sonucu varis yırtılması (acil müdahale gerektirir).
• Doğum Sonrası Komplikasyonlar: Sezaryen sırasında damar hasarı riski.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Şiddetli ağrı veya ani şişlik artışı
• Genital bölgede açık yara veya kanama
• Bacaklarda kızarıklık, sıcaklık artışı (pıhtı belirtisi)

Tedavi ve Yönetim Önerileri

1. Fiziksel Aktivite: Yüzme veya prenatal yoga gibi düşük etkili egzersizler kan dolaşımını düzenler.
2. Bacakları Yüksekte Tutma: Günde 3-4 kez 15 dakika bacakları kalp seviyesinin üzerine kaldırmak şişliği azaltır.
3. Destek Çorapları: Gebeliğe uygun kompresyon çorapları damarlara destek sağlar.
4. Soğuk Kompres: Buz torbasıyla 10 dakikalık uygulama ağrıyı hafifletir.
5. Cilt Bakımı: Nemlendirici kullanarak kaşıntı önlenebilir.

Doğum Şekline Etkisi Var Mı?
Vajinal varisler normal doğuma engel değildir. Ancak çok geniş varislerde sezaryen tercih edilebilir. Doğum sonrası 6-12 hafta içinde varislerin %80’i küçülür veya kaybolur.

Korunma Yöntemleri

• Uzun süre ayakta durmaktan kaçınmak
• Tuz tüketimini azaltarak ödemi kontrol altına almak
• Sol yana yatarak rahmin damarlara baskısını azaltmak
• Yüksek lifli beslenmekle kabızlığı önlemek

Gebelikte vajinal varis endişe verici görünse de doğru yönetimle risksiz bir şekilde kontrol altına alınabilir. Düzenli doktor kontrolleri ve yaşam tarzı düzenlemeleriyle bu dönemi rahat geçirmek mümkündür.